Heimilisblaðið - 01.01.1970, Blaðsíða 18

innöndunar nýtróglytseríngufu. Hann átti
kyngæðinga og fallegan vagn og ók í honura
einn í skemmtigarðinum. Hann heimsótti
einnig hókmenntafyrirlestrasal og hafði mik-
inn áhuga á skáldiskap og heimspeki með sín-
um þungtlyndislega og stirðbusalega hætti.
Nobel ók formltega og kurteislega með
greifadótturina, sem varð einkaritari hans,
til gistihúss, þar sem hann hafði tekið á leigu
iherbergjaröð handa henni, og snæddi því
næst með henni miðdegisverð og ræddi á með-
an heilmikið um stjórnmál, listir, lífið og
framtíð mannkynsins, þar sem hann hafði
fundið góðan áheyranda, þar sem hún var.
Næsta morgun tók hún við stöðu sinni í skrif-
stofu hans.
Það hafði mikil áhrif á Berthu, er hún fór
að kynnast skotfæraiðnað inum sem ritari
Nobels. Umboðismenn hans voru í stöðugu
sambandi við pólitískar hreyfingar um allan
heim og kunnu þá list að selja öllum deilu-
aðilum sprengiefni án þess að gera upp á
mili þeirra. Þó var Nobel gagntekinn í hjarta
isínu af mannúðarhugsjón 19. aldar, af sterkri
trú á framfarir mannkynsins af eigin mætti.
Hann sendi höfðinglegar ávísanir til góð-
gerðarstarfsemi, en talaði ruddalega um það
og sagði við Berthu, að hin eina raunveru-
lega von heimsins væri fólgin í því, að menn-
irnir fæddust með meiri skynsemi. Á milli
þess sem hann las henni fyrir, skemmti hann
henni með úrvali af meinfyndnum athuga-
semdum.
Þó að Bertha hefði mikinn áhuga á starfi
sínu, gat hún þó ekki gleymt Arthur von
Suttner. Bréf frá honurn komu daglega, og
systur hans skrifuðu, að hann sæti alltaf einn
og mælti varla orð af munni. Dag nobkurn,
þegar Nobeíl var í Stokkhólmi vegna samn-
ings um nýja dýnamítverksmiðju, félck Bertha
bréf frá Arthur, þar sem hann skrifaði: „Eg
get efcki lifað án þín.“ Hún skrifaði þafckar-
og afsökun’arbréf til Nóbels, veðsetti eina
skartgripinn sinn og fceypti sér formiða með
næstu lest til Yínarborgar.
Tveim vifcum síðar voru ungu hjónaefnin
gefin saman í líti'lli sóknarkirkju og fóru síð-
an til Mingrelíu, líti'ls furstadæmis í Kakas-
us, sem Rússar höfðu tekið við níu árum áð-
ur. Hveitibrauðsdagarnir eða sæludagarnir í
Mingrelíu urðu níu ár, oftast í sárustu fátækt.
Arthur vann á daginn sem bókhaldari í vegg-
fóðursverfcsmiðju, og Bertha kenndi dætrun-
um í tignarf jölskyldum píanóleik og söng.
Þegar Rússland sagði Tyrklandi stríð á
hendur árið 1877, varð Kákasus vígvöllur.
Bertha sá ungu mennina halda af stað, sá þá
koma heim aftur í sjúfcralestum. Hún reyndi
að hugga mæður þeirra, sem fa'llið höfðu,
rakti upp sárálín og annaðist um hermenn.
Þegar hún var ung stúlíka í Vínarborg, hafði
stríð aðeins virzt henni eins og fjarlægt æv-
intýri, sem hetjur sneru heim úr, skrýddar
heiðursmerkjum, til þess að dansa valsa. Nú
var hún umkringd af óþverra og eymd stríðs-
inS, og hún fylltist reiði gagnvart Stjórnmála-
mönnum og herforingjum, sem sendu menn-
ina út í dauðann, og hún var örvilnuð vegna
eigin úrræðaleysis.
Arthur var mjög fjölhæfur maður, og opn-
aði stríðið honum nýjan möguleika. Ilanu
Skrifaði nokkrar fjöhlegar frásögur fyrir dag-
blað eitt í Vínarborg, og eftir að stríðinu var
'lokið skrifaði hann skemmtilegar greinar um
Kákasus og íbúa þess, og áður en hann vissi
af, var hann orðinn vinsæll rithöfundur. Það
lét Bertha ekki ónotað. Ilún skrifaði fjörlega
grein og undirritaði hana með nafninu „B.
Oúlot“ með tilliti ti'l hleypidóma karlmanna,
og sendi hana ti'l blaðsins Neue Freie Press í
Vínarbrg. Hún fé'kfc uppörfandi bréf um hæl
ásamt 20 gyllina ávísun.
í útlegðinni í Kákasus skrifuðu Suttner-
hjónin sex Skáldsögur og fjölda greina. Þegar
þau sneru sigri hrósandi aftur til Vínar-
borgar árið 1885, fyrirgáfu foreldrar Arthurs
þeim flótta þeirra og létu þau fá íbúð í höll-
inni, þar sem fallega fcennslukonan hafði einu
sinni orðið ástfangin af syninum á heimil-
inu.
Á meðan höfðu Berhta og Alfred Nóbel
haldið áfram viðræðum sínum bréfl'ega. Hann
var mjög glaður yfir velgengni hennar á bók-
menntasviðinu. Nóbel var orðinn dálítið
grárri og enn þunglyndari, en hann var samt
enn ful'lkomið pniðmenni, og tók með gest-
risni á móti Suttners-hjónunum í París, sýndi
þeim einfca-efnarannSóknarstofu sína og sagði
þeim frá tilraunum sínum. Hann tók þau
leinnig með í bðkmennta-fyrirlestrasalinn, sem
hann hafði mi'klar mætur á og kom oft í. Þar
heyrði hún, hvernig talað var um Bismarck
og líkurnar á nýrri styrjöld, og hún komst
í uppnám, er hún heyrði, með hve mikilli
18
HEIMILISBLAÐIÐ