Kirkjuritið - 01.01.1951, Qupperneq 44

42
KIRKJURITIÐ
gefa. Það var reyndar ekki fyrr en á kirkjuþinginu í Trent
um miðja sextándu öld, sem ákveðið var að kaþólsk gift-
ing yrði að vera framkvæmd af presti, til þess að vera
gild. Til þess tíma gátu hjúin sjálf komið sér saman, eða
aðstandendur þeirra. Oft var að vísu beðið um blessun
prestsins, en þetta var öldungis ekki nauðsynlegt, til þess
að hjónabandið teldist gilt í augum kirkju eða ríkis.
Þegar þetta er upplýst, að fyrstu þrjá fjórðunga kristni-
sögunnar þurfti enginn kristinn prestur, frekar en verkast
vildi, að koma nálægt giftingum, þá er þar með sýnt,
hversu „frumlægt kristið sjónarmið" giftingaráifergja Tor-
víks prests var, enda er nú aftur svo komið í flestum
kristnum löndum, að giftingar eru jöfnum höndum faldar
veraldlegum valdsmönnum, vegna þess að litið er svo á,
að hér sé aðallega um lagalegan samning að ræða. Séu
konu og barni því tryggðir allir þeir hlutir, sem hjóna-
bandið tryggir þeim, hvers er þá ávant, til að siðgæðinu
sé gerð full skil, ef bæði eru ánægð með þessa ráðstöfun
og aldrei hefir verið fyrir öðru ráð gert? Er víst, að konan
sé alltaf betur stödd með það að dragnast með barnsföður
sinn alla ævi? Er það víst, að það þurfi alltaf að vera
fjarskaleg óhamingja fyrir konu að eignast barn, þó hún
sé ógift? Hversu sælar hljóta þá hinar að vera, sem aldrei
verða mæður!
Það er á þessum forsendum, sem dómur verður að leggj-
ast á afstöðu Torvíks prests.
Raunverulegt siðgæði getur aldrei byggzt eingöngu á
boðum eða bönnum, hefð eða venju, því að hugmyndir
um þessi efni breytast frá einni öld til annarrar. Siðgæðið
verður að vera byggt á einhverri skiljanlegri ástæðu, ann-
ars er það dauð kredda. Hjónabandið getur því ekki talizt
neitt allsherjarmeðal til að gera „saurlífi" kristilegt. Hjón,
sem hvorki elska hvort annað eða virða, eru að mínum
dómi ekkert heilagri fyrir Guði, en hjú eins og rætt er
um í sögu Bo Giertz.
Af þessum sökum og ýmsum fleiri þótti mér margum-