Kirkjuritið - 01.11.1963, Blaðsíða 21

KIltKJURITli)
403
Alit Niels Bohr á trú og vísindum
Heimsfrægir vísindamenn þurfa ekki að vera neinir sérstakir
hugsuðir né lífsspekingar. Oft gerir rannsóknarstarf þeirra þá
þvert á móti þröngsýna og einangraða. Sumir eru þó að sjálf-
sögðu fjölvitrir og djúpskyggnir. Og á þessari „vísindaöld“ vek-
ur það alltaf nokkra forvitni, livað slíkir menn liafa almennt til
uiálanna að leggja.
Ég las fyrir nokkru síðan grein eftir J ens Rosenkjær, magist-
er, um viðliorf Niels Bolir til trúarinnar. Vitnar liöfundur þar í
erindi og rit Bolirs, máli sínu til stuðnings. Helztu niðurstöðu-
atriðin eru þessi:
Bolir var Ijóst að liin vísindalega þekking er enn ákaflega
takniörkuð, miðað við liið botnlausa leyndardjúp lífsins og til-
verunnar.
Undur tilverunnar vöktu lionuin djúpa lotningu. Hann hafn-
aði þeirri skoðun að blind tilviljun sæti þar að völdum, en
kallaðist á sömu sveif og Einstein, að vitundarafl stæði þar að
Ijuki og stefndi að ákveðnu markmiði, þótt vér ættum enn óra-
langt í land að skilja liin liinztu rök. Með þeim skilningi get-
um vér og liugsað oss og talað um nokkurt viljafrelsi mannsins
°g þar af leiðandi ábyrgð. Einnig menningarleg og andleg gildi,
sem lirein efnisliyggja getur ekki rennt neinum stoðum undir,
Ué unnt er að geí'a nokkra lífræðilega skýringu á.
Höfuð lærifaðir Niels Bolir í vísindunum var Max Planck.
Uró hann enga dul á kristna lífsskoðun sína og það áliL að trú
°g vísindi væru tvær jafn mikilsverðar þekkingarleiðir og
mönnum væri nauðsynlegt að kanna báðar.
Niels Bolir orðaði hið sama á þennan veg: Vér verðum að
kanna náttúrulögmálin og liaga oss eftir þeim. En oss veröur
Éka að skiljast, að án ástar og liollustu missir lífið sumt af því,
8em gefur því mest gildi.
Uneyxlunarhellur vantrúarmanns
Enska kirkjublaðið Church of England Newspaper fékk,
ekki alls fyrir löngu, tvo til þrjá menn til að skýra frá því hvers
Vegna þeir liöfnuðu kristinni trú. Hér skulu taldar megin rök-