Vikan - 17.04.1986, Blaðsíða 23

kvikmyndir sem ekki þóttu neitt sérstakar. Má
nefna Love and the Pain and the Hole Damn
Thing og Travels with Mv Aunt en þar þótti
mörgum illa farið með góða skáldsögu. Maggie
Smith stóð samt fyrir sínu og var enn einu sinni
tilnefnd til óskarsverðlauna. Eftir þetta fer hún
meira og meira að leika hin ýmsu karakter-
hlutverk, ekki stór og ekki lítil heldur. Má
nefna tvær myndir gerðar eftir sakamálasögum
eftir Agöthu Christie, Evel Under the Sun og
Death on the Nile. Það er svo fyrir hlutverk
sem kvikmyndastjarna í California Suite sem
hún fær önnur óskarsverðlaunin, nú fyrir leik
í aukahlutverki.
Að undanförnu hefur Maggie Smith leikið í
fáum en vel gerðum myndum og hefur hún
undantekningarlaust sýnt mjög góðan leik.
Má nefna Quartett þar sem hún leikur heldri
konu á þriðja áratugnum. Meðleikari hennar
þar er Alan Bates. / The Missionary leikur hún
einnig heldri konu, Lady Ames, sem virðist
örugg um líf sitt þangað til annað kemur í ljós.
Og í nýjustu mynd sinni, The Private Function,
hefur hún fengið einróma lof fyrir hlutverk sitt
sem metnaðargjörn eiginkona.
Maggie Smith hefur aldrei þurft að hafa
áhyggjur af útliti sínu, ólíkt mörgum öðrum
leikkonum. Hún er fyrst og fremst hæfíleika-
mikil leikkona sem ekki hefur þurft að leyna~
aldri sínum og hefur þess vegna elst eðlilega
og leikur og vill leika konur sem eru á hennar
aldri.
Það eru víst flestir sammála um að Maggie
Smith sé mjög góð leikkona. Margir aðdáendur
hennar telja hana ekki geta gert mistök og
hæla henni á hvert reipi fyrir hvað sem er.
Aðrir telja hana fyrst og fremst hafa náð ár-
angri í leikhúsi, en ferill hennar sem kvik-
myndaleikkonu hafi valdið nokkrum vonbrigð-
um. Þó eru hæfileikar hennar ekki dregnir í
efa. Hún hefur á valdi sínu jafnmikla hæfileika
fyrir gamanhlutverk sem dramatísk hlutverk.
Það fer ekki á milli mála, þegar fylgst er
með Maggie Smith, að þar fer leikkona af
breska skólanum. Hún hefur á valdi sínu fallega
rödd og fallegt mál sem lætur einkar vel í
eyrum. Þó má segja, þegar horft er yfir nærri
þrjátíu ára leikferil, að eitt kvikmyndahlutverk
standi upp úr. Er það hlutverk skosku kennslu-
konunnar í The Prime ofMiss Jean Brodie. Hún
varð fræg eftir frumsýningu þessarar myndar
og fékk óskarsverðlaunin fyrir hlutverkið.
Maggie Smith er fædd í Ilford á Englandi
1934 og sótti nám í Oxford. í stað þess að fara
í leiknám í hinn fræga Royal Academy of
Dramatic Art, eins og flestir sem höfðu hæfi-
leika gerðu á þessum árum, sótti hún um leik-
listarnám í Oxford Playhouse School. Meðan á
námi stóð lék hún í mörgum uppfærslum á
vegum Oxford háskólans. Fyrsta hlutverk
hennar var Viola í Jónsmessunæturdraumi
Shakespeares. Þetta var 1952. Hæfileikar
hennar til að túlka gamanhlutverk komu fljótt
í ljós og á næstu árum tók hún þátt í mörgum
revíum og kabarettum og ferðaðist bæði til
Edinborgar og London. 1956 fór hún alla leið
á Broadway í revíu sem kallaðist New Faces
ofl956.
Það var 1957 sem Maggie Smith lék í sinni
fyrstu kvikmynd. Hún var þá stödd í London
og lék í revíu sem kallaðist Share My Lettuce.
Mótleikari hennar þar var Kenneth Williams
sem hún sagði síðar að hefði kennt sér margt
sem góður gamanleikari þarf að kunna. Henni
var þá boðið að leika í kvikmynd er nefndist'
Nowhere to Go. Mynd þessi var melódrama
sem engum líkaði og gleymdist fljótt.
Næstu árin lék hún í hinum ýmsu leikritum
í West End í London, aðallega gamanleihritum.
Það var svo 1963 að Sir Laurence Olivier bauð
henni að gerast leikkona við breska Þjóðleik-
húsið sem hann var þá stjórnandi við. Vinna
hennar við Þjóðleikhúsið næstu árin varð til
þess að farið var að telja hana með allra bestu
leikkonum Breta.
Önnur tilraun hennar við kvikmyndirnar var
jafnmislukkuð og sú fyrsta. Var það gaman-
myndin Go to Blazes. Varð sú mynd ekki til
að auka frægð hennar á þessum vettvangi. í
þriðju mynd hennar, V.I.P., sem var bandarísk,
stal hún aftur á móti senunni frá ekki minni
leikurum en Elizabeth Taylor og Richard Bur-
ton. Lék hún heiðarlegan einkaritara og þótt
hlutverkið væri ekki mjög stórt vakti hún mikla
athygli.
Fyrsta óskarstilnefningin kom fyrir leik í Ot-
hello 1965. Það var Laurence Olivier sem leik-
stýrði og lék Othello. Maggie Smith lék Des-
demonu. Myndin var gerð eftir uppfærslu í
Þjóðleikhúsinu og þrátt fyrir mikið lof, sem
leikararnir fengu, þótti myndin ekki vel heppn-
uð og áhorfendur létu sig vanta.
Nú fór Maggie Smith að snúa sér meira að
kvikmyndum. I kjölfar Othello fylgdi meðal
annarra mynda The Pumpkin Eater sem er
mjög góð mynd, leikstýrð af Jack Claydon eftir
handriti Harolds Pinter. Meðal annarra leikara
í þeirri mynd voru Anne Bancroft og Peter
Finch. Einnig má nefna gamanmyndina Hot
Millions þar sem hún fór á kostum sem gáfuð
og úrræðagóð ævintýrakona.
Það var svo The Prime of Miss Jean Brodie
sem gerði Maggie Smith að kvikmyndastjörnu.
Myndin er byggð á skáldsögu eftir Muriel
Spark og fjallar um skoskan kennara og kven-
nemendur hennar. Maggie Smith sýndi snilld-
arleik og þótti hafa komið erfíðu hlutverki vel
til skila.
I' þeirri mynd kom kannski best fram sá eigin-
leiki Maggie Smith að geta gjörsamlega skipt
um tilfinningasvið i einni og sömu senunni.
í kjölfar þessa leiksigurs fylgdu nokkrar
16. TBL. VIKAN 23