Kirkjuritið - 01.10.1967, Blaðsíða 24

358
KIRKJURITIÐ
lefjfija Iraustan fírundvöll fyrir liag kirkjunnar um koniand1
aldiir.
Mesta afreksverk lians er, að lionum tókst að fá tíund teki1,1
í lög. Suður í löndum Iiafði sú skattalagning tíðkazt um ald’*
síðan 585, er hún var gerð að skyldu. En víðast gekk illa a\
koma henni á. ICnútur helgi Danakonungur liafði fyrstur a
Norðurlöndum reynt að framfylgja kröfu um tíund. Það lei<lJl
til uppreisnar bænda og dráps konungs 1086. En áratug síð;l'
tekst Gizuri hiskupi að lögfesta tíund hérlendis án þess að 11
átaka komi og þykir Ara fróða það furða mikil. Til þeS?l1
verks naut hann aðstoðar lögsögumannsins og skáldsins, Mark
úsar Skeggjasonar, og Sæmundar prests hins fróða, er Hung111
vaka segir bæði forvitri og lærðan allra manna bezt.
Markús Skeggjason segir Kristnisaga verið liafa vitrasta11
lögmanna annan en Skafta. Hann var og skáld gott og orti 1111
Inga Steinkelsson Svíakonung (um 1080—1111) og Knút helg3
Danakonung (1080—’86). Ennfremur orti hann erfidrápu 11
Eirík góða Danakonung d. 1103 og sýna leifar af því verkn 8
hann er tekinn af hugsjónum samtíðarinnar og kirkjunnar-
Sennilega hefur Gizur stutt liann til lögmannskjörs 1084
það starf, æðsta embætti veraldlegs þjóðveldis, hafði hann
hendi í 24 sumur, annar lengst lögmanna.
Það er einkennandi, að Sæmundur var einnig
meginlandinu, að því er yngri heimildir herma: á
En eigi er það víst, að þá sé átt við Frakkland, sem nu el'
Miklu fremur liygg ég það vera Franconia eða Franken, ?e^
sé sunnan við Saxland og aðallega þó Efri-Rínar svæðið. 1
það skal þó tekið fram, að liér er um tilgátu að ræða, sein ellp
an veginn er þó ósennileg. Því sérkennilegt er, að öll þau e^1
hókarbrot af messusöng, sem mér eru kunn, eru skrifuð seI
stakri gerð nótna, er neumur nefnast, sem tíðkuðust um Rínar
svæðið. Fæst þá og samhengi við það, sem kunnugt er 1111
verzlunarleiðir elleftu aldar til meginlandsins til árósa Saxe
ar Weser og Rínar. Sæmundur hefur alkunnur orðið af
dómi sínum, og gerðu seinni tíma menn hann að liinum tnest ^
galdramanni. Og kunna flestir merkustu þjóðsögurnar af I'01
um. Hins vegar þarf Sæmundur prestur ekki að stunda stj°rl
arstörf með sama hætti og þeir feðgar og því gefizt meira
við nam
FrakklanJl'