Nýjar kvöldvökur - 01.01.1957, Blaðsíða 19

N.Kv.
HUGLEIÐINGAR ÓLAFS Á HAMRABORGUM
5
cins fjörugt um jörð eins og fjúkið helkalt
og dauðinn."
Hesturinn nam allt í einu staðar og
beygði höfuð til jarðar. Eg stökk af baki,
kraup niður til að vita, hvað vakið hafði
athygli hans. Ofurlítil mosaþúfa, lítið eitt
bærri en stallsystur hennar, teygði kollinn
upp úr snjónum. En hvar var hún þessi
þúfa? Austan, vestan eða norðan við svo-
kallaðan Stórás? Þeirri spurningu gat ég
ekki svarað. Hér var úr vöndu að ráða. Og
þar sem ég var algjörlega áttavilltur, gat ég
enga grein gjört mér fyrir því, hvert halda
skyldi. Líðanin var ekki góð. Eg var yfir-
hafnarlaus og var orðið kalt. Enginn kostur
þess að grafa sig þarna í fönn. Eg var á
lersvæði, kófið dansaði og söng á flötu
hjarninu. Ferð mín var stöðvuð í bili. Allt
hafði brugðizt mér, sem ég hafði treyst á.
Veðurstaðan, ratvísi mín og eðlisávísun
hestsins. Var þá nokkuð eftir, sem hægt var
að treysta á. Jú, kjarkurinn, þrekið. Öll
hugsun mín og skynsemi snerist nú um þetta
ástand mitt, umhverfið og afstöðuna til
framhaldsins — þess er verða vildi. Sextán
ára snáði er fjarri því að vera fullharðn-
aður maður. Þó fannst mér ég eiga yfir
nokkru þreki að ráða. En myndi það end-
ast mér þessa páskanótt. Sá hrollkaldi grun-
ur greip mig, að kjarkinn kynni að bresta,
þegar mest reyndi á — áður dagur rynni.
Mér var það ekki eins ljóst þá eins og síðar
á ævinni, að það er mikil dygð að duga,
þegar í raunirnar rekur — þegar í harð-
bakkana slær. En skyndilega vottaði fyrir
yl innra með sjálfum mér. Það var eins og
neisti hefði kviknað. Var það í leynihólfi
hjartans eða innst í hugskotinu. Það
jibjarmar í hugum, þó beri ei á, því birt-
higin fer þar svo hljótt —“. Það bjarmaði
íyi'ir örlitlum neista, sem endurminningin
leitaðist við að koma til skynseminnar. En
skynsemin virtist helzt ekki vilja kannast
við — ekki taka á móti. Þessi ylgeisli átti
örðugt uppdráttar, en fór þó brátt hratt vax-
andi. Einhver undramáttur þrýsti á hann.
Björtustu augnablik fortíðarinnar, þess um-
liðna, virtust þrýsta sér inn í vitund mína.
Eg hafði lesið og numið ljóð, sem voru
miklu fegurri og máttugri í eðli sínu en
vísubrot Einars: „Það er fátt, sem dansar
eins fjörugt urn jörð eins og fjúkið helkalt
og dauðinn“. Var ekki gott að hverfa inn
í þögnina, gleymskuna, myrkrið með eitt
himneskt ljóð í sálinni, eða gat það hitað
mér í þessu heljar-veðri eða ef til vill gefið
stefnuna heim. Ég kraup þarna á lítilli
mosaþúfu, „kalinn drengur í kælu“, og áð-
ur en varði, fór ég með ljóðlínur Jónasar,
þessa einföldu, látlausu, mannrænu bæn:
„Felldur er ég við foldu
frosinn og má ei losast.
Andi guðs á mig andi,
ugglaust mun ég þá huggast.“
Það var örstutt hlé. Jú. Það var eitthvað
óvenjulegt að gjörast, og eintal sálarinnar
hélt áfram.
„Hann heyrir stormsins hörpuslátt,
hann heyrir stormsins andardrátt,
hann heyrir sínum hirnni frá
hvert hjartaslag þitt jörðu á.“
Og innsta vitund mín hélt áfram að tala
við himininn og guð, örstutta stund. Áður
en varði, hafði ég lifað stóra stund. Óljós
hugboð urðu að vissu, heillandi grunur að
veruleika. Eg hafði oft eygt daufan bjarma
af óskilgreinanlegri fegurð bak við ljóð
Jónasar, skynjað yl af æðri vizku í sálmum
Matthíasar, eignazt óljóst hugboð um fegri
og fullkomnari veröld að baki djörfustu
og göfugustu verkum þeirra manna, er létu
lífið fyrir réttlætið og sannleikann. En allt-
af hafði þetta aðeins verið veik von — ó-
Ijóst hugboð. Og harðhentur veruleikinn