Æskan - 01.02.1969, Qupperneq 17

Myndin í vinstra horni
er af steinbroti, sem
súmerskur listamaður
hefur skorið út fyrir
þúsundum ára, og sýn-
ir hermenn á leið til
orustu.
Tveir langhnífar (rýt-
ingar), sem einu sinni
hafa tilheyrt súmersk-
um hermönnum. Þeir
voru úr gulli og fagur-
lega skreyttir.
Stóra myndin er teikning af því, hvernig súmerskir hermenn munu hafa Iitið út, þegar
þeir héldu til orrustu. Skildir þeirra hafa sennilega verið úr harðviði, klæddum leðri og
haldið saman með járnnöglum.
að merkisbera hjá sér. Þetta var á
þeim tíma mikið virðingarembætti,
en það var ekki nóg fyrir Sargon,
hann vilcli sjálfur verða konungur.
Dag nokkurn stóð Sargon fyrir því,
að bylting var gerð, og honum tókst
að ná völdunum í sínar hendur. Þótt
hann væri nú orðinn konungur í
Kish, var hann enn ekki ánægður.
Hann vildi ráða yfir öllum öðrum
borgum í Súmer, og lagði af stað með
her sinn í landvinningaferð.
í fyrsta skipti í sögunni var þannig
lagt upp í skipulagðan hernað rnilli
samfélaga. Á steinaldartímanum,
þegar menn lifðu eingöngu á veið-
um sér til viðurværis og eltu hjarðir
villtra dýra frá einum stað til annars,
var enginn grundvöllur til þess að
standa í styrjöld og valdabaráttu
liver við annan.
Þeir áttu erigin hús, jarðnæði eða
eignir utan einföld veiðitæki úr
steini. Það var engin ástæða til þess
að heyja styijöld, en þegar fólk sett-
ist að til langdvalar eins og í Súmer,
byggðu menn sér heimili, eignuðust
búhjarðir og önnur verðmæti og
borgir mynduðust.
Margar borgir Súmera urðu auð-
ugar. Nú var komin ástæða til valda-
baráttu og styrjalda. Sigurvegarinn
gat farið ránshöndum um öll þau
auðæfi, sem fyrir voru, og eignað
sér þau. Ef honum tókst að vinna
fleiri borgir, varð hann enn vold-
ugri. Hann eignaðist marga þræla
til þess að vinna fyrir sig, og hinir
sigruðu urðu að greiða honum skatta
í korni, nautgripum og síðar pen-
ingum.
Sargon vann hverja orrustuna af
annarri. Hann varð sífellt gráðugri
og grimmari, þar til hann að lokum
hafði náð yfirráðum yfir allri Súm-
eríu.
Á meðfylgjandi myndum má sjá,
hvernig hermennirnir voru útbúnir
GÁTUR
1. Hvcr er það, sem oft fer
i vatn, en verður samt
aldrci votur?
2. Getið þið nefnt dýr, sem
hafa bein, en geta þó ekki
gengið?
3. Kroppurinn minn cr hvit-
ur en höfuðið dökkt.
4. Hver hefur vængi en flýg-
ur samt ekki?
5. Hver hleypur um landið
þegar þeir lögðu af stað til orrustu.
Þeir voru í skyrtum og pilsi með
hjálm á höfði, þeir höfðu skildi sér
til hlífðar og héldu spjótum fyrir
framan sig.
Járnsmiðirnir í Súrner urðu mjög
snjallir við að útbúa vopn til her-
mannanna, og kaupmenn voru sendir
í ýmsar áttir nær og fjær til þess að
kaupa málma í hergögn.
Sargon var síðar drepinn af liirð-
mönnum sínum á sama hátt og hann
hafði ráðið sinn eigin konung af
dögum, en við völdunum tóku aðrir
voldugir konungar, sem börðust inn-
byrðis um völd og fóru með ófriði á
hendur öðrum borgum.
og lætur vita af því, að
snjórinn sé að bráðna í
fjöllunum?
G. Hvað er það, sem tollir
við allt?
7. Hvað er auðveldast i heim-
inum?
8. Hvað er fljótara í ferðum
en ljósið?
9. Hvað er það, sem allir
vilja eiga, en enginn getur
étið?
10. Hvað er það, sem ég sé
og þú sérð, konungurinn
sjaldan, en guð aldrei?
Svör á hls. 109.
81