Kirkjuritið - 01.01.1960, Qupperneq 17

KIRKJURITIÐ
11
Á oss að vera bæði ljúft og skylt að þakka.
Ég kynntist Gísla Sveinssyni fyrst á stúdentsárum hans í
Kaupmannahöfn, og virtist mér þá hugur hans heldur frá-
hverfur kirkjunni. Efnishyggjan hafði snortið hann, Brandesar-
stefnan. Hann átti að stríða við þungar efasemdir og gagnrýndi
mjög kirkjuna. Einkum var það Þjóðkirkjan, er hann vildi, að
hyrfi sem fyrst úr sögunni á landi voru, og var ærið harðorður
gegn henni bæði í ræðu og riti. En þar kom, að arfurinn úr
foreldrahúsunum — frá prestsheimilinu góða — og lífsreynslan
dugðu honum til þess að leggja undirstöðu kristinnar trúar
undir æfistarf sitt.
Hve góður kirkjumaður hann varð, kom brátt fram i söfn-
uði hans í Vík í Mýrdal, þar sem hann var sýslumaður í nær
30 ár. Hann hlúði að kirkju- og safnaðarmálum af óþreytandi
áhuga og var þar jafnan í fylkingarbrjósti, er við þurfti. Meðal
annars átti hann mikinn hlut að því, að prýðileg kirkja var
reist í Vík, og ber hún kirkjulegu starfi hans þar eystra fag-
urt vitni.
Á Alþingi studdi hann af alefli málefni kristni og kirkju.
Hann bar málin fram að eigin frumkvæði eða eftir tilmælum
kirkjunnar manna. Var hans þar aldrei á bak að leita, heldur
var hann jafnan boðinn og búinn til þess að leggja málum
kirkjunnar lið og afla þeim fylgis á Alþingi. Mun enginn að
líkindum hafa gjört pað betur vígðra manna né óvígðra, síðan
Alþingi var endurreist. En hvert sinn sem þar voru borin fram
mál, er hann taldi óheillavænleg kirkjunni, reis hann öndverð-
ur gegn þeim og barðist djarflega og drengilega.
Honum var það Ijóst, að samstarf presta og leikmanna þyrfti
að fara vaxandi. Þessvegna hafði hann mætur á sóknarnefnda-
fundunum svo nefndu, sem prestar og sóknarnefndir héldu i
Reykjavík stöku sinnum, og tók sjálfur þátt í þeim. Á hinum
síðasta þeirra bar hann fram til sigurs tilllögu um það, að al-
mennur kirkjufundur fyrir land allt yrði haldinn í Reykjavík
eða á Þingvöllum, og sæktu hann prestar og fulltrúar frá söfn-
uðum. landsins eða héraðsfundum.
Fyrsti almenni kirkjufundurinn var haldinn sumarið 1934,
og hafa þessir fundir nú verið háðir í aldarfjórðung og Gísli
Sveinsson lengst af verið formaður undirbúningsnefndar þeirra
og forseti á fundum og sett á þá mestan svip allra.