Syrpa - 01.01.1922, Síða 80

78
SYRPA
með allskonar undrum og eirlitum þjóðum, þá logaöi landaleitaá-
fergjan upp í Norðurálfu. Mönnum lá viö aö ganga af göflunum
af girnd til aö finna lönd og leggja þau undir sig. Menn voru
ckki hót hræddir viö manndrápsbolla né kviöu bægöunum aö rata
leið sina. Nýi heimurinn var vitaskuld einhvers staöar vestur af
manni og öllu óhætt um þaö, að maöur hlyti aö rekast á hann.
Hinrekur 7. Engla konungur bréfaöi Jóni Cabot, feneyskum
kau]>manni búsettum í Bristol, .pateut til aö sigla vestur hvert sem
vildi og festa sér hvaö sem hefðist upp úr því. Hann lagöi út
meö fimm skip í maí 1497. Sögur fóru ekki neinar af ferðum
hans. Honum tókst aö komast hér um Ibil þvert vestur og rannn-
aöi á hrjóstugar strandir Labradors; fann þar fyrir ísbjörnu, borg-
arís og hrhngarða í staöinn fyrir eyjar krökar af kryddaldinum
með sólskinsblíðu iofti, sem Kólumbusi auðnaðist. Sonur hans,
Sebastian Cabot, fór seinna aöra ferö. Hann kom til Labrador og
hélt suður þaðan meö ströndum fram alt suöur aö Maryland. Þar
voru strandir vistlegar. Englendingar voru ekki seinir á sér til
nýja meginlandsins, síöan er þeim komu fréttir af því, hvers
Sebastian Cabot heföi yís oröiö. Ekki meir en sjö árurn síöar
sóttu fiskimenn frá Normandí og Bretagne á þorskamiöin Ný-
fundnalands grunnanna. Cape Breton var nafn gefið, og Denis af
Honfleur landabréfaði St. Lawrenceflóa. Síöan hafa kilir manna
rist Noröuratlantshafiö. Sjóleiðin hefir ekki týnzt síðan eöa
lagzl af, þó margir hafi mætt hrakningum á henni og biöið lát lífs
og lima, því förin voru brothætt um langt skeið og siglingalist-
in ófullkomin. En ófundinn var vegurinn til Indlands, sá er Kól-
umbus hugöi á, þá er hann lagði út. 'I'il aö lúka því afreki lögöu
þeir Janes Pinzón og Aries Pinzón út frá Spáni 1498 meö fjórum
skipum og sigldu suðvestur til að kornast fyrir Ameríku. Þeir
sigldu suöur fyrir miöbaug jarðar og ráku sig á strönd Brazilíu.
Þá sneru þeir norður meö henni þar til þeir komu að ósum einnar
geysimikillar móðu, sem Amazonfljót heitir. Þar handsömuðu þeir
nokkra villimcnn og gerðu aö þrælum sínum, og héldu svo noröur
til Vestindversku eyjanna og þaðan heim til Spánar, og komu
ekki fram áformi sínu um Indland fremur en Kólumbus. Á Spáni
fengu þeir aö vita, að Pedro Alvarez Cabral hefði komið til Braz-
ilíu áriö 1500 og helgaö konungi sínum eignarráð á landinu. Síöan
hafa sæleiöir haldist um Suöur-Atlantshafið.
Portúgalsmenn höföu um all-langt tímabil áöur þetta geröist
lagt mikið ka])p og kostnað í aö kanna vesturströnd Afríku, og
eftir þvi sem á leið, með ævaxandi von, aö takast mundi aö kom-
ast suður fyrir álfuna og þaðan austur til Indlands. Þaö hepnað-
ist líka áöur en vesturleiöin fanst. Áriö 1487 var Bartholomeus
Diaz geröur út þaöan í landaleit og sigldi suður meö Afríku nærri
suður aö Orangefljótsósum. Þar lagöi hann aö landi og kannaði
landið; cn þegar hann lagði út aftur, þá hrepti hann óveöur. Þaö
rak hann suður í höf og austur fyrir landsenda Afriku, og kastaði
hann akkerum í Algoafirði. Þá voru menn hans sarjdir hrakninga
og neyddu hann til að snúa aftur heimleiðis vestur fyrir höfðann,
og rættist þar á honum, aö ekki er sopið kálið, þótt í ausuna sé