Kirkjuritið - 01.01.1939, Síða 47

KirkjuritiS.
Þar sem hugsjónir deyja.
41
Þannig gera flokkadrættirnir oss ennþá þröngsýnni,
grimmari og óbilgjarnari en vér annars erum. Og múg-
menskan er því liættulegri sem það er nokkurn veginn
gefið mál, að vitrustu mennirnir liafa sjaldan um sig
stóra hópa til langframa. Sækjast sér um líkir, og það eru
einkum litlir menn, sem eru hvað óðfúsastir að skýla sér
í stórum flokkum, af því, að þeir liafa hvorki kjark eða
dug til að standa einir, ef svo vill verkast, og láta brjóta
ú sér háð og fyrirlitningu hjarðarinnar. Þeir liafa heldur
ekki að jafnaði sjálfstæðar slcoðanir, heldur láta leiðast
af skoðunum annara. Fvrir þvi er það ekkert trygt með
stórum flokkum, að menn nálgist það frekar, að þjóna
réttlætinu og sannleikanum. Stór flokkur er að vísu lík-
legri til að koma fram ýmsu því, sem hann vill. En margt
ef því, sem þeir flokkar vilja, sem annað hvort er hóað
saman af þröngsýnustu stéttarhagsmunum eða valda-
græðgi einstakra manna, er hvorki réttlátt né viturlegt,
fremur hið gagnstæða. I því liggur ógæfan.
Norska skáldið Ibsen komst þannig að orði um múg-
menskuna, að meiri hlutinn i hvaða máli, sem er, hafi
ulclrei rétt fyrir sér! Hversvegna? spyr skáldið. Af þeirri
auðsæju ástæðu, að ])eir menn, sem eru gáfaðir, eru æfin-
^ega færri og því í minni hluta.
f’ó að hér geti nú auðvitað verið um undantekningar að
raeða, þá eru þessi ummæli samt mjög athyglisverð og
sýna glögglega, að flokkadrættirnir stefna sjaldan til rétt-
lætis eða þjóðarlieilla, heldur eru miklu líklegri að leiða
dl ofstækis og fólskuverka og að lokum til fullkomins
ófarnaðar.
í stað þess, að láta heillast svo mjög af málaflutningi
þeirra manna, sem ástunda það mest, að smala mönn-
Llm saman í sundurleita og fjandsamlega flokka, verður
Þjóðin að fara að ástunda það, að lifa saman i eindrægni
Qg fara þannig að beina augunum að markinu, sem fram-
undan er.
En hvernig væri þetta hægt? Með þvi að snúa sem