Vikan - 09.02.1993, Blaðsíða 22

I
„Ein lítil eins manns sýning er gífurlegt fyrirtæki því aö þaö er svo margt í kringum hana,
þetta er meira fyrirtæki heldur en bara einleikari meö fiöluna sína.“
um út í aö gera eitthvað sem
þeir hafa kannski ekki neina
sérstaka löngun til aö gera.
Mér hefur aftur á móti tekist aö
hrífa annaö fólk með mér og
því hefur EGG-leikhúsið veriö
meö sýningar með tveimur og
allt upp í fjórum leikurum.
Vegna smæöar leikhússins
þarf ég ekki aö halda úti
mörgum leiksýningum á ári
eins og stóru leikhúsin. Ég get
jafnvel leyft mér þann munað
aö bjóöa ekki upp á neina
sýningu í tvö eöa þrjú ár ef
mér býöur svo viö aö horfa og
mér liggur ekkert sérstakt á
hjarta. Maður rýkur ekki af
stað fyrr en eitthvað er farið
aö brenna á manni. Engu að
sfður er ein lítil eins manns
sýning gífurlegt fyrirtæki því
aö þaö er svo margt í kringum
hana, þetta er meira fyrirtæki
heldur en bara einleikarinn
meö fiðluna sína.
Þrátt fyrir lítið umfang hefur
safnast töluveröur hópur fólks
f kringum EGG-leikhúsiö í
gegnum árin, mér telst til aö
um áttatíu manns hafi lagt
hönd á plóginn frá upphafi.
Leikhúsiö er samþætting
margra listgreina og það
þarfnast fleiri krafta en ein-
ungis leikarans - þaö þarf
höfund eöa þýðanda, leik-
stjóra, leikmyndahönnuð,
búningahönnuð, lýsingu og
þar fram eftir götunum."
- Þú hefur fengiö bæöi höf-
unda og þýöendur til liös viö
Þig■
„Mér hefur, sem betur fer,
tekist aö laöa að mér ágætis
fólk. Árni Ibsen skrifað fyrir
mig leikrit í tvígang, Skjald-
bakan kemst þangaö líka og
Afsakið hlé, og Valgeir Skag-
fjörö hefur skrifaö eitt, Á sama
staö, sem var fyrsta sviðsverk
hans. Ég hef jafnframt fengið
afbragös þýöendur til liös viö
mig eins og Kristján Árnason,
Sigurö Pálsson og Þorgeir
Þorgeirsson."
Á BARMI
TAUGAÁFALLS
- Þú ert ekkert smeykur viö
aö festast í ákveönu fari, alltaf
einn?
„Nei, nei. Þetta er í raun og
veru eins og teygt hliöarspor í
gegnum árin hjá mér. Þó að
ég hafi leikið í tíu sýningum
hjá EGG-leikhúsinu hef ég
leikiö f um fjörutíu sýningum
annars staðar. Þaö er samt
svolítið skrítið og umhugsun-
arvert aö eftir á að hyggja
kemur í Ijós að stærstu hlut-
verk mín hafa veriö einfarar,
gjarnan listamenn sem hafa
jafnvel veriö á barmi taugaá-
falls, brothættar listamanns-
sálir, til dæmis málarinn Van
Gogh, rithöfundurinn T.S.
Eliot, tónskáldið Carlos Gesu-
aldo og Ijóðskáldið William
Carlos Williams. Þessi verk
hafa sum hver verið talsvert
gegnsýrö af existensialisma,
tilvistarhyggjunni - um mann-
inn sem er einn í stórum
heimi, sem styttir sér stundir í
biðsal dauöans þar til kalliö
kemur.
Þegar maöur fæst við hluti
af þessu tagi hlýtur maður að
reyna að feta slóð sem ekki er
troðin. Til hvers ætti maður aö
elta uppi eitthvað sem nóg er
af fyrir? Maöur veröur aö leita
uppi aöra möguleika en þá
sem blasa viö. Ef til vill hef ég
þess vegna tekið stefnuna
meira á einleikinn heldur en
annað en það hefur ekki mikiö
veriö fengist við hann hér á
landi. Einnig hef ég hallast aö
sérkennilegum og fámennum
kammerverkum sem ekki hafa
átt greiðan aögang aö hefö-
bundnu leiksviöi."
- Hefuröu farið víöa til aö
afla fanga og hressa upp á
andann?
„Ég hef haft þaö að reglu
aö fara á hverju einasta ári á
aö minnsta kosti eina góöa
leiklistarhátíð en þær eru
markaður fyrir margt af því
sem helst er aö gerast í leik-
listarheiminum. Slíkt gefur
manni góða yfirsýn. Það er
lífsnauðsynlegt fyrir mann aö
finna þennan púls og kanna
strauma og stefnur hverju
sinni."
ÞRÆLL Á ÍRLANDI
- EGG-leikhúsiö hefur ekki
notiö fastra fjárveitinga og
ekki lagt áherslu á verk sem
laöa aö sér þúsundir áhorf-
enda. Hvernig feröu aö því aö
fjármagna starfsemina?
„Leikhúsið hefur nokkrum
sinnum fengið styrki sem
vissulega hafa bætt úr brýnni
þörf svo langt sem þeir hafa
náö. Oftar en ekki höfum viö
samt farið af stað meö sýn-
ingu án þess að vita nokkuð
hvort við bærum eitthvað úr
býtum eöa hvort yfirleitt væru
til nægir peningar til að fjár-
magna fyrirtækið. Ég hef
heldur aldrei ætlað mér aö lifa
á EGG-leikhúsinu. Það sem
mér hefur þótt erfiðast er aö
geta sjaldnast umbunað þeim
nægilega vel sem unnið hafa
meö mér en þeir hafa jafnan
lagt á sig ómælda vinnu. Þess
vegna hef ég alltaf staöiö í
mikilli þakkarskuld við sam-
starfsfólk mitt og þaö er svolít-
iö erfið tilfinning.
Eitt áriö var ég meö sýn-
ingu sem hét Ella og gerðist í
hænsnahúsi, eftir Þjóöverjann
Herbert Achterbusch. Á móti
mér lék Kristín Anna Þórarins-
dóttir og var þetta hennar síö-
asta hlutverk. Hún lék Ellu
sem haföi verið troðin niöur í
svaöiö allt sitt líf - en sagöi
ekki orö í allri sýningunni, hún
sat bara þögul á sviðinu. Ellu
haföi veriö komiö fyrir þarna í
hænsnastíunni þar sem hún
bjó og með henni er sonur
hennar, Jósep, sem talar all-
an tímann. Hann er aö leika
móður sína, fer í gegnum líf
hennar og talar í fyrstu per-
sónu eins og hann væri hún
og smátt og smátt breytist
hann í hana og tortímir sér
svo að lokum.
Ég fékk til liðs viö mig mjög
góðan leikstjóra frá Irlandi,
Michael Scott. Ég hafði engin
tök á því að greiða honum
laun fyrir vinnu hans og mátti
þakka fyrir aö geta borgaö fyr-
ir hann flugfarið og gefið hon-
um að borða meðan hann
dvaldi hér. Hann bar ekkert
annaö úr býtum en ánægjuna
og þaö var stórkostlegt aö
vinna meö honum. Hann var
dagskrárstjóri leiklistarhátíðar-
innar í Dublin árið 1986 og
hafði þá samband við mig og
sagöi aö ég skyldi koma
þangað meö leikritiö mitt fyrir
einn áhorfanda og annaö verk
líka, Skjaldbakan kemst þang-
aö líka, sem byggöist á einum
leikara og rödd í útvarpstæki.
Ég gat ekki annaö en þegið
þetta góða boð og þá spuröi
hann hversu margar sýningar
22 VIKAN 3 TBL. 1093