Kirkjuritið - 01.12.1962, Síða 24

454
KIRKJURITIÐ
Sigurðsson segir á einum stað, að íslenzkir bændur séu „færir
um að skilja og taka ástæðum betur en binn eiginlegi almúgi
víðast annars staðar“. „Islendingar okkar eru þó skynsamir
menn“, sagði Tómas. Allar ritgerðir Jóns í Nýjum félagsritum,
sem voru þó ætlaðar til lestrar almenningi á íslandi, sýna trú
lians á þetta fólk, sem kynni að skilja ástæður, meta röksemdir,
og ekki þyrfti né sæmdi að æsa upp eins og múg með því að
böfða til lægri livata þess og tilfinninga. Meira traust og kurt-
eisi, meiri virðingu befur enginn stjórnmálaforingi sýnt því
fólki, sem bann var að laða til fylgis við málstað sinn. Það er líka
eitt sérkenni ísl. sjálfstæðisbaráttu, að þar er allt frá uppliafi
liugsað um sem rýmstan kosningarétt, jafnframt meira þjóð-
frelsi. Á Islandi lá það í augum uppi, bver fjarstæða var að
miða þann rétt við álnir og aura. — Ólíklegt að oss liafi farið
aftur á þessu sviði frekar en öðru síðan á nítjándu öld. . . •
Blöðin ættu að bera um það vitni. Þar eru þjóðmálin rædd dag-
lega.
Prestskosningar
Á nýafstöðnu kirkjuþingi gerðust þau tíðindi, að tíu þing-
manna samþykktu að mæla með því, að almennar prestskosn-
ingar yrðu afnumdar. Á prestavalið síðan að vera í liöndum
kjörnefnda og stjórnarvalda. Fimm voru á móti.
Ekki verður því andmælt að ýmsar prestskosningar liafa farið
fram með leiðara hætti en æskilegt liefði verið — eins og allar
aðrar kosningar. Og ekki verður lieldur fyrir það girt með liinu
nýja fyrirkomulagi, sem stungið er nú upp á. Það mun að öllum
líkindum draga sama dilkinn á eftir sér og í Danmörku, að kjör-
nefndirnar verði kosnar samkvæmt pólitískum línum og ábyrgð
kjörmanna og kirkjulegur áliugi færist ekki í aukana, svo sem
margur liafði vænzt.
Ymsir prestar hafa viljað færa veitingavaldið í hendur stjórn-
arvaldanna til þess að bæta úr þeim óneitanlega annmarka,
sem nú er á því að prestarnir geti skipt um brauð, ef þeir telja
sér það nauðsynlegt, og geti með því notið sín betur í þjónust-
unni. En ekkert virðist frumvarp kirkjuþingsins miða að þvi
að uppfylla þær óskir.
Almennar prestskosningar koniu fyrst til sögunnar um síðast-
liðin aldamót. Þá bafði linnulaust og barðvítugt verið barizt