Vikan - 23.03.1989, Blaðsíða 28

ALKÓMÓLI5MI
Einu sinni alkóhólisti
Margir óttast að
bjórinn geti enn aukið
á áfengisbölið sem hér
er meira en marga
grunar. Að verða
viljalaus þræll alkóhóls
- alkóhólisti - er
ólæknandi sjúkdómur
og þar fyrir utan sá
sjúkdómur sem er
einna erfiðastur fyrir
aðstandendur. Hvort
bjórinn muni auka eða
bæta áfengismenningu
íslendinga leggjum við
ekki mat á hér, en allur
er varinn góður og
öllum hollt að kynna
sér nokkur atriði
varðandi þennan erfiða
sjúkdóm - og að lestri
loknum er ágætt að
taka krossaprófið til að
gera sér grein fyrir
stöðu sinni gagnvart
áfengi.
Alkóhólismi, eða
drykkjusýki, hefur
verið skilgreindur af
læknum og sérfræðing-
um sem ólæknandi
sjúkdómur, andlegur,
líkamlegur og félags-
legur, og sé ekkert að
gert getur þróun hans
leitt til geðveiki eða
dauða.
Hægt er að halda
alkóhólisma niðri, það
er að vera óvirkur
alkóhólisti, með því að
neyta hvorki áfengis né
vanabindandi efna og
ná fullum bata, sem
reyndar fer eftir því á
hvaða stigi sjúkdóms-
ins snúist er til varnar.
Bati næst þó aldrei í
þeim skilningi að
sjúklingurinn geti hafið
neyslu að nýju eða
eins og svo margir
óvirkir alkóhólistar
taka til orða: „Einu
sinni alkóhólisti, alltaf
alkóhólisti."
Alkóhólismi sem
sjúkdómur er á
, vissan hátt hlið-
V stæður sykur-
sýki, því að bæði sá sykursjúki
og hinn drykkjusjúki geta lifað
heilbrigðu, eðlilegu og ham-
ingjusömu lífi svo ffemi þeir
neyti ekki efna eða fæðu sem
viðhalda sjúkdómseinkennun-
um.
Þróun alkóhóiisma er mjög
mishröð eftir einstaklingum.
Sumir finna vanmátt sinn gagn-
vart neyslu vanabindnandi
efna, s.s. áfengi, hassi, kókaíni,
amfetamíni og örvandi/róandi
lyfjum á fáeinum árum. Hjá
öðrum tekur þessi þróun
mörg ár og jafhvel áratugi, þar
til fólk kemst í þrot, líkamlega,
andlega eða félagslega. Bakkus
er lúmskur og lævís og hann
fer ekki í manngreinarálit.
Hann spyr ekki um kyn eða
aldur. Hann lætur sig engu
varða stöðu fólks og ræðst
jafnt á ráðherra, garðyrkju-
fræðinga, sjómenn, verkafólk,
kennara, skólastjóra, nema,
listamenn, lögffæðinga, for-
stjóra eða guð má vita hvað.
Alkóhólisminn sýkir einnig
aðstandendur alkans; maka,
börn, mæður, feður, systkini,
vini og ættingja og þannig
smýgur hann með klær sínar
alls staðar um þjóðfélagið.
Iíkamleg einkenni alkó-
hólisma eru fjölmörg en
■ þekktust meðal alls
■ þorra fólks eru sjálf-
sagt áhrif áfengis á lifrina en
ótæpileg áfengisneysla veldur
lifrarbólgu og skorpulifur.
Rauðþrútin augu, þrútið
andlit, oft rúnum rist, stækkun
nefs og svitaköst eru einnig al-
þekktir fýlgikvillar. Auk þess
kvíðahnútur í maga ásamt erf-
iðleikum með svefh og melt-
ingarkvillar, að ógleymdum
skjálftanum, þ.e. ósjálfráð
taugaviðbrögð. Ennfremur
koma til skertar varnir líkam-
ans gagnvart umgangspestum
og ótímabær hrörnun hans al-
mennt sem kemur meðal ann-
ars fram í minna þreki. Röskun
verður á hlutfalli blóðkorna
við langvarandi ofneyslu
áfengis, en sé neyslu hins veg-
ar hætt og því fýrr sem það er
gert aukast líkur á góðum bata.
Þannig getur minniháttar rösk-
un á samsetningu blóðsins
komist í jafnvægi á fáeinum
mánuðum og væg lifrarbólga
gengið til baka og lifrin fljót-
lega náð að þjóna eðlilegu
hlutverki sínu í líkamanum af
sjálfsdáðum. Nokkrir eru
lengra gengnir en svo að lík-
aminn sjái sjálfur um sig á
batabraut. Stundum þarf að
beita lyfjum eða jafhvel
hnífnum! Allt of margir eru þó
svo ólánsamir að fá enga hjálp,
vilja ekki hjálp eða geta ekki
þegið hjálp og hreinlega deyja!
Kreppa í sálarlífinu
er fýlgifiskur alkó-
hólisma og and-
k. leg áhrif áfeng-
is- og lyfjaneyslu (dóp) eru
margþætt. Þau spinnast inn á
líkamlega og félagslega þáttinn
svo að allt tvinnast þetta sam-
an í eina heild.
Stöðugur kvíði, ótti, tauga-
veiklun og örar geðsveiflur
eru algengar hjá virkum alkó-
hólistum ásamt miklu ofmati/
vanmati og gríðarmikilli reiði
út í allt og alla. Virkur alkóhól-
isti lifir í draumaheimi sem er
víðs fjarri raunveruleikanum
og vanmetur ótrúlega oft ein-
faldar staðreyndir sem snerta
hann sjálfan og daglegt líf
hans. Ennfremur er fælni mjög
algeng, það er til dæmis að
þora ekki út fyrir hússins dyr,
þora ekki út í búð og finnast
allir horfa á sig og jafhvel vita
allt um sig. Þegar og ef upp
styttir milli neyslutúra lifir
alkóhólistinn í „móralskri"
kvöl og upplifir hryllilegt
skelfingarástand sem leitt get-
ur til sorgar og sjálfsvígs eða
annarra óhæfuverka. Sumir
heyra torkennileg hljóð lag-
stúfa og heyra jafnvel heilu
tónverkin í hugarfýlgsnum
sínum. Aðrir sjá ofsjónir (del-
erium tremens); orma, ófreskj-
ur og annað þvílíkt í hræðslu-,
krampa- og flogaköstum. Þann-
ig ástand getur leitt til sturlun-
ar og geðveiki og er þá undir
hælinn lagt hvort viðkomandi
kemst til sjálfsmeðvitundar,
deyr eða endar sem lifandi lík
inni á stofnun!
Hvar er hjálpar að leita?
AA samtökin eru með deildir í flestum stærri sveitarfélögum um land allt.
Reykjavík: AA samtökin Tjarnargötu 3c, sími (91 )16373 AA samtökin Tjarnargötu 5b, sími (91)12010 Fræðslu- og leiðbeiningarstöð SÁÁ (áfengisráðgjafar) Síðumúla 3—5, sími (91 )82399. Opin 9:00—17:00. Sjúkrastöðin Vogur, sími (91 )84443 — Inntökubeiðnir, sími (91 )681615
Akureyri: AA samtökin Strandgötu 21, sími (96)22373 SÁÁ Glerárgötu 28, sími (96)27611
Vestmannaeyjar: AA samtökin, Heimagötu 24, sími (98)11140
Selfoss: AA samtökin Tryggvagötu 1, sími (98)21787
Egilsstaðir: AA samtökin, s. (97)11972
ísafjörður: AA samtökin Aðalstræti 42, sími (94)3411
Akranes: AA samtökin Kirkjubraut 11, sími (93)12540
Keflavík: AA samtökin Klapparstíg 7, sími (92)11800
26 VIKAN 6. TBL.1989