Vikan - 09.02.1993, Blaðsíða 32

TEXTI: EINAR ÖRN STEFÁNSSON / UÓSM.: BRAGIÞ. JÓSEFSSON
INGIBJÖRG SÓLRÚN GÍSLADÓTTIR
ALÞINGISMAÐUR:
VÆRI ALVEG
TIL í AÐ
SYNGJA í
KVENNAKÓR
EN HVERNIG Á ÉG AÐ FINNA TÍMA í ÞAÐ?
Ingibjörg Sólrún Gísladótlir Kvennalista-
kona er fjórði vinsælasti stjórnmálamaður
þjóðarinnar ef marka má nýlega könnun
DV. Þar hlaut hún sex prósent atkvæða þegar
fólk var spurt á hvaða stjórnmálamanni það
hefði mest álit. Aðrar Kvennalistakonur
komust ekki á blað og virðist það staðfesta
það sem margir hafa á tilfinningunni, að Ingi-
björg Sólrún sé fremst meðal jafningja þar á
bæ, eins konar óopinber leiðtogi Kvennalist-
ans um þessar mundir. Svo virðist sem um-
deild afstaða hennar í EES-málinu, þar sem
hún greiddi ekki atkvæði, hafi ekki lækkað
gengi hennar í hugum almennings. Þar gekk
hún þvert gegn stefnu Kvennalistans enda
greiddu aðrar þingkonur hans atkvæði á móti
EES-samningnum. Við hittum Ingibjörgu Sól-
rúnu að máli á skrifstofu hennar við Austur-
stræti og köfuðum spekingslega í kvenna-
fræðin í upphafi spjalls.
- „Femínismi“ er víðtækt hugtak og óljóst í
margra huga. Er einhver sérstök hugmynda-
fræði innan femínisma öðrum fremur sem
Kvennalistinn grundvallar stefnu sína á?
„Hér á árum áður var hugtakið „femínismi'1
notað hér á landi eingöngu um mjög róttækar
konur, það er að segja róttækar vinstri konur.
Og þetta hugtak hefur haft á sér dálítinn
stimpil sem gerir það að verkum að margar
konur vilja ekki kalla sig femínista. Þær halda
að með því séu þær að stimpla sig. En í mín-
um huga felur hugtakið femínismi í sér löngun
til þess að breyta samfélaginu þannig að kon-
ur öðlist félagslegt, pólitískt og efnahagslegt
vald á við karla. Þá er ég ekki að tala um
þetta sem einhverja jafnréttishugmyndafræði
heldur að mönnum mislíki að konur séu órétti
beittar og vilji breyta þvi og auka völd kvenna,
en ekki endilega á forsendum ríkjandi samfé-
lags, sem karlar hafa mótað, heldur á þeirra
eigin forsendum og þá verða konur að finna
sér þessar forsendur."
EKKERT SKlTT AÐ VERA KONA
„Þá komum við að því að það þarf að skil-
greina ýmsa hluti upp á nýtt, eins og vald og
ábyrgð. Það hefur oft heyrst og heyrist mjög
oft í pólitískri umræðu að konur vilji ekki axla
ábyrgð. Við viljum reyna að gefa hugtakinu
„ábyrgð“ nýja merkingu. Það er líka ábyrgð og
ekki síður mikilvægt en margt annað að ala
upp nýja kynslóð og það er ekki síðri reynsla
en hvað annað sem fæst af því. Það er þetta
sem Kvennalistinn kom með nýtt inn í umræð-
una hér á landi, nýtt gildismat - við vildum
sýna fram á að það er ekkert skítt að vera
kona, eins og kannski var lögð áhersla á
áður. Heldur vildum við benda á alla þá já-
kvæðu þætti sem fælust í því að vera kona og
hafa reynslu sem kona. Og þessa jákvæðu
reynslu þyrfti að nýta samfélaginu til heilla.
Sá sprengikraftur sem Kvennalistinn hafði í
upphafi var að hann gaf konum jákvæða
sjálfsímynd. Það er auðveldara að gera hlut-
ina ef maður er sáttur við sjálfan sig.“
- EES-umræðan hefur verið efst á baugi í
pólitfkinni undanfarið. Þú hefur haft sérstöðu í
hópi þingkvenna Kvennalistans í því máli og
greiddir ekki atkvæði gegn EES-samningnum.
En var ekki andstaða við EES einmitt á
stefnuskrá Kvennalistans fyrir síðustu alþing-
iskosningar?
„Jú, í stefnuskrá Kvennalistans segir alveg
skýrt að ísland eigi að standa utan EB og
EES. Það var hins vegar mín skoðun þegar
við vorum að semja þessa stefnuskrá að
þarna ætti að bæta við „að svo stöddu“. Ég
vildi ekki loka algerlega á þetta. Mér fannst
við ekki vera tilbúnar til þess, ekki vera búnar
að ræða þetta mál það mikið að nógu almenn
vitneskja væri um málið í Kvennalistanum og
þekking á þvi, þannig að rétt væri að hafa
þetta svona fortakslaust. En þessi skoðun
mín varð undir.“
GAT EKKI BORIÐ
KÁPUNA Á BÁÐUM ÖXLUM
„Eftir því sem ég vann meira með málið í ut-
anríkismálanefnd Alþingis komst ég einfald-
lega að því að ég gæti ekki verið svona afger-
andi andstæðingur þessa samnings eins og
Kvennalistinn hafði ákveðið að vera. Þá varð
ég hreinlega að láta skoðun mfna í Ijós. Ég
gat ekki borið kápuna á báðum öxlum, haft
32 VIKAN 3.TBL. 1993