Kirkjuritið - 01.01.1960, Blaðsíða 8

2
KIRKJURITIÐ
þau umferðarlög, að þar fær enginn að staldra við. Áfram,
áfram, segir rödd, sem þeim vegi ræður, og valdi hennar fær
ekkert andæft. Áfram heldur þú og ræður engu um hraðann.
Hvort sem þér er létt eða þungt um spor, hvort sem þú hefur
meðbyr eða mótbyr, hvort sem þú horfir hugmikill og bjart-
sýnn fram til einhvers í vændum eða dapur um öxl í söknuði
og trega, þá færðu hvorki aukið ferð þína né seinkað henni.
Og aldrei snúið aftur.
Maðurinn hefur náð miklum völdum, hann hefur sigrazt á
fjarlægðum rúmsins, lætur sig jafnvel dreyma um að nema
aðra hnetti. En hann kann engin tækniráð til þess að sigrazt
á valdi tímans. Það vald er jafnóskert og algert á öld hinnar
stóru tækni og þegar mannlegt auga heilsaði degi fyrst, jafn-
ósveigjanlegt yfir þeim, sem setja saman geimför og vita allt
um kjarnorku og yfir nöktum hottentotta, sem kroppar lirfur
upp í sig af mörkinni. Tíminn er samur, þokar öllum áfram
eina slóð, og þar fetar fús sem tregur sama mælda takti. Og
allra vegur, allrar veraldar vegur, víkur að sama punkt, jafnt
nú á öld Kiljans sem Hallgríms, Krústjoffs sem Ágústuss. Oss
er jafn óstætt í tímans straumi og foreldrum vorum fyrir 100
þúsund árum.
Og þó á hver sinn tíma. Engir tveir lifa líðandi stund að
öllu eins, varla neina andrá. Vér rennum sama skeið og tíminn
hefur sams konar vald yfir öllum mönnum, vér erum allir jafn
léttvægir og valtir í iðusogi hans, en vér lifum hann engir eins.
Vér höfum kvatt sama ár og það bjó oss ýmis örlög, sem gengu
yfir oss jafnt, yfir smærri og stærri heildir. En hvað hefur þú
lifað í því, sem hefur gerzt, og hvað hef ég lifað? Vér höfum
heilsað sömu dægrum og mörg almenn atvik söm, og þó er það
víst, að ég hef lifað mitt ár og þú þitt, þau eru áreiðanlega
ólík, árin okkar, þrátt fyrir sama tal og marga hliðstæða við-
burði, ég hef eignazt mina sögu og þú þína. Það myndi koma
í Ijós, ef auðið væri að rekja það, eða eitthvað verulegt af því,
sem gerzt hefur inni fyrir, þær kenndir og hugðir, sem með
oss hafa bærzt, viðbrögð og geðbrigði.
Vald tímans er stórt, en veröld mannshugans er líka mikil.
Það snertast tveir heimar í hverju tímans barni. Það er aðeins
annar, sem markast af því lögmáli, því tiltölulega prósaíska
lögmáli, að jörðin snýst. Hinn er annarrar ættar og annarra