Menntamál - 01.12.1957, Blaðsíða 97

MENNTAMÁL
287
endum frelsi til að velja sjálfir þau fög, sem þeir vildu
lesa, að því tilskildu, að samhengis verði gætt meðal kjör-
inna greina.
Sálfræðingar, félagsfræðingar, lögfræðingar, dómarar
og prestar hafa sömu sögu að segja hvað þá nemendur
snertir, sem fara úr skólunum eftir miðskólapróf eða fulln-
aðarpróf barnaskólanna. Menntun þeirra og fræðsla er
brotamálmur, sem börnunum tekst ekki að steypa saman
í heild. Veröldin er ókennilegt völundarhús, þar sem óskilj-
anleg samkeppni sviptir þau fljótt örygginu og hlýjunni,
sem þeim er nauðsyn, unz þau verða fullorðin. Skólinn
er nauðung, hann veitir hvorki aðhald né yfirsýn. Yfir-
borðsöryggis og gerviaðhalds er þá leitað annars staðar:
óaldarflokkar unglinga um öll lönd bera því sorglegt vitni.
Að takmarka námsefnið, en dýplca námið, gera skólann
ásamt fjölskyldunni að lífsformi, sem svari innri og ytri
kröfum æskunnar, rækja námsuppeldi og námsmenntun í
stað námsefnis eru vígorð nútímans í skólamálum. Að
vísu eru vígorðin ekki svo ný. Ný er hins vegar fram-
lcvæmdin. Og nýr er áhugi menntamálastjórna og skóla-
yfirvalda margra landa á slíkum framkvæmdum.
Landið Hessen í Sambandslýðveldinu þýzka hefur falið
fjórum skólum að gera tilraun um nýja tilhögun á lær-
dómsdeildum — tveimur síðustu skólaárunum — og stú-
dentsprófi. Róttækasta form þessarar tilraunar er í fram-
kvæmd í Odenwaldschule. Mörgum íslendingum er sá skóli
að góðu kunnur, skólastjóri hans, Kurt Zier, starfaði á
íslandi 1939—1949. Lærdómsdeildarskipan hans er í stór-
um dráttum þessi:
Á miðju þriðja síðasta ári (samsvarar 4. bekk mennta-
skóla hér) taka nemendur lokapróf í öllum fögum. Síðan
velja þeir fjögur fög — ákveðnar fagasamstæður — allt
að 10 samstæður eru til að velja úr. Valið er ekki gefið
alveg frjálst til að koma í veg fyrir, að það verði of ein-
hæft, til dæmis fjögur mál eða fjórar náttúruvísindalegar