Jörð - 01.12.1944, Blaðsíða 45

hæfileika Óiafs Jóhanns Sigurðssonar sem skálds. Mér
virðist ótvirætt eftir lestur hennar, að af lionum megi mik-
ils vænta sem sagnaskáldi, því að sagan sýnir, þrátt fyrir
þá galla, sem á henni eru, það allt í senn, að höfundurinn
er gæddur ríkri skáldgáfu, liefur þegar öðlazt allmikla
kunnáttu, er vandvirkur og liefur til að hera elju og þraut-
seigju, en þelta síðasttalda mun vera mikilvægara en marg-
ur sá, sem við listir fæst, virðist gera sér grein fyrir.
Ólafur Jóhann liefur auðsjáanlega lagt mikla og al-
varlega rækt við það, að skapa sér sinn eigin stil, og þó
að manni raunar finnist, að stundum rekist maður á blað-
síður, þar sem frekar sé um að ræða stílraun, heldur en
listræna nauðsyn, þá hefur höfundi samt tekizt að gefa
sögunni mjög eftirminnilegan heildarblæ, sem ber vott um
ekki svo lítið listrænt jafnvægi — og ennfremur sjálfstæð-
an persónuleik, þó að raunar verði hér og þar vart álirifa
frá öðrum höfundum, innlendum og erlendum.
Fj-rsti hluti bókarinnar er mjög vel gerður, en miðhlut-
inn er síztur, of langdreginn og sprettlaus, beinlínis lötr-
andi sums staðar. Ýmsar af mannlýsingunum eru þann-
ig, að persónurnar lifa sínu sjálfstæða lífi, og kynnin
af þeim líða lesandanum ekki úr minni. Svona er þetta t.
d. um aðalpersónuna, hina munaðarlausu telpu, og' um
fósturforeldra liennar og fóstursvstur — en þó ekki sízt
hinn gamla og hið ytra hrjúfa kothónda, sem er öllum ill-
spárri og bölsýnni í tali. en gelur þó ekki trúað sjálfum sér,
þegar konan hans deyr, verður að sækja nágrannakonuna
og fá hennar úrskurð til þess, að raunveruleg liarðýðgi til-
verunnar geti skilizt honmn. Þá eru í bókinni dásamlega
líf- og litríkar náttúrulýsingar — og svo eru það dýrin, -—
hvort við sjáum þau ekki, hvort við mundum ekki sakna
þeirra, ef við læsum þessa sögu á ný og allt, sem um þau
fjallar hefði verið fellt úr lienni! .... Og hörmulega maga-
súrar og lífsbeiskar ónáttúrukindur mega þær vesalings
manneskjur vera, sem lesa út úr þessari bók mannhatur og
sóðaskap! Vist er um þáð, að höfundurinn á ennþá ekki
óyggjandi listræna smekkvísi, en hilt getnr ekki vel lieil-
-röRn 243