Æskan - 01.07.1970, Qupperneq 20

ÞORA M. STEFANSDOTTIR:
LÓAIitla landnemi
„Við skulum syngja ,Frjálst er í íjallasal‘,“ sagði Hulda og íór
að syngja. Hin tóku öll undir og sungu allar vísurnar.
„Jæja,“ sagði Lóa að söngnum loknum. „Nú verðum við að
flýta okkur að fylla ílátin og komast heim, Aður en l'er að riikkva."
Þau stóðu öll upp og héldu enn á ný inn í skóginn til }>ess að
finna meira af jarðarberjum.
Eftir stundarkorn voru þau búin að fylla ílátin. Lóa var íyrst
búin og hjálpaði Beggu litlu að fylla sína krukku.
Nú héldu þau heim á leið. Lóa gekk á undan og hélt á Beggu
litlu, }>ví hún var farin að verða lúin eftir allan ganginn um
daginn. Hin systkinin kornu á eftir, og var Siggi af og til að glett-
ast við þær Huldu og Dóru, en þær svöruðu í sömu mynt.
Allt í einu heyrir Lóa að Siggi hrópaði: „Æ, æ, berin mín,
jarðarberin mínl“ Lóa leit við og sá, hvar Siggi lá endilangur
á jörðinni, en berjaboxið hans lá rétt hjá honum og jarðarberin
úr því í hrúgu á jörðinni. Lóa og hinar systurnar flýttu sér til
hans og fóru að hjálpa honum við að tína upp berin.
Þegar J>ví var lokið, héldu þau ái'ram heim á leið og komust
brátt á skógargötuna. Nú gekk ferðin greiðlega heim, og voru
þau sæl og fegin, þegar þau sáu kvöldsólina sþeglast í litlu glugga-
rúðunum heima í Skógum.
Þegar þau voru komin inn og höfðu heilsað foreldrum sínum
og Ingu litlu, fengu þau leyfi til að leggja á borðið handa öllum,
og svo helltu þau úr öllum berjaboxunum í stóra skál og settu
hana á mitt borðið. Mamma þeirra gaf þeim rjóma í könnu og
sykur í skál og létu þau það líka á borðið.
Síðan buðu þau foreldrum sínum að gera svo vel, og fjöl-
skyldan settist í kringum borðið og borðuðu allir með beztu
lyst jarðarber með sykri og rjóma. Berin voru svo mikil, að þau
gátu meira að segja fengið sér annan skammt á diskinn. Síðan
fóru þau öll að sofa, sæl og ánægð yfir góðum degi, þakklát
Guði og foreldrum sínum, sem veittu þeim öll þessi gæði.
Þau voru notalega þreytt og sváfu sætt og rótt til morguns,
en þá byrjaði nýr virkur dagur og þau hófu störf sín, smá og
stór, hvert eftir sinni getu, með nýjum kröftum og glöðu geði.
Þau langaði til að sýna foreldrum sínum það í verki, að þau
væru þeim þakklát fyrir að hafa lofað þeim í þessa skemmtilegu
berjaför.
Hömlur og viðbragðstími.
Sjálfstjórn
Þeir, sem dreypt hafa lítið eitt á áfengi,
verða oftast örari í framkomu en þeim
er eðlilegt. Þeir verða glaðværari, skraf-
hreyfnari, djarfari og framtakssamari, og
áhyggjur, séu þær einhverjar, virðast
minnka eða hverfa.
Þetta er oft skýrt þannig, að sé áfengis
neytt aðeins lítillega, hafi það örvandi
áhrif. En það er biekking. Hin ímyndaða
tilfinning um aukna orku og framtak er
til komin vegna skorts á sjálfsrýni.
Hreyfingar manna verða ýktar og óör-
uggar, þegar þeir eru undir áhrifum áfeng-
is. Það er vegna þess, að samræmið
milli tauga og vöðva slaknar eða sljóvgast.
Jafnvel mjög lítið magn af áfengi getur
sljóvgað þær taugar, sem stjórna við-
brögðum manna.
Hinar andlegu hömlur, sem hindra okk-
ur í, eða vernda okkur gegn því, að gera
eitthvað það, sem er hættulegt, óviðeig-
andi og vanhugsað, eða fremja athafnir,
sem varða við lög, — þær hömlur veikir
áfengið eða brýtur hreinlega niður.
Alveg eins og það er hættulegt að aka
bíl eða reiðhjóli með bilaða hemla, eins
er mikil áhætta í því fólgin að koma
fram með sljóvgaðan viðbragðsflýti, því
að þá eru þær taugastöðvar, sem stjórna
hinum persónulegu hömlum manna, lam-
aðar eða komnar úr sambandi.
Hvernig breytist viðbragðstíminn?
Við gerum okkur ekki grein fyrir ýms-
um skynjunum (sjón, heyrn, tilfinning o. fl.)
fyrr en áhrif þeirra hafa borizt með tauga-
þráðum til aðalstöðvarinnar, — heilans.
Frá heilanum eru svo send boð til ákveð-
inna vöðva um það, hvað gera skuli. Þetta
eru kölluð viðbrögð, — skynjanaviðbrögð.
Og tíminn, sem líður frá skynjun til verkn-
aðar, kallast viðbragðstími.
Áfengið lengir viðbragðstimann og veik-
ir öll viðbrögð. Tilraun, sem gerð var við
Háskóiann í Kaupmannahöfn, leiddi I Ijós,
að 2 staup af áfengi lengdu viðbragðstim-
ann um 17 af hundraði.
356