Æskan - 01.10.1971, Page 59

Kaupskip - Guðm. Sæmundsson
FRANCIS HYDE
Seglskip úr eik með gufuvél. Staerð: í blaðinu Ægi frá þessum
^ma er Francis Hyde talinn vera um 1200 brúttórúmlestir. Ólafur
Davíðsson útgerðarmaður í Hafnarfirði keypti skip þetta í New
Orleans í Bandaríkjunum árið 1916.
Síðar eignuðust Ólafur Johnson stórkaupmaður og fleiri skipið.
Mun Francis Hyde þá hafa verið skráð í Wilmington i Delaware i
Dandaríkjunum, svo að óvíst er að skipið hafi nokkurn tima verið
skráð hérlendis. Francis Hyde var afarsterkbyggt, enda smíðað
W grjótflutninga til hinnar stóru Manhattanbrúar í New York árið
1905. Skipið kom fyrst hingað til Islands í maí 1918 undir stjórn
Guðmundar Sigurðssonar stýrimanns, þar sem skiþstjórinn hafði
•átizt á leiðinni. Francis Hyde fór nokkrar ferðir milli íslands og
útlanda. Flutti skipið saltfisk út, en olíu, salt, kol og timbur hingað
aftur. Francis Hyde var svo selt olíufélagi í London árið 1919.
þetta var eign íslenzka verzlunarsamlagsins í Bergen í Noregi og
skrásett þar. Árið 1872 keypti Samlagið skipið frá Svíþjóð fyrir
40 þúsund spesíur og átti það næstu tvö árin. Hlaut það þá nafnið
Jón Sigurðsson eftir hinum ástsæla leiðtoga þjóðarinnar. Jón Sig-
urðsson mun hafa verið um 350 lestir að stærð, 130—140 feta
langur, búinn tveimur farrýmum. Þá hafði skipið fallbyssu eins og
títt var um kaupskip á þessum tíma. Áhöfn skipsins i fslands-
ferðunum var 25 manns, sem skiptist þannig: skipstjóri, 2 stýri-
menn, 2 vélstjórar, 1 bryti, 2 þjónar, 1 þerna, þá 16 menn, sem
voru hásetar og kyndarar. Skipið var smíðað árið 1868 og þá fyrir
Hallands Ángfartygs A.B. í Halmstad i Sviþjóð. Jón Sigurðsson
lagði svo upp í fyrstu ferð sína frá Bergen til íslands þann 13.
maí 1872. Eftir þrettán sólarhringa ferð með viðkomu í Skotlandi
og Færeyjum kom skipið svo til Reykjavíkur. Eftir nokkurra daga
viðstöðu í Reykjavík og Hafnarfirði var lagt af stað í fyrstu strand-
ferðina að kvöldi og komið til Stykkishólms seinnipart dagsins
næsta í bezta veðri. Má nokkuð af þessu ráða um ganghraða
skipsins. Aðrar hafnir, sem Jón Sigurðsson sigldi á í þessari ferð,
voru: Flatey á Breiðafirði, isafjörður, Borðeyri og Grafarós við
Skagafjörð, þar sem skipið sneri við til Reykjavíkur með viðkomu
á sömu höfnum og áður. Jón Sigurðsson fór síðan nokkrar ferðir
á milli Noregs og islands, ávallt með viðkomu á framantöldum
höfnum, og mun Dýrafjörður hafa bætzt þar við. Margir notuðu
tækifæri og ferðuðust með skipinu hér. Til dæmis kostaði farið
á öðru farrými frá Reykjavík norður til Grafaróss 6 dali og mál-
tíðin hálfan dal. Því miður þóttu ferðir þessar ekki borga sig og
var þeim hætt. Kom þar margt til. Skipið þótti óþarflega stórt og
dýrt í rekstri og engir slyrkir fengust frá danska ríkinu.
Þar með lauk þessum merkilega áfanga í samgöngumálum þjóð-
arinnar, og var skipið selt aftur til Svíþjóðar, fyrst til Gautaborgar
og síðar til Hárnösand, þar sem það hlaut nafnið Oscar II. Það
var tekið af skrá árið 1883. Meðan skipið var í ferðum hér á landi
var áhöfnin að mestu norsk, en þó voru á því 2 Svíar og einn ís-
lendingur. — Hér birtist teikning af skipinu, en það hafði upphaf-
lega heitið Carlsund og kennt við Halland i Svíþjóð.
E/S JÓN SIGURÐSSON
Fyrsta strandferðaskip við island, sem sigldi eftir áætlun, var
9ufuskipið Jón Sigurðsson, en áður höfðu dönsku verzlunarskipin
aðelns haft viðkomu á Seyðisfirði á leið sinni til Reykjavíkur. Skip
57