Kirkjuritið - 01.03.1968, Blaðsíða 10

KIRKJURITIÐ
104
þeim. Félagið tók því að lokum þá einu ákvörðun sem hæg*
var að telja skynsamlega untlir kringumstæðunum, og í saiW'
ræmi við uppliaflegan tilgang sinn og stefnumið: að blanda
gózi og geði við bræður sína í víðfeðmum félagsskap heildar*
innar.
Samkvæmt fyrslu grein stofnlaga sinna, setti félagið sér 1
uppliafi það takmark „að safna innan vébanda sinna ölluH1
lútherstrúarmönnum af íslenzkum stofni, og öðrurn, sem fyrU
eðlilegar ástæður tilheyra áhrifasvæði þess.“
Auðvilað náði félagið ahlrei þessu takmarki. Aðeins örlíti^
brot útfluttra íslendinga, og niðja þeirra gengu nokkru sinn*
í félagið. Til þess lágu góðar og gildar ástæður. Meginland
Norður Ameríku er tröllaukið landflæmi, og íslendingar vorU
dreifðir víðs vegar. Félagið starfrækti söfnuði í þremur fylkj'
um í Kanada, og í þremur af ríkjum Bandaríkjanna. SunUr
safnaðanna voru í þúsund mílna fjarlægð livorir frá öðruni'
Sumir frumbyggjanna flýttu sér sem mest þeir máttu að af'
klæðast bæði þjóðernislega, og kirkjulega. Aðrir gengu í ber*
lenda söfnuði, sem þeir töldu að mundi skapa þeim fljótan
frama í hinu nýja mannfélagi, en liinir litlu „útlendu“ söfu'
uðir félagsins. Yitanlega fór og liér sem víðar, bæði fyrr
síðar, að margir létu sig kirkjuleg mál engu skipta.
Flestir frumherjanna sem vestur fluttust, á öldinni sem lei®’
voru af svonefndri alþýðustétt; þeir höfðu yfirleitt ekki tileink'
að sér nýjar stefnur í trúmálum, og fæstir þeirra heyrt þeirr3
getið, er vestur kom. Hið andlega skart þeirra var skorið ^
skikkju hinna klassísku meistara íslenzkrar kristni, Hallgríuis
og Vídalíns, að viðbættri barnalærdómsbók séra Helga Hálf'
dánarsonar, sem leitaðist við að svara í stuttu máli lielz*11
spurningum mannsandans um kristilega trú og siðgæði. ÞetU1
fólk hafði enga reynzlu í frjálsu safnaðastarfi, eða kirkjU'
stjórn, og óhætt mun að gera ráð fyrir að fæstir þeirra hafJ
brotið heilann að nokkru ráði um heimspeki eða trúmál. PjóS’
kirkjan á Islandi hafði fram að þessu lagt allt upp í hendurU'
ar á þeini í þessum málum, kenninguna, kennimennina ogkirkj'
una. Er þetta fólk kom úr fámenni íslenzkra sveita og sjávaf'
þorpa má ætla að mörgum hafi farið eins og ungmenniu11
sem hleypir heimdraganum, og skýtur allt í einu upp í manU'
grúa og ljósadýrð stórborganna. En þeim varð það strax ljúst