Kirkjuritið - 01.06.1976, Síða 13

sír> nú á tímum fyrir eitthvað, þegar
Þessi gömlu átök eru rifjuð upp, þá
væri það vísast annað en það, að mál-
svari hennar forn hafi ekki haft víð-
sýni eða aðra dyggð til jafns við heið-
ln9jann. Það væri væntanlega fremur
hitt, að vér stöndumst ekki vel saman-
burð, ef spurt er um sönnun anda og
kraftar, um frjálsmannlega trúardjörf-
Un9, um ávexti trúarinnar.
En vert er að spyrja: Hvaðan kom
^irkjunni styrkur, þegar hún var sterk-
ust? Hver var sá veigur, sem gerði líf
hennar auðugt og ósigrandi? Hvaðan
k°m sú kærleikans glóð, sem með
denni bjó? Þessar spurningar varða
°ss. Og þær eru nærgöngular.
Hún átti trúna. Þetta er sigurinn,
sem sigrað hefur heiminn — trú
Vor> sagði postuli fámennrar ofsóttr-
ar °9 allt annað en sigurstranglegr-
ar kirkju fyrstu aldar. Eða eins og
^ika mætti orða sama vitnisburð: Þetta
®r valdið, sem sigrað hefur oss: Jesús
ristur. Kærleikur hans knýr oss. Hans
Ve9na er allt leggjandi í sölur. Því
ann er allt. Ekki er hjálpræði í nein-
Urn öðrum. Hann er ekki einn meðal
mar9ra. Hann er vegurinn, sannleikur-
lnn> lífið. Það boðum vér. Ekki í hroka
ðagnvart neinum, heldur í auðmýkt
.ess, sem hefur óverðskuldað þegið
°urnræðilega gjöf, þegið náð af gnægð
,.fns, sem er IjósiS. Ljósið eina, Guðs
lif9jöf.
um
^irkjan forna var óbilgjörn. Það var
margt að velja í heimi hennar í
^ndiegum efnum eins og nú er að
a- Hún sá ekkert nema Jesú einan.
v!fSins iind skyldi ekki mengast af að-
ekfndi efnum. i þessu sveigðu þeir
’’ dvorki fyrir tízku né valdi, hvorki
fyrir blíðmælgi né hótunum. Og eins
satt er hitt, að það var kærleikurinn
líknsemin, fórnfýsin, sem telja verður
ótvíræða skýringu á þeirri gátu, að
kirkjan vann á og vann að fullu.
Er ekki samband hér í milli, lífs-
samhengi, sem Nýja testamentið sjálft
er skýlaust til vitnis um? Þeir yfir-
burðir, sem felast í þekkingunni á
Kristi Jesú, eru algerir, annað hverfur
gersamlega fyrir Ijómanum af Ijósi
hans. Og hið eina eftirsóknarverða
er að þekkja hann og kraft upprisu
hans og samfélag písla hans og höndl-
ast þannig af honum, sem er kærleik-
urinn.
Á vorum tímum hafa mannguðir
hreykt sér á hæstu trónum og heimtað
skilyrðislausa undirgefni og dýrkun.
Hér er sagan að endurtaka sig, eins
og að ýmsu Ieyti öðru. Öllum þegnum
Rómaveldis var skylt að tilbiðja keisar-
ann sem guð. Og allir þegnar heims-
veldisins voru svo sveigjanlegir eða
víðsýnir, að þeir beygðu sig fyrir þess-
ari kröfu. Kristnir menn gerðu það
ekki. Þeir létu heldur varpa sér fyrir
villidýr eða á bál en að viðurkenna,
að einvaldinn í hásætinu væri guð-
dómur eða guðdómsímynd. Var þessi
óbilgirni, þessi þröngsýni, réttlætan-
leg? Var hún eftirbreytnisverð? Var
hún tjón fyrir mannkynið eða ávinn-
ingur?
Ég á bágt með að skilja, hvernig
öld Hitlers og Stalíns fer að því að
svara þessum spurningum nema á einn
veg. Og ég á líka erfitt með að skilja,
hvernig hin forna kirkja hefði mátt
verjast því að skríða fyrir alræðis-
valdinu veraldlega eins og allir aðrir,
ef hún hefði verið reiðubúin tii þess
91