Vikan - 29.07.1993, Side 26

SONUR MINN ER
JÓNA RÚNA SKRIFAR UM SÁLRÆN SJÓNARMIÐ
< GLAPSTIGUM
VONLEYSI OG VONBRIGÐI
.Sum bréfin sem ég fæ eru
mjög raunaleg og innihald
þeirra þannig aö þaö er
þyngra en tárum taki aö oröa
þaö. Ekki er óalgengt að fólk
tjái sig um áhyggjur sínar og
erfiðleika vegna barna sinna
sem meö einhverjum hætti
hafa orðið götunni aö bráö.
Við skoðum núna eina af
mörgum frásögnum sem hafa
borist um einmitt þetta um-
kvörtunarefni.
„Hvernig sem á því stend-
ur þá er engu líkara en ég
sé búin aö tapa öllum
tengslum við son minn sem
er vel undir tuttugu ára og
er þegar búinn að valda mér
miklum áhyggjum og kvíða.
Hann var mjög indæll þar til
fyrir um það bil tveim árum,
þá lenti hann á glapstig-
um,“ segir Tóta, rúmlega fer-
tug móöir áðurnefnds drengs.
Hún rekur raunir þeirra og
samskipti mjög ítarlega í bréf-
inu og þaö fer ekkert á milli
mála að sonur hennar á í
miklum erfiðleikum meö líf
sitt.
NIÐURLÆGING
OG VERGANGUR
Hann er hættur í skóla og
vinnur ekkert. Hann hefur
enga ábyrgðarkennd og
bregst mjög illa við allri gagn-
rýni. Þegar þetta bréf fær um-
fjöllun hefur hann veriö á ein-
hvers konar vergangi í hálft
annað ár meö hléum og bein-
línis búið á götunni.
„Mér finnst ömurlegt að
hann skuli vera á góöri leiö
meö aö eyðileggja líf sitt
fullkomlega og sjái það ekki
sjálfur. Hann hefur lent í
lögreglunni hvað eftir ann-
Vinsamlegast handskrifið
bréf til Jónu Rúnu og
látið fylgja fullt nafn og
kennitölu, ásamt dul-
nefni. Svörin byggjast á
innsæi Jónu Rúnu og
rithandarlestri og því
miður er alls ekki hægt
að fá þau i einkabréfi.
Utanáskrift er:
Jóna Rúna Kvaran,
Kambsvegi 25,
104 Reykjavík
aö og á heilmikið eftir óupp-
gert við iögin vegna þjófn-
aðarmála og hvers kyns af-
brota annarra sem ýmist
eru nýtilkomin eöa gömul,“
segir Tóta hrygg vegna ógæfu
drengsins.
EITURLYF OG
AFBROTAKLÍKA
Hún segir hann vera í ein-
hverri afbrotaklíku sem er
nokkuð stórtæk í öllu mögu-
legu sem gefur af sér mögu-
leika á skjótum auði og illa
fengnum náttúrlega. „Það
virðast engin takmörk fyrir
niðurlægingu hans og þaö
er alveg öruggt aö hann er
á valdi eiturlyfjaneyslu líka.
Ég hef séö greinileg merki
um sprautuför og annað á
líkama hans, fyrir utan á-
fengisneyslu sem er aug-
ljós,“ segir Tóta og þaö er
greinileg uppgjöf og þreyta i
umfjöllun hennar um soninn.
Það kemur fram að allt
heimilið er á öðrum endanum
út af þessu og pabbi hans vill
láta loka öllum dyrum á
drenginn. Það veldur Tótu
auövitað þungum áhyggjum.
Hún telur hann ekki geta
breytt um háttu á meðan hann
skilur ekki að hann er að glata
öllu og vel það.
ÁSAKANIR OG
HEIMTUFREKJA
„Hann kemur heim af og til.
Þar gerir hann venjulega
allt vitlaust, heimtar pen-
inga og slær ekki af ásök-
unum i garö okkar foreldr-
anna. Okkur stendur ekki á
sama hvað hann virðist sjá
þessi mál sín allt ööruvísi
en við. Það eru allir ómögu-
legir nema hann,“ segir hún
vonsvikin. Það er hreint ekk-
ert skrýtið þó hún sé aö bug-
ast vegna þessa. Heimilislífið
virðist að öðru leyti vera gott.
Aldrei hefur verið um óreglu
annarra að ræða á heimilinu
en drengsins. Hann á þrjú
önnur systkini.
HEIÐARLEG
OG GRANDVÖR
Tóta segir að uppeldiö, sem
sonur hennar hefur fengið, sé
ósköp eölilegt og fátt óvenju-
legt á heimilinu nema hann
sjálfur. Þau eru ósköp venju-
leg fjölskylda sem er grandvör
og heiðarleg. Hjónin vinna
bæði úti og börnin eru öll að
komast á legg enda fædd
mjög þétt. Þessi drengur er
næstyngstur. „Það er orðið
svo slæmt spennuvaldandi
andrúmsloft á heimilinu að
ég helst varla við innan
dyra. Maðurinn minn er orð-
inn langþreyttur á öllum
þessum erfiðleikum sem
tengjast drengnum og vill
komast út úr þessum vand-
ræöum og það sem allra
fyrst. Hann segir mig við-
halda ástandinu með því að
vorkenna honum sífellt og
breiða yfir syndir hans,“
segir Tóta og vonbrigði henn-
ar með manninn og viöbrögð
hans leyna sér ekki.
t HEUARGREIPUM
ÓTTANS
Áfram heldur hún, eiginlega
eyðilögð: „Hann ásakar mig
sffellt og segir mig ábyrga
fyrir hvernig komið sé fyrir
syni okkar - ég hafi brugð-
ist með því að draga sífellt
hans taum og þaö hafi
aldrei mátt aga hann fyrir
mér. Hann segir að sér hafi
strax verið Ijóst aö dreng-
urinn var bæði þver og ó-
fyrirleitinn og ekki veitti af
að vera harður við hann,“
segir Tóta og tínir til ótrúleg-
ustu hluti máli sínu til glöggv-
unar.
Það fer ekkert á milli mála,
eins og hún segir, að þaö er
ákaflega erfitt að gera ekki
neitt ( þessu máli. Sonur
hennar hefur með hegðun
sinni haldið fjölskyldunni í
heljargreipum óttans. „í ör-
væntingu minn sný ég mér
til þín, Jóna Rúna. Ég hef
lesiö flest sem þú skrifar og
haft gagn af. Ég þakka þér
innilega fyrir.“
ÓÞEKKJANLEGUR
OG Á REFILSTIGUM
Vissulega er kvíðvænlegt að
vita að barnið manns er á
hraðri leið með aö glopra nið-
ur öllum lífsmöguleikum sfn-
um og hefur sjálft enga tilfinn-
ingu fyrir að svo sé. Þar sem
sonur Tótu byrjar að feta refil-
stigu óráðsíunnar mjög
snemma horfir málið kannski
ögn öðruvísi við. Hann er ekki
orðinn sjálfráða þegar hann
vegna veikleika tekur upp á
þeim ósið að fara að misnota
bæði áfengi og eiturlyf. Sök-
um þessa fer hann smám
saman að missa niður flesta
þræði tilveru sinnar og breyt-
ist úr elskulegum dreng í hálf-
gerða afskræmingu á eigin
eðli. Hann verður með öllu
bæði óþekkjanlegur og ó-
kunnugur foreldrum sínum og
öðrum sem á vegi hans hafa
verið eða verða, á meðan
svona er ástatt.
SEKKUR SÍFELLT DÝPRA
Þetta ástand misnotkunar
vímuefna hefur svo alvarleg
áhrif á hans daglega líf að
hann flosnar upp úr skóla og
finnst það f lagi. Hann leiðist
út í afbrot vegna þess að hon-
um tekst ekki vinnulausum að
koma höndum yfir fé, nema
gerast brotlegur við lögin um
leið. Það er ekkert undarlegt
þegar svona er komið þó Tótu
þyki sem henni hafi mistekist
eitthvað í uppeldi drengsins.
Hún finnur svo innilega að all-
ar hennar athugasemdir og
góður vilji honum til • handa
missir marks og hann sekkur
smátt og smátt dýpra og
dýpra. Hún talar um að hún
hafi engin eðlileg tengsl við
hann vegna þess á hvaða
leiðum hann er. Þaö stafar ör-
ugglega af því í hvaða vanda
hann er.
FLÓKNAR OG NIÐUR-
LÆGJANDI AÐSTÆÐUR
Hann verður samfélagslega
að taka afleiðingum afbrota
sinna og það er eölileg afleið-
ing þess að vera upp á kant
við lögin. Frá þeim afleiðing-
um getur enginn bjargað hon-
um nema hann sjálfur með
því aö taka út þá dóma sem
fylgja munu í kjölfar þess aö
réttlætisins er gætt, sem þetur
fer. Auðvitaö lifir hann eins og
er lífi niðurlægingar og flótta-
leiðin, sem hann hefur kosiö
frá skyldum samfélagsins,
mun kosta hann ennþá frekari
niðurlægingu. Enginn annar
26 VIKAN 15.TBL. 1993