Kirkjuritið - 01.12.1950, Side 43

JÓN ARASON
287
lofað viðburðunum að gerast. En Jón ákvað nú þegar
að kasta teningunum gegn hinu nýja valdi.
Fór hann þegar um vorið suður í Skálholtsbiskupsdæmi
og stjórnaði málum þar. Lét hann kjósa Sigvarð ábóta
Halldórsson í Þykkvabæ til biskups, sendi hann utan, en
tók að sér stjórn biskupsdæmisins fyrir hans hönd á
meðan. Hefir hann vafalaust engar tyllivonir gert sér um
biskupsvígslu Sigvarði til handa meðan svo stóðu mál í
Danmörku. En gott var fyrir Jón biskup að fá umboð
hans til þess að stjórna biskupsdæminu. Hafði hann að
vísu verið kosinn til forsjár með Skálholtsbiskupsdæmi,
en umboð hins kosna biskups hefir þó styrkt hann enn
betur, og hrakið burt allan grun Sunnlendinga um það,
að hann ætlaði sjálfur að seilast til nokkurra valda þar
til handa sér eða sínum.
Þetta voru erfiðir tímar fyrir þá lútersku. Þó hófust
þeir handa í skyndi, kusu Martein Einarsson til biskups,
og fór hann þegar utan, en stjóm málanna tóku að sér
nokkrir frændur, venzlamenn og vinir hans, þar á meðal
Daði í Snóksdal og séra Jón Bjarnason stólsráðsmaður.
Vörðu þeir Skálholt fyrir Jóni biskupi, svo að hann varð
frá að hverfa. Sneri hann reiði sinni einkum á Daða, fór
vestur í Dali, óð um bú Daða og dæmdi hann fyrir ýmsar
sakir. Nokkru síðar bannfærði hann Daða og þótti nú
mikið að kveðið.
Nú rekur hver viðburðurinn annan svo ört, að hvergi
nálega er hlé nema háveturinn. Sumarið 1549 fær Jón
Arason bréf frá Páli III. páfa, þar sem hann hvetur Jón
til starfa og lýsir blessun sinni yfir honum. Var Jón í
allt búinn. Á þessu sumri lætur hann taka Martein biskup
og einn klerk hans, séra Árna í Hítardal, og heldur þeim
í fangelsi nyrðra. Sömu skil ætlaði hann að gera Daða,
en hann bar undan. Upp úr þessu bannfærði biskup séra
Gísla Jónsson í Selárdal (þann er síðar varð biskup), en
hann var einhver helztur atkvæðamaður í hóp lúterskra.
Hrá séra Gísla svo við sakargiftir Jóns biskups og bann-
19