Heima er bezt - 01.02.1959, Blaðsíða 6

Núverandi bcendur á Hrafnkelsstöðum, Eiríltur, Stefán og
Jón, ásamt föður sinum, Metúsalem.
gremju í brjósti til þeirrar stjórnar, sem svo þunglega
hafði tekið máli hans, þó kunnugt væri að tekjuhærri
menn hefðu fengið sjúkrastyrk, þegar eins stóð á. Það
er þetta einkenni í skapgerð Metúsalems, sem gert hefur
hann sterkan og sjálfstæðan. Það hefur verið metnaður
hans, að tryggja aðstöðu sína sem bezt, og hefur með
því oft gefið fagurt fordæmi. Hefur manndómur hans
vaxið og þroskazt, og með miklum dugnaði og frábærri
fyrirhyggju hefur hann afkastað meira verki en almennt
gerist.
Metúsalem er tryggur og góður samvinnumaður, og
þar, eins og í öðrum félagsskap, hefur hann reynzt
samvinnuþýður og traustur. Hann hefur verið félags-
maður í Kaupfélagi Héraðsbúa í rúm 40 ár og jafnan
verið stærsti viðskiptamaðurinn, því að hann hefur alltaf
haft stórt og mannmargt heimili. Hann kom lengi með
stærsta fjárhópinn og stærstu ullarlestina. Það vakti
jafnan eftirtekt hér í þorpinu, þegar fréttist að Metú-
salem kæmi með sláturféð. Þótti öllum merkilegt að sjá
rekinn til sláturhússins svo stóran rekstur frá einu heim-
ili. Fé hans var fallegt, enda skorti hann aldrei fóður
handa fé sínu. Sérstaklega var fjárhópur hans áberandi
meðan hann hafði sauði, en síðastur manna hætti hann
við þá.
Þá var ullarlestin myndarleg. Stórir tunnupokar,
venjúlega á tíu hestum, sem hann teymdi í lest, en rak
þá ekki, eins og flestra var siður. Frágangur allur á
reiðverum og klyfjum var sérstaklega vandaður, og vel
og traustlega frá öllu gengið.
Þótt Metúsalem hefði meira innlegg og meiri við-
skipti en fjöldinn hafði, datt honum aldrei í hug að ætl-
ast til neinna forréttinda fram yfir þá, er minni máttar
voru efnalega og höfðu minni viðskipti. Það er honum
algerlega fjarstætt. Hann skilur vel, hvaða þýðingu það
hefur, að menn standi saman, vinni saman og styðji hver
annan. Metúsalem er allra manna lausastur við tor-
tryggni og ætlar engum svik eða hrekki. Heiðarleiki
hans er upp yfir allt slíkt hafinn.
Mér er minnisstætt, að árið 1911 var hér á ferð ensk-
ur fjárkaupmaður. Ég var með honum sem túlkur og
aðstoðarmaður. Englendingur þessi keypti sauði og al-
geldar ær. Fyrsti markaðurinn var haldinn að Skriðu-
klaustri í Fljótsdal. Englendingurinn keypti féð á fæti
og bauð ákveðið verð fyrir hverja kind, eftir að hann
hafði athugað hópinn. Túliníusarverzlun á Eskifirði tók
að sér að annast greiðslu á andvirði fjárins, og átti hún
að fara fram um leið og það væri flutt um borð í skip
á Eskifirði. Markaðurinn á Skriðuklaustri fór þannig,
að ekki samdist um verðið, en auk þess gætti einhverrar
tortryggni varðandi greiðsluna, og vildu menn fá féð
greitt út í hönd á staðnum.
Næsti markaður var á Víðivöllum í Fljótsdal. Fór þar
á sömu leið. Bændur vildu fá einni krónu meira fyrir
kindina en Englendingurinn vildi greiða, og leit út fyrir,
að ekkert myndi verða af þessum kaupum. Við fórum
þá og fundum Metúsalem á Hrafnkelsstöðum, sem átti
marga sauði. Ég skýrði honum frá því, hvemig málum
væri komið, og að hér væri illt í efni, því að mínu áliti
væri tap fyrir bændur að sleppa þessu tækifæri. Eng-
lendingurinn athugaði fjárhóp Metúsalems og gerði
honum tilboð, og eftir nokkra umhugsun kváðst hann
ganga að .því og seldi hópinn.
Mér fannst, að strax og Englendingurinn hafði séð
Metúsalem og virt fyrir sér þennan drengilega mann,
þá væri honum Ijúfara að ná samningum við hann en
aðra. Þessi kaup gengu vel, og þegar aðrir sáu, að Metú-
salem seldi, þá fóm þeir að dæmi hans. Þetta reyndust
mjög hagkvæm viðskipti, sem því miður hafa ekki átt
sér stað síðan, því að þetta var í síðasta sinn, sem flutt
var út lifandi fé frá íslandi.
En þetta var hvorki í fyrsta né síðasta sinn sem þeir,
er kynnzt hafa Metúsalem, hafa viljað vita um álit hans,
áður en afstaða hefur verið tekin til vandamála, enda
ekki illa ráðið, að taka hann til fyrirmyndar.
Metúsalem lætur lítið á sér bera og vill ekki sýnast
Landslag bak við bceina Hrafnkelsstaði nr. 1 og 2.
46 Heima er bezt