Menntamál - 01.12.1957, Blaðsíða 46

236
MENNTAMÁL
að öllu leyti það sama, sem nú myndi henta flestum að
læra? Mismunur á lífi íslendinga þá og nú er að ýmsu
leyti svo róttækur, að það væri með ólíkindum, að ná-
kvæmlega sama almennt nám hentaði okkur þá og nú. —
Þar til fyrir fáum áratugum áttu flestir heima í strjál-
býli og þurftu lítil samskipti að eiga við aðra en heimilis-
fólkið. Tækniþróunin hefur gerbreytt atvinnulífinu. Sam-
skipti okkar við önnur lönd eru með gerólíkum hætti.
Höfum við tekið nægjanlegt tillit til breyttra aðstæðna,
þegar við höfum ákveðið, hvað kenna skuli og hvernig
skuli kenna það? Án þess að það sé á nokkurn hátt ein-
hlítt, hvað aðrar þjóðir gera, getur það varla talizt fráleitt,
að fordæmi þeirra mætti gjarna vekja okkur til umhugs-
unar um það, hvort við gætum ekki gert betur en við ger-
um nú. Og gæti ekki hugsazt, að þau börn og unglingar,
sem við krefjumst meira (eða annars) af í skólunum
heldúr en þau geta leyst af hendi, fái neikvæða afstöðu til
þjóðfélagsins og vantrú á sjálfum sér? Sá, sem finnur til
þess, að verkefnin eru honum ofvaxin, eða sá, sem neitað
er um að fást mest við það, sem hann helzt hefur hæfi-
leika til, fær naumast það sjálfstraust né það jafnvægi,
sem þarf til þess að lifa hamingjusömu lífi, og er það þó
enn mikilvægara heldur en nokkur menntun. Ósigrarnir í
skólanum geta líka síðar birzt í ýmsum miður heppileg-
um athöfnum, sem eiga rót sína að rekja til vanmáttar-
kenndar.
Þjóðfélagið (það er að segja við) skyldar unglinga til
þess að ganga í skóla um visst árabil. Algert lágmark
fyrir skyldum okkar við þá er það, að skólagangan verði
þeim ekki til ógagns. Ef við treystum okkur ekki til
þess að haga skólanáminu svo, að það sé tryggt — hvað
suma unglinga snertir — eigum við að gefa þeim frí frá
skólagöngu strax að barnaprófi loknu, en veita þeim í stað
þess þá hjálp og fyrirgreiðslu, sem „social workers" gætu
látið í té, halda fyrir þá námskeið í einstökum greinum,