Kirkjuritið - 01.11.1963, Side 29

KIRKJUItlTlH
411
Upp af lýðháskólunum liafa einnig vaxið biblíuskólarnir, |>ar
seni flestallar námsgreinar eru guðfræðilegar og þjóðfélagsleg-
ar, þ. e. biblíuskýringar, trúfræði, siðfræði, sálgæzla, kristni-
fræðikennsla, kirkjuleg þjónusta leikmanna (díakónía) og fleiri
skyldar greinar. Skyldar biblíuskólum og lýðliáskólum eru liin-
ar þýzku kirkjuakademíur.
Til eru einnig algjörlega veraldlegir lý&háskólar, sem Iielga
sig öðrum fræðum en liinum kirkjulegu, þ. e. hinum almennu
mannlegu greinum, sem áður voru upp taldar, og verja tiltölu-
lega miklum tíma til þeirra. Samt sem áður er jafnan nokkuð
samband milli þeirra og kirkjunnar hér á Norðurlöndum, með
því að mikill hluti þjóðanna tilheyrir hinni evangelisk- lútli-
ersku kirkju í öllum þessum löndum.
IV. Excursus criticus
Spyrja má hvernig á því stendur að lýðháskólarnir skuli hafa
viðhaldizt sem sjálfstæðar stofnanir í löndum, þar sem mikill
nteiri hluti uppeldismála er kominn undir ríkisvaldið. Megin-
orsökin er sú að það hefur sýnt sig að þeir eru menningu þjóð-
anna nauðsynlegir. Að vísu liafa ýmsir stjórnmálamenn rennt
Irýru auga til þeirra, að gott gæti verið að leggja þá undir ríkið,
°g koma mætum flokksmönnum í stöður skólastjóranna. En
a Norðurlöndum eru þó stjórnmálamennirnir það þroskaðir
að þeir sjá að þetta gæti verið óheppilegt fyrir þjóðirnar. Ríkis-
nienningin hefur tilhneigingu til að staðna og líkjast kancellí-
11 m. í fræðslumálum ríkisins verður alll að fara eftir fastsettum
lögum og reglum. Mjög oft er mifiað við lágmarkskröfur eða hi&
Iwgsla me&allag. Reglurnar eldast meðan árin líða. Skólarnir
eru starfræktir í samræmi við það, sem æskilegt var talið að
kenna mönnum fyrir tuttugu árum. Erfitt er að koma nýjum
Uámsgreinum inn, erfitt er að taka óhcppilegar greinar út.
Heimild er að vísu í sumum skólalíigum til að fjölga eða fækka
namsgreinum, en liér á landi mun !iún einna helzt vera notuð
trl að fella niður námsgreinar, scm liafa siðgæðilegt gildi, svo
Sem kristin fræði. Reglur eru um próf, um lengd námstíma,
Utenntun kennara og gerð skólabóka. Öl! endurnýjun er erfið —
en þess ber að geta að ríkismenningin tryggir það nokkurn
Veginn að menningin fer ekki mjög langt niður, og ber liér að