Alþýðublað Hafnarfjarðar - 18.12.1964, Blaðsíða 34

34
ALÞÝÐUBLAÐ HAFNARFJARÐAR
vöxtum. Ekki skortir Rín óhemju-
skap, en Þýzkaland er ekkert Eg-
yptaland.
Þjóð Rínar.
Rín á sér þjóð eins og önnur
stórfljót; sú þjóð var eitt sinn
þýzkrar menningar, en hún er það
ekki framar, hún er einungis rínsk.
Senn eru liðnar fjórar aldir frá því,
að Hollendingar sögðu sig úr lög-
um við þýzka keisaraveldið og
héldu sína leið við ármynnið. Rín
hefur um aldaraðir ekki einungis
flutt Hollendingum frjóan leir og
áveituvatn til ræktunar, heldur
óslitna lest af fljótabátum frá gós-
enlöndum Vestur-Evrópu. Hol-
lendingar eru börn Rínar og hafs-
ins; hlaðnir ósigrandi orku þjóð-
félagsbyltingar og nýrra samfé-
lagshátta ruddu þeir sér braut út
í veröldina á 17. öld og stofnuðu
heimsveldi. Þeir skildu frændur
sína ofar með ánni eftir megin-
landsbundna af nágrannakrit. —
Englendingar eru svo íhaldssamir,
að þeir kalla Hollendinga enn í
dag „hina þýzku“, og Hollending-
ar voru þýzk þjóð, sem stórfljótið
mótaði. Það hefur borið þá með
sér út á hafið, fært þeim auð, og
nú er Rotterdam einhver stærsta
höfn veraldar. Hollendingar sneru
baki við meginlandinu, fóru sína
leið við ármynnið, og hvorki þeir
né Rínarósar eru þýzkir framar.
Land óútkljáðra
byltinga.
I frelsisstríði Hollendinga fór
hinn órómantíski hluti Rínar út úr
þýzkri sögu, og Þjóðverjar hafa
gert fáar tilraunir til þess að end-
urheimta hann í ríki sitt. Þeir eru
stórlát þjóð, sem stefnir oft að
fjarlægu marki. Það stafar allmikl-
um ljóma af minningum um hið
heilaga rómverska keisaraveldi
þýzkrar þjóðar, en það var svo há-
timbruð mannfélagshöll, að hún
reis ekki undir frægð sinni, varð
utan og ofan við veruleikann og
molnaði undan sjálfu sér. Þjóð-
verjar hafa sótt til valda og áhrifa
við mynni stórfljóta Austur-Ev-
rópu, reynt að stofna þar þýzk
hollönd, en mynni sinnar miklu
móðu ráða þeir ekki. I Austurvegi
liggur þýzk stórslysabraut, og
heima í Þýzkalandi ber prússneskt
hervald rínskaborgarastétt ofurliði.
Þannig eru andstæðurnar í þýzkri
þjóðarsögu. Það er tómt mál að
tala um það, hvað orðið hefði, ef
Rínarlönd hefðu um aldaraðir
verið sameinuð í eitt ríki; Þjóð-
verjarnir í Rínardalnum hefðu
fylgt samfélagsþróun frænda
sinna, Hollendinga. Þá hefði rínsk
borgarastétt orðið kjarni þýzks
samfélags í stað prússneska her-
veldisins. En hér er ég farinn að
fjalla um söguleg efni á óleyfileg-
an hátt, bollaleggja um það, sem
varð ekki. Þau þjóðfélagsöfl, sem
stóðu að baki siðabót Lúthers og
Kalvíns unnu skjótan sigur í Hol-
landi, en í Þýzkalandi leiddi siða-
bótin til 30 ára stríðs, sem lék
Þjóðverja á svipaðan hátt og Móðu-
harðindin okkur Islendinga. Og
Þjóðverjar skiptast enn í kaþólska
og mótmælendur. Theodor Heuss,
forseti Vestur-Þýzkalands, minnt-
ist á það í ræðu haustið 1958, að
Þjóðverjar hefðu ekki einungis
tapað tveimur heimsstyrjöldum,
heldur einnig tveimur byltingum,
annarri 1848, hinni 1920, en milli
byltingaófaranna og styrjaldanna
er beint orsakasamhengi. Öldum
saman hafa hin andstæðustu öfl
tekizt á í þessu landi án þess að
nokkur aðili hafi fagnað úrslita-
sigri, nema helzt prússneskt her-
veldi um skeið. I lok síðustu heims-
styrjaldar var Þjóðverjum flutt
lýðræði á bryndrekum og byssu-
stingjum í Vestur-Þýzkalandi, en
kommúnismi í Austur-Þýzkalandi.
Hvorugt kerfið er árangur af bar-
áttu þjóðarinnar sjálfrar fyrir hag-
sæld og mannréttindum. Það er
alvarleg staðreynd, sem ekki má
gleyma.
Bad-Honnef.
Það var hráslagalegt í Hamborg
þann 20. okt. 1958, þegar Gull-
faxi lenti þar. Grá mugga grúfði
yfir þessari glaðværustu borg
Hér er bókin
í FARARBRODDI
Ævisaga Haralds Böðvarssonar útgerðarmanns á Akranesi.
Skráð af Guðmundi G. Hagalín,.
Saga merks framfara- og framkvæmdamanns. Hér er lýst stórstígum breyt-
ingum í útgerðarmálum þjóðarinnar og hvernig hagsýnn og dugmikill at-
hafnamaður bregzt við þeim. í FARARBRODDI er saga óvenjulegs ein-
staklings, saga framtaks og fyrirhyggju, dugnaðar og eljusemi. Þetta er
óskabók þeirra, sem lesa vilja um mikil afrek unnin við dagleg störf, alþjóð
til heilla.
ÁRIN SEM ALDREI GLEYMAST
ísland og heimsstyrjöldin síðari.
Eftir Gunnar M. Magnúss.
Þetta er saga mikilla og örlagaþrunginna atburða. Hér er sagt frá stór-
veldanjósnum á íslandi, — mestu sjóorrustu veraldar, — mannfórnum og
björgunarafrekum Islendinga á stríðsárunum, Arcticmálinu og fangelsunum
á Kirkjusandi, og síðast en ekki sízt er hér nákvæm frásögn af hernáms-
deginum 10. maí 1940. — Mikill fjöldi mynda frá hernámsárunum prýða
bókina.
KALT ER VIÐ KÓRBAK
Sjálfsævisaga Guðmundar J. Einarssonar, bónda á Brjánslæk.
Ævisaga bónda á þessari gerbyltingaröld íslenzks landbúnaðar er ærið for-
vitnileg. Guðmundur segir hressilega frá og af mikilli einlægni og einurð,
en einnig ríkri réttlætistilfinnngu. Saga þessa bókelska bónda mun seint
gleymast.
MEÐ UPPREISNARMÖNNUM í KÚRDISTAN
Ferðasaga eftir Erlend Haraldsson blaðamann.
Islenzkum ævintýramanni er smyglað inn í land Kúrda til uppreisnarmanna
þar. Hann fer huldu höfði um nætur, en hvílist á daginn í útihúsum og
fylgsnum. Hann segir frá ferð um brenndar sveitir og herjuð héruð og
eftirminnilegum leiðtogum kúrdiskra uppreisnarmanna. Um ferð Erlends
segir Indriði G. Þorsteinsson í Tímanum, að hann „reiddi dauðadóminn
inn á sér út úr landi Kúrda.“ — Bók fyrir alla, sem unna ævintýrum.
VALT ER VERALDAR GENGEÐ
eftir Elínborgu Lárusdóttur.
Hér er sögð saga Dalsættarinnar, einkum þó sona þeirra Dalshjóna. Inn í
frásögnina fléttar skáldkonan aldarfars- og þjóðlífslýsingum og sögnum,
sem lifað hafa á vörum fólksins, einkum um ættföðurinn, Hákon í Dal. —
Rismikil ættarsaga og heillandi skáldverk um horfnar kynslóðir.
KYNLEGIR KVISTIR
Ævar Kvaran segir frá.
íslenzkir þættir úr ýmsum áttum og frá ýmsum tímum. Frásagnir af körl-
um og konum, sem um margt voru öðruvísi en annað fólk og bundu ekki
bagga sína eins og aðrir samferðamenn. Ævar Kvaran segir þessa þætti
með hinum alkunna, sérstæða og dramatíska frásagnarstíl sinum.
ÞANIN SEGL
eftir Askel Sandemose.
Sagan um uppreisnina á barkskipinu Zuidersee. Frásögn sjónarvotts af því,
sem raunverulega skeði áður en barkskipið strandaði við Nova Scotia um
nýjársleytið 1908 — og hinum furðulegu atburðum, sem strandið orsakaði.
ÞANIG SEGL er ósvikin bók unr sjómennsku og spennandi sem leynilög-
reglusaga.
GULL OG GRÁVARA
eftir Peter Freuchen.
Saga um gullgrafara og veiðimennn, sem bjuggu „243 mílur fyrir norðan
lög og rétt.“ Peter Freuchen kunni alltaf bezt við sig á norðurslóðum, og
þá var hann í essinu sínu, er hann var meðal gullgrafaranna í Norðvestur-
Kanada. I sliku umhverfi naut frásagnargleði og glettnisleg kýmni hans
sín bezt.
MEÐ ELD ! ÆÐUM
eftir Carl H. Paulsen.
Astin blómstrar i sólskininu og hlátur unga fólksins ómar um garnla húsið.
Ulla kemur heim frá París með franskri vinkonu sinni, Yvonne, og Kong-
sted bústjóri og ungi óðalseigandinn á nágrannaherragarðinum snúast í
kringum „Parísardömurnar“. Heillandi fögur saga urn herragarðslíf, æsku
og ástir.
HÖFN HAMINGJUNNAR
eftir Theresu Charles. 1
Astarsaga um lækna og hjúkrunarkonur, — sennilega skemmtilegasta skáld-
sagan, sem komið hefur út á forlagi okkar eftir þessa vinsælu ensku skáld-
konu. Enginn gleymir ástarsögunum „Falinn eldur“, „Tvísýnn leikur“ eða
„Lokaðar leiðir". Þessar þrjár bækur seldust allar upp á svipstundu, svo
vissara er að tryggja sér eintak af HÖFN IIAMINGJUNNAR.
STOFUBLÓM í LITUM
eftir lngimar Oskarsson.
Ómissandi handbók hverri húsmóður, sem hefur blóm á heimili sinu. I
bókinni eru 372 litmyndir af inniblómum, teiknaðar eftir lifandi fyrir-
myndum af danska listamanninum Ellen Backe.
B Ú K fl B lí D
Allar þessar bœkur
fást í