Vikan - 17.04.1986, Blaðsíða 46

Veist þú hvernig þú átt að fara að því
að halda heilsunni á ferðalögum?
Fjarlæg og framandi staðarheiti eru
alltaf að verða kunnuglegri í eyrum
okkar. Fleiri og fleiri ferðast innan-
lands og utan og af mismunandi ástæðum,
sér til skemmtunar, í verslunarerindum eða
vegna menntunar. Því miður skemma veik-
indi oft ferðalög fólks, veikindi sem oft hefði
verið hægt að komast hjá. Athugaðu hvað
þú veist mikið um einföldustu reglurnar í
sambandi við ferðalög.
1. Til að koma í veg fyrir að eitthvað gleym-
ist og til að fötin krumpist sem minnst
ætti aldrei að pakka niður fyrr en á síð-
ustu stundu.
Satt ______ Ósatt _______
2. Áður en lagt er upp í langt ferðalag,
sérstaklega þangað sem þú hefur ekki
komið áður, er ráðlegt að ræða ferðaá-
ætlanirnar við lækni og tannlækni.
Satt ______ Ósatt _______
3. Sjúkrakassi ætti að vera með í ferðinni.
Satt ______ Ósatt _______
4. Ef þú þarft að taka sérstök meðul ætt-
irðu að vera viss um að hafa nægar
birgðir þangað til þú kemur aftur heim.
Satt ______ Ósatt _______
5. Athuga ætti að allir skór passi vel og
séu þægilegir áður en þeim er pakkað
niður.
Satt ______ Ósatt _______
6. Bólusótt er algengasti ferðamanna-
kvillinn.
Satt ______ Ósatt _______
7. Niðurgangur orsakast ofast af menguð-
um mat, mjólk eða vatni.
Satt ______ Ósatt _______
8. Viskí, romm, gin eða annað áfengi drep-
ur sýklana í vatninu.
Satt ______ Ósatt _______
9. Þvoðu alltaf hrátt grænmeti og ávexti
vandlega áður en þú borðar.
Satt_______ Ósatt________
10. Vertu ekki of lengi í sólinni í einu.
Satt ______ Ósatt _______
11. Athugaðu hæð yfir sjávarmáli, hita- og
rakastig á þeim stöðum sem þú hyggst
ferðast til og hagaðu þér eftir því.
Satt ______ Ósatt _______
12. Næg hvíld er mjög áríðandi á ferðalög-
um.
Satt ______ Ósatt _______
13. Þú ættir að fara hægt í sakirnar hvað
varðar mjög kryddaðan og framandi mat.
Satt ______ Ósatt _______
14. Te, kjúklingaseyði, eplamauk og soðin
hrísgrjón stemma niðurgang.
Satt ______ Ósatt _______
15. Ferðamenn, sem þurfa að nota gleraugu,
ættu að hafa með sér aukagleraugu.
Satt ------ Ósatt _______
SVÖR
1. RANGT. Til að koma í veg fyrir þreytu og
taugaspennu ætti aldrei að pakka niður á síð-
ustu stundu. Með því að pakka niður í tíma
geturðu athugað hversu mikið eða lítið þú þarft
að taka með þér. Svo geturðu líka athugað
hvort ferðatöskurnar eru í lagi. Farðu varlega
í mat og drykk í kveðjupartíum.
2. SATT. Heimilislæknirinn þinn gæti ráðlagt
þér ýmislegt, til dæmis í sambandi við sjóveiki-
pillur eða hvort þú þurfir sérstakar bólusetn-
ingar og gefið þér önnur heilbrigðisráð. Biddu
hann að útbúa yfirlýsingu fyrir þig ef þú ert
með sykursýki, hjartasjúkdóm, ofnæmi eða
annað sem tillit þarf að taka til ef þú verður
fyrir slysi. Þú ættir alltaf að hafa yfirlýsinguna
á þér þegar þú ferð að heiman, jafnvel þó að
þú ætlir bara út í næstu búð.
3. SATT. Ef þú þarft að fylla heila hliðartösku
af pillum, meðalaglösum, dropum, smyrslum og
teygjubindum ættirðu kannski ekkert að vera
að ferðast. En það er ráðlegt að hafa með sér
það nauðsynlegasta: grisju, plástur, verkjatöfl-
ur, sárasmyrsl og ef eitthvað sérstakt er ráðlegt
að hafa með sér, eftir því hvert ferðinni er heit-
ið, til dæmis sólarolíu, moskítófæli eða smyrsl
til varnar útbrotum.
4. SATT. Það getur verið að lyfið, sem þú þarft,
sé ófáanlegt á þeim stað sem þú ferðast til eða
erfitt sé að nálgast það.
5. SATT. Þreyttir og bólgnir fætur hrjá oft
ferðamenn. Þegar þú ráðgerir ferðalag skaltu
láta þægindin ráða en ekki glæsileika skónna.
Kauptu skóna nógu stóra til að gera ráð fyrir
bólgnum fótum. Notaðu skóna í nokkra daga
áður en þú ferð. Ef þeir eru ekki þægilegir
skaltu skilja þá eftir heima.
6. RANGT. Bólusótt hefur svo til verið útrýmt
í heiminum. Samt skaltu athuga hvort bólu-
setning þín er í lagi.
7. SATT. Niðurgangur er viðurkenndur ferða-
mannakvilli, ekki bólusótt eins og einu sinni
var. Á meðal algengustu orsaka niðurgangs er
mengaður matur eða vökvi en um aðrar orsak-
ir getur verið að ræða. Þreyta, spenna og
breytingar á vatni, veðurfari eða mataræði geta
einnig valdið niðurgangi.
8. RANGT. Ef þú ert í vafa með vatn skaltu
sjóða það í 5 mínútur og setja 3 dropa af tinkt-
úru (sem er lyf í alkóhóllausn) út í vatnið.
Mjólk ætti einnig að hita upp að suðumarki.
Áfengi drepur ekki sýkla og þar sem það er oft
borið fram með ís getur ísinn bara verið frosið,
mengað vatn.
9. RANGT. Það bætir ekkert að þvo ávexti né
grænmeti úr menguðu vatni. Þú ættir aðeins
að borða þá ávexti sem hægt er að afhýða og
aðeins þá sem heilir eru.
10. SATT. Of mikið sólskin er slæmt fyrir húð-
ina og getur valdið blöðrum, hita og flökur-
leika. Ferðamenn ættu að athuga að sólin er
hættulegri ef maður er í hitabeltinu eða þegar
endurskin myndast af vatni eða snjó.
11. SATT. Hver og einn er aðlagaður heimaað-
stæðum sínum. Ef þú býrð til dæmis við
sjávarmál og ferð til Mexíkóborgar, sem liggur
mjög hátt, ættirðu að hreyfa þig hægar en
venjulega, hvíla þig meira og borða og drekka
minna en venjulega þangað til líkami þinn
hefur vanist breytingunni. Ef þú býrð á hálendi
þar sem andrúmsloftið er þunnt muntu verða
þungur á þér og ringlaður í Bombay á Ind-
landi. Þar er hitastig hátt og sömuleiðis raka-
stig þar sem borgin liggur við sjó.
12. SATT. Ferðalög eru þreytandi. Sífellt meira
er að koma í ljós um flugþreytu. Flugvélar
fljúga hraðar en líkaminn getur aðlagað sig.
Breytingar á tíma, veðurfari, matar- og svefn-
tímum, svo og annars konar mataræði og vatn,
krefjast meiri aðlögunar en líkaminn ræður
við. Hvíld er því ekki aðeins skynsamleg heldur
bráðnauðsynleg.
13. SATT. Með öll hin vandamáhn, sem líkami
þinn á við að stríða þegar þú ert á ferðalagi,
máttu ekki búast við að miklar breytingar á
mataræði verði til góðs. Borðaðu af ánægju,
prófaðu nýja rétti en borðaðu ekki yfir þig af
framandi mat.
14. SATT. Lækningakraftur í tei og kjúklinga-
súpu er ekki bara kjaftasaga samkvæmt nútíma
læknisfræði. Hvort tveggja inniheldur efni sem
sefa marga algenga kvilla.
15. SATT. Það er betra að vera með aukagler-
augu en þú gætir að minnsta kosti haft með
þér forskriftina að þeim á öruggum stað.
46 VIKAN 16. TBL.