Vikan - 23.03.1989, Blaðsíða 29

ALK0H0LI5MI
alHoff alkóhólisti
Ifélagslegu umhverfi
hins virka alkóhólista
eru sorgirnar æði oft
stórar og þungar sem
blý. Flestum tekst að stunda
vinnu sína og nám áfallalítið,
a.m.k. framan af, en vinna langt
undir eðlilegri getu. Hjá sum-
um er neyslan samfelld en að
afloknum starfsdegi er fyrsta
verkið að leita á náðir vímunn-
ar annaðhvort í laumi, yfir
sjónvarpinu, hobbíinu eða
með flottræfilshætti á veitinga-
stöðum, ellegar í partíum með
„vinunum".
Smám saman verða viðvar-
andi breytingar á skaphöfh og
atferli. „ÖI er annar maður“.
Viðkomandi vill ekki og getur
ekki umgengist fólk á eðlileg-
an hátt og það verður honum
nánast óbærilegt. Hann finnur
hjá sér knýjandi þörf fyrir að
vera í vímu og finnst að á þann
hátt einan geti hann horfst í
augu við lífið. Alkóhólistinn
sér ekki bjálkann í eigin auga,
hann verður blindur gagnvart
sjálfum sér og fyllist afneitun á
eigin atferli. Fjármálin lenda
yfirleitt í mikilli óreiðu, víxlar
og skuldir hlaðast upp. Það er
logið, svikið og stolið til að
fjármagna vímuna. Fólk missir
vinnu eða flosnar upp úr námi,
það stendur í sífelldum bú-
ferlaflutningum milli lands-
fjórðunga og landa og los
kemst á fjölskyldulífið. Flótt-
inn frá raunveruleikanum, sem
í rauninni er sjúkdómurinn
alkóhólismi, verður algjör.
Alkóhólistinn sér mistökin og
gallana alls staðar nema hjá
sjálfum sér. Hann misþyrmir
jafhvel börnum sínum og
niaka, andlega og Iíkamlega.
Sumir missa allt sem þeir áttu;
fjölskyldu, vinnu, vini, hús og
bíl. Aðrir leiðast út í afbrot,
vændi og annan ólifhað og
standa loks einir í rjúkandi
rústum lífis síns. Þorri alkóhól-
'sta sleppur þó lofsamlega
með skrekkinn.
Flest fólk sem fer venjulegt
uPpeldi hefur sterka siðferðis-
°8 réttlætiskennd sem það
grundvallar líf sitt á. Það gerir
alkóhólistinn reyndar líka, en
bann brýtur þessar kenndir
meira og minna niður og
smám saman fjúka þær út í
veður og vind. Hins vegar fer
alkóhólistinn sjaldan yfir strik-
ið að eigin brenglaða mati, því
hann ferir strikið einfaldlega
lengra frá sér og lifir þannig í
sífelldri blekkingu.
Því miður eiga ekki allir völ
á afturhvarfi til nýs lífs að af-
loknum slíkum hildarleik, en
sem betur fer eiga þó langflest-
ir alkóhólistar von, því það er
til leið; AA-leiðin.
AA
Milljónir manna um allan
heim og þúsundir hér á landi
hafa öðlast nýtt líf í AA sam-
tökunum. Að sjálfsögðu getur
enginn hætt að drekka og dópa
nema hann vilji það sjálfur en
ef sá vilji er fyrir hendi getur
það tekist með guðs hjálp og
góðra manna, í AA. „Sumir
segja að inntökugjald í AA-
samtökin sé hærra en í nokk-
urt annað félag í heimi, vegna
þess hve miklum fjármunum
félagarnir hafa sóað í áfengi."
(24 stunda bókin, bls. 37)
Staðreyndin er hins vegar sú
að inntökugjaldið er ekkert,
félagsgjöldin engin, það þarf
aðeins eitt til að vera í AA;
löngun til að hætta að drekka.
Þar gildir nafhleynd og enginn
er öðrum æðri.
Gamalreyndir óvirkir alkó-
hólistar segja stundum í gamni
og alvöru að afturbatinn taki
jafhlangan tíma og neyslan
stóð yfir, en sé reyndar stór-
brotið og skemmtilegt ævi-
verkefhi. Jafnframt leggja þeir
þunga áherslu á að hraðastur
og ánægjulegastur sé batinn
fyrstu mánuðina og árin eftir
að þeir hættu neyslu, þeir hafi
loksins fundið hina raunveru-
legu vímu, nautnina í því að
vera edrú og allsgáður og lifa
lífinu í lit.
ERTU ALKÓHOLISTI?
Viltu vita stöðu þína gagnvart áfengi og ávanaefn-
um? Svaraðu spurningunum samviskusamlega og
athugaðu að geðlyf, svefnlyf og vöðvaslakandi lyf
tengjast alkóhólisma.
1 Tekur þú stundum vímu fram yfir mök eða
nána samverustund með maka þínum?
2 Felur þú vímuefhi/áfengi á heimili þínu, í bíl-
skúrnum eða bílnum og laumast til að neyta
þess þegar aðrir vita ekki af?
3 Segir þú maka/foreldrum/sambýlisfólki þínu að
þú ætlir að skreppa smá stund með kunningj-
unum til að fá þér í glas og ert svo alla nóttina
eða lengur?
4 Ætlar þú stundum að fá þér í eitt, tvö glös en
hættir ekki fýrr en þau eru orðin 10 eða 20?
5 Leggur þú stundum upp með þeim ásetningi að
drekka ekki en endar svo á fylliríi?
6 Notar þú stundum síðustu peningana til að
kaupa áfengi/vímuefni í stað þess að kaupa mat
eða föt?
7 Ferðu á veitingahús eða í veislu undir því
yfirskini að fara út að borða en lætur
áfengisneyslu sitja í fyrirrúmi?
8 Drekkur þú áfengi áður en þú ferð í veislu eða
heimboð ef þú heldur að lítið áfengi verði á
boðstólum?
JÁ NEI
□ □
□ □
□
□
□
□
□
□
□ □
□ □
Hefur þú reynt að hætta, fara í bindindi, en
ekki tekist?
10
Finnur þú til gremju ef aðrir finna að
drykkjusiðum þínum?
11 Lendir þú stundum í félagslegum vandræðum
eða handalögmálum þegar þú drekkur eða
dópar?
12 Hefur þú reynt að skipta um víntegundir til að
stjórna drykkjunni og timburmönnunum?
13 Hefúr þú fengið þér afréttíu-a innan sólarhrings
.síðustu 12 mánuðina?
14 Getur þú sjaldan átt áfengi heima án þess að
drekka það?
15 Hefur þú misst minnið og gleymt hvað gerðist
þegar þú drekkur?
16 Hefur þú ekið drukkin(n)?
17 Hefur þú stundum „móral" daginn eftir neyslu
áfengis?
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□ □
•rqsmreu cuutcj 8o nuicj
tjij gcSacíq pæ8 Qcq 'jsajd cpa itnjæj ‘jjjoj yy ‘ejcíSqej
-siSuajc qia pucqures 18icJ njjas ejea ejsuuiui i jjo ncj ja
•ueujos um
QIQJO J3 QECj U3 JOQE QJ3JQ3UI I EJEJ 8o EJEÍ8qeJS|8u3JE
qia ejej qe jjjjæ nq :uinSuiujnds ucíjnES jij njajja qja cf
•QJ3JQ3UI I EJEJ QE JTJJ3E
nc{ ‘ejbí8qejsi8u3je qia uqejex ’njsAou jejSojijqo jou
njsA e eSojijij jjo nq :um8uiujnds nij jij uinjoíj qia e(
•jijA jijoa ucjjæq - jjjc{ jij e jjjije eSsjjuisjS
jnjoq iSuajy :um8uiujnds uiruoíj jij juuja qia cf
6.TBL.1989 VIKAN 27