Vikan - 04.05.1991, Blaðsíða 46

5. KAFU
* 1 *
Herb og Vera Smith fóru aftur til Pownal og tóku á
ný til við útsaum lífsins. Herb lauk við að smíða
hús I Durham í desember. Það sem þau höföu
lagt fyrir hvarf eins og dögg fyrir sólu eins og Sara
hafði séð fyrir og þau sóttu um stórslysastyrk til
fylkisins. Þaö gerði Herþ næstum eins gamlan og
slysið sjálft hafði gert. Stórslysastyrkur var í hans
huga aðeins annað nafn á „bæjarstyrk“ eða „ölm-
usu“. Allt sitt líf hafði hann unnið ötullega og heið-
arlega með höndum sínum og hafði haldið að
hann liti aldrei þann dag sem hann þyrfti að taka
við þeningum frá fylkinu. En nú var sá dagur runn-
inn uþþ.
Vera gerðist áskrifandi að þremur nýjum tíma-
ritum sem þárust óreglulega með þóstinum. Öll
þrjú voru þau illa þrentuð og hefðu getað verið
myndskreytt af hæfileikaríkum börnum. Diskar
Guðs, Komandi upphafning og Dulræn kraftaverk
Guðs. Herbergið á loftinu, sem enn kom mánað-
arlega, lá nú stundum óoþnað í allt að þrjár vikur
en hin blöðin las hún í tætlur. Hún fann heilmargt
í þeim sem virtist varða óhaþp Johnnys og hún
las þessa mola fyrir þreyttan mann sinn við kvöld-
verðinn með hárri skerandi rödd sem titraði af
hugljómun. Herb stóð sig að því að segja henni oft-
ar og oftar að þegja og það kom fyrir að hann
öskraði á hana að hætta þessu blaðri og láta sig
í friði. Þegar hann gerði það sendi hún honum
langþjáð, samúðarfullt og sært augnaráð - og
læðuþokaðist síðan upþ á loft til að halda fræði-
iðkan sinni áfram. Hún fór að skrifa þessum blöð-
um og skiþtast á bréfum við þá sem skrifuðu í þau
og við aðra pennavini sem orðið höfðu fyrir svip-
aðri reynslu.
Flestir sem Vera skrifaðist á við voru góðhjartað
fólk eins og hún sjálf, fólk sem vildi hjálpa og
draga úr nærri óbærilegri byrði sársauka hennar.
Þau sendu bænir og bænasteina, þau sendu
verndargriþi, þau sendu loforð um að biðja fyrir
Johnny í kvöldbænum sínum. Þó voru aðrir sem
voru ekkert annað en svikarar og það skelfdi Herþ
að kona hans var í síauknum mæli ófær um að
þekkja þá úr. Einn bauðst til að senda henni flís úr
„hinum eina sanna krossi skaþarans" fyrir aðeins
99 dollara og 98 sent. Tilþoð barst um að senda
meðalaglas með vatni úr Lourdes-lindinni, sem
næstum áreiðanlega myndi gera kraftaverk væri
því núið á enni Johnnys. Það átti að kosta 110
dollara plús sendingarkostnað. Tuttugasti og þriðji
Davíðssálmur og Faðirvorið á hljómsnældu lesið
af þredikaranum Billy Humbar var ódýrara (og
Veru leist betur á það). I þæklingnum stóð að væri
snældan leikin við rúmstokk Johnnys í nokkrar
vikur myndi það næstum áreiðanlega hafa í för
með sér ótrúlegan bata. Sem aukablessun (að-
eins um takmarkaðan tíma) myndi fylgja árituð
mynd af Billy Humbar sjálfum.
Herb neyddist oftar og oftar til að skipta sér af
þessu, eftir því sem ástríða hennar í þetta gervi-
trúarlega drasl óx. Stundum reif hann ávísanirnar
hennar í laumi og hækkaði innstæðuna í ávísana-
heftinu. En þegar tekið var fram í tilboðinu að ekk-
ert annað en þeningagreiðsla kæmi til greina
neyddist hann til að berja í borðið - og Vera fór að
fjarlægjast hann, fór að líta hann tortryggnum
augum sem syndara og vantrúaðan mann.
. 2 .
Sara Bracknell sinnti kennslustörfum á daginn.
Síðdegi hennar og kvöld voru ekki mjög frábrugð-
in því sem verið hafði eftir að hún hætti að vera
með Dan; hún var í einhvers konar tómarúmi og
beið þess að eitthvaö gerðist. í París höfðu friðar-
viðræðurnar stöðvast. Nixon hafði krafist þess að
haldið væri áfram að kasta sprengjum á Hanoi
þrátt fyrir síaukin mótmæli heima og erlendis. Á
blaðamannafundi sýndi hann myndir sem sönn-
uðu að bandarískar flugvélar væru ekki að varpa
sprengjum á norður-víetnamska spítala en hann
fór allra sinna ferða í herþyrlu. Rannsóknin á
grófri nauðgun og morði gengilbeinu í Castle
Rock hafði stöðvast eftir að skiltamálara, sem eitt
sinn hafði dvalist á ríkisgeðveikrahæli í Augusta,
var sleþpt lausum - andstætt því sem allir bjugg-
ust við hafði fjarvistarsönnun málarans reynst
vatnsheld. Janis Joþlin veinaði blúslög. París til-
kynnti (annað árið í röð) að pilsin myndu síkka en
þau gerðu það ekki. Sara gerði sér óljósa grein
fyrir öllu þessu, þetta var eins og raddir úr öðru
herbergi þar sem einhver óskiljanleg veisla hélt
stöðugt áfram.
■ Ó, Johnny, þetta er
svo óréttlátt, hugsaði
hún, horfði á snjóinn
falla fyrir utan og fylla
heiminn af eyðilegri
hvítu, jarða fallið
sumar og rauðgullið
haust.
Fyrsti snjórinn féll - rétt náði að þekja jörðina -
svo snjóaði aftur álíka mikið og tíu dögum fyrir jól
kom bylur sem lokaði svæðisskólum þann dag og
hún sat heima og horfði á snjóinn fylla Flagg-
stræti. Hið stutta samband hennar við Johnny -
það var varla hægt að kalla það ástarævintýri -til-
heyrði nú annarri árstíð og hún fann að hann fór
að renna henni úr greipum. Tilfinningin fyllti hana
skelfingu eins og hluti hennar væri að drukkna.
Drukkna í dögum.
Hún las töluvert um höfuðmeiðsl, dauðadá og
heilaskemmdir. Ekkert af því var sérlega uþpörv-
andi. Hún komst að því að í litlu þorpi í Maryland
var stúlka sem hafði verið í dauðadái í sex ár;
ungur maður frá Liverpool í Englandi hafði fengið
krókstjaka í höfuðið þegar hann vann viö uþpskiþ-
un og hafði verið í dauðadái í fjórtán ár áður en
hann gaf upp öndina. Þessi ungi, vöðvamikli hafn-
arverkamaður hafói smátt og smátt rofið öll tengsl
við umheiminn, horast, misst hárið, sjóntaugarnar
rýrnað og orðið að haframjöli bak við lukt augun,
líkaminn smátt og smátt dregið sig saman í fóst-
urstellingu eftir því sem liðböndin styttust. Hann
hafði snúið tímanum við, orðið aftur að fóstri, synt
í legvatni dauðadásins meðan heila hans hrakaði.
Eftir dauða hans hafði líkskoðun leitt í Ijós að slést
hafði úr heilafellingum hans, svo ennisblað heil-
ans var næstum alveg slétt og autt.
Ó, Johnny, þetta er svo óréttlátt, hugsaði hún,
horfði á snjóinn falla fyrir utan og fylla heiminn af
eyðilegri hvítu, jarða fallið sumar og rauðgullið
haust. Þetta er svo óréttlátt, þú ættir að fá að fara
hvert sem hægt er að fara.
Bréf barst frá Herb Smith á tíu daga til tveggja
vikna fresti. Vera átti sina pennavini og hann
sína. Skrift hans var stór og óregluleg, hann not-
aði gamaldags blekpenna. „Okkur líður báðum
vel. Við bíðum þess að sjá hvað gerist næst eins
og þú líklega líka. Já, ég hef verið að lesa mér til
og ég veit hvað þú ert of góð og hugulsöm til að
segja í bréfinu þínu. Þetta lítur illa út. En við erum
auðvitað vongóð. Ég trúi ekki á Guð á sama hátt
og Vera en ég trúi á hann á minn hátt og spyr
sjáifan mig hvers vegna hann tók John þá ekki al-
veg ef hann ætlaði sér það. Er einhver ástæða?
Það veit líklega enginn. Við bara vonum."
[ öðru bréfi:
„Ég þarf að sjá um jólainnkaupin þetta árið því
Vera er búin að ákveða að jólagjafir séu synd-
samleg hefð. Það er þetta sem ég á við þegar ég
segi að henni hraki stöðugt. Hún hefur alltaf álitið
jólin helgan dag en ekki frídag - ef þú veist hvað
ég meina. Hún var alltaf að tala um að við ættum
að muna að þau væru afmæli Jesú Krists en ekki
jólasveinsins en hún hefur aldrei sett innkaupin
fyrir sig fyrr. Henni fannst meira að segja gaman
að þeim. Nú er eins og hún geri ekki annað en
skammast yfir þeim. Margar þessara skrítnu hug-
mynda koma frá fólkinu sem hún skrifast á við. Ég
vildi óska að hún hætti þessu og yrði eðiileg aftur.
En að öðru leyti höfum við það bæði gott. Herb.“
Og jólakort sem hún hafði grátið dálítið yfir:
„Bestu kveðjur til þín frá okkur báðum þessa helgi-
daga og langi þig til að koma og dvelja hjá tveim-
ur forngripum yfir jólin er gestaherbergið tilbúið.
Okkur Veru líður báðum vel. Vonandi færir nýja
árið okkur öllum betri stundir og gerir það áreiðan-
lega. Herb og Vera.“
Hún fór ekki til Pownal í jólafríinu, að hluta til
vegna þess að Vera hélt áfram að draga sig inn í
sinn eigin heim - þá framvindu var hægt að lesa
nokkuð glöggt milli línanna í bréfum Herbs - og
að hluta til vegna þess að það sem tengdi þau var
henni nú svo fjarlægt. Eitt sinn hafði hún séð kyrru
veruna í sjúkrarúmi spítalans í Bangor en nú virt-
ist hún alltaf vera að horfa á hann gegnum ranga
endann á kiki minninganna; hann var fjarlægur og
smár eins og blöðrumaðurinn. Svo það virtist best
að halda sig fjarri.
Herb fann það máski á sér líka. Bréfum hans
fækkaði er 1970 varð að 1971. ( einu þeirra fór
hann eins nálægt því og hægt var að segja að nú
væri tími til kominn að hún héldi lífi sínu áfram og
endaði á að segja að hann efaðist um að jafn-
fallegri stúlku og henni væri ekki boðið út.
En hún hafði ekki farið á nein stefnumót, hafði
ekki langað til þess. Gene Sedecki, stærðfræði-
kennarinn sem eitt sinn hafði boðið henni út'um
kvöld sem varð heil öld að lengd, hafði farið að
bjóða henni út ósmekklega fljótt eftir slys
Johnnys. Það var erfitt að draga úr honum kjark-
inn en hún áleit að hann væri loksins farinn að
skilja hvað hún átti við.
Það kom fyrir að aðrir menn buðu henni út og
hún hreifst töluvert af einum þeirra, laganema að
nafni Walter Hazlett. Hún hitti hann í nýársveislu
hjá Anne Strafford. Hún hafði aðeins ætlað að líta
inn en staldraði við talsverða stund og talaði aðal-
lega við Hazlett. Það hafði verið furðu erfitt að
segja nei en það hafði hún gert vegna þess að
hún skildi of vel hvers vegna hún laðaðist að hon-
um - Walt Hazlett var hávaxinn maður með óstýri-
látt brúnt hár og skakkt, hálfkaldhæðið bros og
hann minnti hana sterklega á Johnny. Það var
ekki rétti grundvöllurinn til að fá áhuga á manni.
í byrjun febrúar bauð bílaviðgerðarmaður, sem
gerði við bílinn hennar, henni út með sér. Aftur var
hún nærri búin að þekkjast boðið en hætti síðan
við. Maðurinn hét Arnie Tremont. Hann var há-
vaxinn, dökkur yfirlitum og myndarlegur á bros-
andi, rándýrslegan hátt. Hann minnti hana svolítið
á James Brolin, aukaleikara í læknaþætti í sjón-
varpinu, og jafnvel enn meira á vissan mann úr
Delta Tau Delta- bræðrafélaginu, Dan að nafni.
Betra að bíða. Bíða og athuga hvort eitthvað
myndi gerast.
En ekkert gerðist.
FRAMHALD í NÆSTU VIKU
46 VIKAN 9. TBL.1991