Sjómannadagsblaðið - 01.06.1992, Blaðsíða 71

SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ
69
voru engin netin komin „að fiski hef-
ur brugðist að undanförnu, vegna
þess að fiskur hefur ekki lagzt inn að
firðinum".
Þegar svo bar til að Hafnfirðingar
fiskuðu mikið í net sín, áttu yfirvöld
aukareglur í pokahorninu.
Enginn mátti láta net liggja heilan
dag nema að veður hamlaði. Skyldu
netin lögð að morgni og lögð aftur að
kvöldi. Menn máttu ekki leggja net
sín strax og þeir höfðu dregið þau.
Ekki mátti leggja netin aftur fyrr en
eftir nón, það er eftir kl. 3 á daginn.
Algerlega óleyfilegt var að leggja net
að laugardagskvöldi. Menn reru ekki
á sunnudögum og þorskurinn átti að
hafa frið á sunnudögum „til að safn-
ast saman og spekjast í firðinum“.
Svo var fyrir mæft í þessari skipan
að á tveggja mannafari skyldi aðeins
vera með 3 net. Mikil sektarviðurlög
voru við brotum á öllum þessum
reglum og gátu hreppstjórar skipað
eftirlitsmenn og voru þeir búsettir
þar sem vel sást yfir Hafnarfjarðar-
mið.
10 fiskar í hlut
Ekki varð hátt risið á útgerð og
aflabrögðum Hafnfirðinga undir
fyrrnefndum fiskveiðisamþykktum
og fleyturnar 2ja mannaför. Það var
svo stutt róið hjá Hafnfirðingum og
fámennið svo mikið að þessar fleytur
hentuðu þeim bezt, enda lítil efni til
smíða stærri báta. (Hér sem jafnan er
átt við byggðina: Skerseyri - Hval-
eyri í merkingunni Hafnarfjörður). ,
Árið 1773 var á Hvaleyri eitt 2ja
manna far, og annað „varla“ sjófært,
og síðan eitt einsmanns far ósjófært.
Árið 1771 gengu afturámóti sjö 2ja
mannaför frá Hvaleyri þar af 3 bát-
anna inntökubátar (aðkomubátar).
Á Ófriðarstöðum var í þennan
mund eitt 3ja mannafar og eitt eins
mannsfar, sem bóndi greip til „þegar
hann megnaði ekki að fleyta hinum
stærri bátnum“.
Frá Hamarskoti gengu 1771 fimm
2ja mannaför, þar af 3 inntökubátar,
en 1780 aðeins tvö 2ja mannaför. Um
útgerðina frá Hamarskoti segir svo í
Hafnafjarðarsögu hinni fyrri: . . . á
vetrarvertíð (2. febr. -12. maí) 1771
gengu þaðan fimm tveggja manna-
för. Þar af voru þrír inntökubátar, en
tveir, sem ábúendur áttu. Fiskað var
bæði á öngla og net og var hæsti hlut-
ur 60 fiskar“. 60 fiskar var jafngildi 1
ríkisdals í landaurum, eða íVi fjórð-
ungs af smjöri. Rýrar þættu nú ver-
tíðartekjur Hamarskotsmanna 1771.
En það mátti finna verra í aflaleysis-
árunum við Flóann, þar sem ekki
voru sexæringar eða áttæringar fýrir
landi, og einnig á þau skip gat svo
brugðist afli að ekki voru nema
nokkrir fiskar í hlut og réði þar oft
miklu um aflaleysið að menn misstu
af fiskgöngum vegna netasamþykkt-
anna.
„Árið 1780 gengu aðeins tvö
tveggja manna för frá Hamarskoti á
vetrarvertíð, hluturinn 40 fiskar á
öðru en 30 á hinu farinu. Árið 1803
brá hinsvegar svo við, að „vel fiskað-
ist“, í Hamarskoti, þrátt fyrir fisk-
leysi við Faxaflóa og víða um land,
og þá segir svo um veiðarnar í Ham-
arskoti:
„Fiskveiðar á báti, á vetrum með
netum, en á vorum með önglum, þar
er 300 í hlut, 2A þorskur og ýsa“.
1771 voru í Akurgerði 3 tveggja
manna för á vertíð, en eitt þeirra inn-
tökubátur. 1780 var þar aðeins eitt
2ja mannafar og afli þess 10 fiskar í
hlut.
Fyrstu kaupskipin, sem komu í Hafnarfjörð á 15du öld voru af þessari gerð.