Kirkjuritið - 01.06.1964, Qupperneq 30

KIKKJURITIÐ
268
Mér vitanlega Iiefur t. d. Islenzka Hómilíubókin aldrei komið
hér út, en Imn er samt einn af vitaðsgjöfum þeirrar tungu, sem
við erum svo fúsir að gjalda varajátningu. Islenzk miðaldakvæði
eru ekki aðeins óliemjuleg að vöxtum, heldur verða þar fundnir
nokkrir gimsteinar bókmennta vorra, en þau kvæði hafa ekki
átt upp á pallborðið hjá Islendingum fremur en Edda, og
reyndar aldrei komið hér á prent. „Allir vildu Lilju kveðið
hafa“ var sagt um Lilju áður fyrri. En það er ekki einu sinni
til íslenzk útgáfa af Lilju, sem liægt sé að nefna. Af Flateyjar-
bók var Kristjaníuútgáfan frá 1860—’68 prentuð upp liér í stríð-
inu af svo mikilli nákvæmni, að í miklum liluta bókarinnar var
lialdið þeim villum og mislestrum, sem fyrir fundust í þessari
gömlu norsku útgáfu. Eg hef heldur ekki heyrt þess getið, að
Islendingum hafi dottið í Iiug að gefa út Heilagra manna sögur,
sem eru að vöxtum eittbvað svipað og Islendingasögur, samdar
á öndvegistíð íslenzkrar málssögu, og skyldi maður þó ætla, að
inörgum Islendingi þætti tilbreyting í þess liáttar sögum í miðju
sorpbókaflóðinu, sem oft er verið að tala um hér í blöðunum.
Og þannig mætti lengi telja. En sú var tíð, að sérstæð íslenzk
menning hirtist í staðreyndum en ekki skjalli og skrumi. Á 16.
öld, þegar þjóðkirkja okkar, páfakirkjan, liafði verið útlæg
ger úr landinu af dönsku stjórninni, en Biblían var komin í
stað kirkju, þá hefðum við áreiðanlega getað fengið danska
Bihlíu ókeypis liingað til lands og þar með danskar prédikanir
á sunnudiigum og danskar bænir til Guðs, eins og Norðmenn
fengu. Var það þjóðernismetnaður, sem kom okkur til að
prenta Guðbrandarhiblíu? Mun ekki sanni nær, að það verk
þætti Islendingum svo einhlítt að vinna, að annað gat ekki
flökrað að þeim, þó þeir væm fátækir, þá voru þeir enn ekki
koinnir á það stig þróunarinnar, eins og sagt er nú á dögum,
að þeim fyndist íslenzkt mannréttindamál að taka við danskri
Biblíu gefins. Og þó þeir væru kannski svangir, var bauna-
diskurinn frægi, sem talað er um í Biblíunni, ekki orðinn þeim
það hjartans mál, að þeir létu fyrir hann frmnburðarrétt sinn
sem bókmennlaþjóð. Þeir prentuðu sína Biblíu sjálfir í torf-
kofa í einum afskekktasta fjalladal Norðurlands. Þá bók get-
ur Islendingur enn þann dag í dag stoltur hafið upp til hvaða
útlendings sem vera skal“.