Kirkjuritið - 01.12.1950, Síða 31

JÓN ARASON
277
inn í sögu Jóns Arasonar. En ekki hefir Einar Isleifsson
látið systurdóttur sína líða skort rétt við túnfótinn á
Munkaþverá. Og varla myndi Jón Arason síðar hafa hent
gaman að vist þeirra á Grýtu, ef svo hörmulega hefði
þar gengið fyrir þeim, sem þjóðsagan vill vera láta. Grýta
og vistin þar er nokkurs konar skemmtilegur bláþráður
á ævi Jóns, milli allsnægtanna í föðurgarði og hans eigin
auðs og metorða, líkt og þegar menn búa um stund í f jár-
húsi eða tjaldi, þegar bærinn brennur og verið er að koma
upp nýjum og betri bústað. Slíkar minningar geta eftir
á verið sérstaklega heillandi, og vísan um hið „ágæta ból"
Grýtu, sem ekkert höfuðból fær jafnazt við, er einmitt
sprottin upp úr þess háttar hughrifum.
Þá er til önnur sniðug vísa eftir Jón Arason, sem einnig
hefir skapað þjóðsögu um hann:
Latína er list mæt,
lögsnar Böðvar;
í henni eg kann
ekki par, Böðvar.
Þætti mér þó rétt
þitt svar, Böðvar,
míns ef væri móðurlands
málfar, Böðvar.
Úr þessari vísu hafa menn spunnið þá firru, að Jón
Arason hafi ekki kunnað latínu. — Hann hefir vitanlega
lært allan prestlegan lærdóm á Munkaþverá, og þar var
latína fyrst og latína síðast. Ótrúlegt er, að einn skarp-
gáfaðasti maður, sem sögur fara af, hafi ekki getað lært
hana sæmilega. Hitt mun rétt vera, að Jón hafi ekki
verið hálærður og ekki ástmögur latínunnar á við end-
urreisnarmennina, enda fór hann ekki utan til náms, svo
að vitað sé. En sársaukinn er hér ekki meiri en út af
Grýtu. Jón hendir gaman að.
Og annað kemur fram í vísunni: Ást hans og lotning
fyrir „málfari móðurlandsins", íslenzkunni. Hana kunni