Skírnir - 01.08.1918, Page 90

280
Ritfregnir.
[Skírnir
væri, að taka upp /gamla bæjastílinn á nýju steinbúsunum. Það
skyldi þá vera á stserstu jörðunum, sem efnamenn eiga, er ekki
þurfa að horfa í skildinginn. Oðru máli gegnir um torfbyggingar.
Þar á bann beturtvið, þó margt hafi breyzt, einnig þar.
Því miður verðum vór líklega að fara þá torsóttu, erfiðu leið,
að finna n/tt eðlilegt húsasnið, sem svari að'
ö 11 u v e 1 t i 1 b y g g ijn g a e f n a n n a n ý j u.
Og listinnl verður hvorki ofaukið fyrir því nó heuni gert lægra
undir höfði. Henni er að eins fengið erfiðara verkefni. En sú töfra-
kona er hún, að a 11 getur hún gert fagurt, hvort sem það er
fátæklegt eða ríkmannlegt, hvort sem það er marmari eða »járn-
beton«. Og hún getur gert fleira þjóðlegt en bæjastílinn !
Líklega eru sum fegurðarfræin, sem húsagerðariist vor sprettur
*pp af, faliu í smekklegustu járnbetonhúsum nútímans.
Enn eru þau að vísu í algerðri bernsku, og byggingarlistin
hefir enn ekki fengið föstjjtök á þessu kynlega, nýja byggingaefni.
Þó gægist út sórlega einkennileg og sviphrein fegurð á sumum söl-
um og loftum í járnbetonbyggingunum. Það eru ekki lengur
Bundurgreindir stöðugir ’ steinar, sem tala sínu gamla, fagra máli.
Samfeld og samskeytalaus steinstorkan eltir átakslínur,.
vefur sig utan um óslítandi járnið, lipur, lóttfær og stælt eins og
glettið nútíðarbarn, sem vildi stríða öllum góðum og gömlum bygg-
ingafræðingum og raska grafarró Ruskins sáluga.
Eg veit, að hinn háttv. höf. muni svara því, að húsin hór
verði of smávaxin.
Annar uppdráttur er af lítilli sveitakirkju. Mór sýnist
liann bæði fagur og viðkunnanlegur, alt skipuiag auk þess hentugt.
Kirkjan er turnlaus, en í turnsins stað kemur fallegur klukkustöp-
ull yfir sáluhliði, beint fram undan kyrkjudyrum. Er það álit höf.,
að turn með spíru, á svo h'tilli kirkju, geti ekkl samrýmst við kröf-
ur listarinnar. Þetta mun rótt vera. Kirkjan er í torfkirkjusniði,
með þykkjum veggjum úr grjóti og timburþiljum á göflum. Eg
held, að hór só að ræða um góða fyrirmyud, sem geti komið mönn-
um að bezta gagnl. Og ódýr er slík kirkja. Væri eg biskup-
landsins, fengl eg fullkominn uppdrátt hjá höfundinum og greiddl
fyrir því, að slíkar kirkjur yrði bygðar í smáum sveitasóknum.
Eg vil að eins leyfa mór, að gera tyær athngasemdir. Kirkju-
gangurinn er einskonar'skútÞýmeðfram hliðiuni, en rennur parnan við
aðalhúsið, sem er háreistara. Fer þetta vel að innan ?
‘) Skute er fornt nafn i Noregi á'„skúr“, auðsjáanlega sama orðið ogskútL