Kirkjuritið - 01.01.1939, Blaðsíða 29

Kirkjuritið.
Leiðarstjarnan.
23
réttan veg — hefði þjóðin aðeins haldið áfram göngu sinni
við fölva feiknstafi Urðarmána, þá hefði hún visast týnt
sjálfri sér, og hér væri ekki eftir annað en viltur og spiltur
lýður, hugsjónalaus og hamingjusnauður, eða önnur þjóð
hefði erft landið.
Hver maður, sem nokkura þekkingu hefir eða skilning
á sögu Islendinga, hlýtur að sjá gildi kristindómsins fyrir
andlega menningu ])jóðarinnar og hvílík viðreisn hefir af
honum hlotist. Starf ])restanna á liðnum öldum hefir
þannig t. d. hlotið almenna viðurkenningu. Yrði of langt
mál að skýra frá henni, en ég ætla aðeins að vekja at-
hygli á ummælum liéraðsskólastjóra í nýútkomnu riti.
Hann skrifar: „A dimmustu tímum þjóðarinnar, þegar
allar ytri aðstæður voru þannig, að mestri furðu gegnir,
að ekki skyldi fjara út öll viðleitni til fræðslu og andlegs
lífs, þá eru það heimilin i landinu, þrátt fyrir fátækl sina
og örðuga aðstöðu, sem vaka yfir og varðveita forna
uienningu, og bæta svo við vöxt hennar, að furðu gegnir.
Prestarnir aðstoða heimilin, þcir hjálpa, hugga og leið-
beina. Þeir gera það sumpart sem lögákveðnir sálusorg-
arar, en mest sem mætir og vitrir menn. Þeir kenna
ungmennum á heimilum sínum, húsvitja, atliuga ástand
fræðslu og uppeldis. Þetta starf var liarla merkilegt og
verður ekki gengið frarn hjá þeim skerfi, sem íslenzkir
prestar liafa lagt til þjóðmenningarinnar með því starfi
sínu á liðnum öldmn. Þarf ekki annað en atlmga sögu
uiætustu sona 18. og 19. aldar til að sannfærast um það.
Heimili prestanna, margra hverra, voru andleg höfuðset-
ur hvert í sinni sókn“. En því aðeins hefir prestunum
orðið svo mikið ágengt, að þeir hafa ekki staðið einir
uppi. Fögur sveit feðra og mæðra og margra annara hefir
unnið við hlið þeim að vexti og viðgangi kristninnar. For-
Hdrar hafa bent börnum sínum á leiðarstjörnuna, og blik
hennar orðið heimilum þeirra
„ljós í lágu hreysi
langra kvelda jólaeldur“.