Æskan - 01.05.1969, Qupperneq 42

i
2. april i fyrra var stofnað nýtt flug-
fclag á Akureyri. Hlaut ]iað nafnið Freyr.
Stofnendur voru ])eir Arngrímur Jóhánns-
son, Jóhannes Fossdai og Torfi Gunn-
laugsson. Tilgangurinn var að annast
kennsluflug og leiguflug frá Akureyri.
Mjög vel gekk lijá ])eim í fyrrasumar.
Vegna anna við flugkennsluna varð að
ráða fjórða manninn að skólanum, Hald-
ur Þorsteinsson. Þegar flest var, voru
19 ncmendur i skóla Freys samtímis.
Leiguflug var mjög mikið, einkum með
ferðamenn inn yfir öræfin og svo norð-
ur fyrir heimskautsbaug. í ])eim ferðum
var lent í Grimsey og farþegunum boðið
upp á kaffisopa. Einnig voru ])eim af-
iient svoköiluð „Blánefsskírteini" til votts
um, að þeir liefðu komið norður fyrir
norðurlieimskautsbaug. Svona skirteini
eru skemmtilegir minjagripir.
Flugvélarnar, sem Freyr hafði til af-
nota, voru flestar teknar á leigu, t. d.
Piper Apache og Piper Cberokee, en fé-
lagið sjálft á eina flugvél af gerðinni
Cessna 140.
Samkvæmt samkomulagi við Flugfélag
íslands flaug einn þremenninganna frá
Frey með í ferðum Dakotafiugvélar
þeirrar, sem Fiugfélagið liefur baft stað- \
setta á Akureyri. Þetta var mikil og góð
reynsla fyrir flugmenn Freys, sem vilja
gera sér allt far um að vera sem hæfastir
til að kenna sjálfir. Má segja að þessi
samvinna bafi orðið báðum aðilum til
gagns.
Forráðamenn Freys vonast lil ])ess að
geta aukið starfsemi sína, ]>cgar efni og
ástæður leyfa. Þeir ætla ])ó ekki að rasa
um ráð fram, enda hrista menn ekki flug-
félög fram úr erminni. Starfsemi Freys
ber að fagna, og óskum við þeim góðs
gengis í l'ramtíðinni.
BRÉFDÚFAN
Birgir Ingólfsson, Bollastöð-
um, A-Hún., biður um upplýs-
ingar um þyrilvængjur og giro-
þyrlur.
Við getum litið á loftskrúf-
una á þyrilvængjuni — eða
rótorinn, eins og liún er stund-
um nefnd — sem venjulega
vængi, sem snúast í hringi i
stað þess að lireyfast beint
áfram gegnum loftið. Þannig
skapast lyftið, sem lyftir þyr-
ilvængjunum upp.
Til þess að láta þyrilvængj-
una fara í ákveðna átt eða
stefnu, er blöðum rótorsins
liallað i ]>á átt. Hvort þyrlan
fer upp eða niður, stjórnast
af hraða rótorsins.
Þessar margbrotnu breyfing-
ar loftskrúfunnar — rótors-
ins — krefjast margbrotins
útbúnaðar og mikils styrk-
ieika á öllum öxlum og tengsl-
um. Þetta er m. a. ástæðan
fyrir því, að viðhakl þyril-
vængju er mjög mikið og
kostnaðarsamt, svo að þær
hafa staðið illa að vígi í sam-
keppninni við hinar venjulegu
flugvélar.
Aftan á þeim þyrilvængjum,
sem hafa bara eina lyftiskrúfu,
er iiöfð lítil skrúfa, lil ]>ess að
skrokkurinn snúist ekki með
lyftiskrúfunni (rótornum).
Litla skrúfan ýtir stélinu í
gagnstæða átt. Svona skrúfu
þarf ekki á helikoptera með
tveimur rótorum — þeir eru
látnir vinna livor gegn öðrum.
Auðvitað vinna ]>eir saman við
að halda þyrilvængjunni uppi.
íslendingai' bafa aðeins átt
fjórar þyrilvængjur, þar af
eiga þeir tvær núna, TF-EIR,
sem Landhelgisgæzlan á, og
TF-DIV, sem Andri Heiðberg á.
Enginn efast um bæfileika
þyrilvængjunnar til þess að
inna af liendi margs konar
blutverk, en til þess að rekst-
urinn geti borið sig, ])urfa
þær að bafa föst verkefni við
sitt hæfi. Því miður bafa is-
lenzku þyrilvængjurnar það
ekki.
Giro-koptar eru eins konar
sambland af venjulegri flugvél
og þyrilvængju. Framan á
lionum er venjuleg skrúfa og
ofan á er lyftiskrúfa. Venju-
Iega skrúfan er knúin mótor,
en það er lyftiskrufan liins
vegar ekki. Lyftiskrúfan snýst,
]>egar venjuiega ski'úfan togar
flugvélina áfram, og kemur
þannig í stað fasta vængsins
í venjulegu flugvélunum. En
með þessu lagi fengu menn
fyrirmyndina að þyrilvængj-
unum — ineð því að gefa lyfli-
skrúfunni sjálfstæðan drif-
kraft.
Og að lokuin: Síðast, þegar
ég vissi til, kostaði flugtiminn
á Cessna 150 750 krónur, en
það má búast við, að það bafi
hækkað eitthvað.
Ég vona svo að þessar fáu
línur hafi komið að einliverju
gagni, en rúmsins vegna gat
það ekki orðið meira i þetta
sinn. A. S.
Sigurður Jóhannesson, Egg,
Hegranesi, Skagafirði, I)iður
Flugþáttinn um að birta lista
yfir flugvélar eftirtalinna flug-
félaga ásamt stofnári þeirra.
Flugfélag íslands hf.
(stofnað 1937):
TF-FIE
Boeing 727 Gullfaxi
TF-FIJ
Fokker Friendsliip Blikfaxi
TF-FIK
Fokker Friendship Snarfaxi
TF-FIP
Douglas Cloudmaster Sólfaxi
TF-ISB
Douglas Dakota Gunnfaxi
TF-ISC
Douglas Cloudmaster Skýfaxi
TF-ISH
Douglas Daltota Gljáfaxi
TF-ISN
Vickers Viscount
Loftleiðir hf. (stofnað 1944):
TF-LLA, LLB, LLC og LLE
allar Douglas Cloudmaster
Nöfn: Snorri Sturluson,
Þorfinnur karlsefni,
Eirikur rauði,
Snorri Þorfinnsson.
TF-LLF, LLG, LLH, LLI, LLJ
allar af gerðinni Rolls-Roycc
400.
Nöfn: Leifur Eiriksson,
Vilhjálmur Stefánsson,
Guðríður Þorbjarnardóttir,
Bjarni Herjólfsson.
Norðurflug (stofnað 1959):
JMD Beech C-45
JME Beecli C-45
JMF Piper Cub
JMH Piper Apacbe.
Samtals 21 flugvél bjá þess-
um þremur flugfélögum.
Minnsta flugvélin er Piper
Cul) J-3 i eigu Norðurflugs
(Tryggva Helgasonar), en sú
stærsta Rolls-Royce 400 (Can-
adair CL-44J) í eigu Loftlciða.
f Piper Cub eru tvö sæti, í
RR-400 eru þau 189. Mótorinn
í Piper Cub er 05 bestöfl, cn í
RIl-400 samtals tæp 23 þúsund.
278