Menntamál - 01.10.1953, Blaðsíða 13

MENNTAMÁL
79
óhugsandi að fella þá við prófborð á þessum tíma. Tvær
leiðir að minnsta kosti eru til að komast hjá þessu. Önn-
ur er sú, að nemendur geta að miklu leyti ráðið því sjálf-
ir, hvaða námsgreinar þeir leggja stund á, þó með því
skilyrði, að þeir sýni áhuga og nokkra hæfni á því sviði,
sem þeir velja sér. í öðru lagi lýkur námi þeirra sjald-
an með prófi, heldur með umsögn um það, hvernig nem-
andi hefur starfað, hve mikla hæfni og áhuga hann hafi
sýnt. Hins vegar er nemenda oft á það bent, að hann
skuli heldur reyna aðra námsgrein en þá, er hann hefur
valið, þar eð námsafrek hans í greininni séu svo léleg,
að hann verði ekki samkeppnisfær á því sviði.
Kennarar frá Norður-Evrópu höfðu orð á því, að þeim
fyndist bólileg kunnátta nemenda í Bandaríkjunum á
fremur lágu stigi og hygg ég að þetta sé rétt miðað t. d.
við Norðurlönd og Holland. Þegar við minntumst á þetta
við kennara þar vestra, svöruðu þeir, að við mættum
ekki gleyma því, að bókleg kunnátta væri alls ekki mark-
mið skólanna þar, heldur hitt að ala upp einstaklinga, sem
verði heildinni eins nytsamir og mögulegt er, en þeir
álitu að þar færi oft saman lífshamingja einstaklinga og
áhugi og dugnaður í starfi. Þess vegna litu þeir svo á,
að meginmarkmið skólanna væri að þroska dómgreind
og sjálfstæða hugsun nemenda, tækni þeirra til verka,
jafnt bóklegra sem verklegra, finna viðfangsefni, sem
væru við hæfi nemenda þ. e. áhugaefni þeirra, og um-
fram allt, kenna þeim og æfa þá í því að lifa þannig í
þjóðfélaginu, að líf þeirra megi verða þeim sjálfum og
samborgurum þeirra til sem mestrar hamingju og gagns.
Bæjar- og sveitarfélög hafa mikla sjálfstjórn, og því
er mikilsvert talið að glæða áhuga nemenda á þeim mál-
um. Hjálpsemi við náungann er talin mjög mikils virði
og lögð mikil áherzla á að temja nemendum að taka ætíð
tillit til félaga sinna. Umsögn skólans um félagslegan
þroska nemanda á vitnisburðarblaðinu mun oft vera tal-