Sjómannadagsblaðið - 01.06.1997, Síða 63

SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ
63
fá dyttað að bátnum. Þaðan lá svo
leiðin til Hornafjarðar. Þar var
kolafarminum landað. Þá var enn
engin bryggja á Hornafirði svo við
lágum úti á og kolin voru ferjuð á
prömmum í land.
Oft var ótíð og eitt sinn þurftum að
bíða í eina tíu daga þar til við höfðum
fengið fisk í næstu siglingu. í það
skiptið er mér það minnisstætt að
einnig lúkarinn var fylltur af fiski. Því
urðum við að hafast við aftur í káetu á
útleiðinni og kom sér að áhöfn var
ekki fjölmenn, fjórir hásetar og svo
stýrimaður og skipstjóri, minnir mig.
Þó urðum við að skiptast á um kojur
eftir vöktum. En merkilegt er að í
þetta 85 tonna skip komum við á ann-
að hundrað tonnum af fiski, þótt með
þessu móti væri! A heimleið tókum
við saltfaram. Um sumarið 1945 fór
ég á sfld með Cristens á Sfldinni og
sumarið 1946 var ég með honum á
Steinunni frá Keflavík, en Cristens
var einn eigenda að þeim báti.“
Upphaf togaramennsku
minnar
„En upp úr þessu hefst togara-
mennska mín, því 1947 kom Júlí nýr
til landsins, og þar fékk ég pláss sem
háseti. Hann var annar nýsköpunar-
togarinn sem kom hingað til Hafnar-
fjarðar því Bjarni riddari var kominn
nokkru áður. Síðar komu svo þeir
Surprise, Röðull og fleiri. Skipstjóri
var Benedikt Ögmundsson og áhöfnin
um 30 menn. Mikil var breytingin á
Júlí frá eldri skipunum, því þama var
aðstaða svo allt önnur en verið hafði
og þá ekki síst aðbúnaður mannanna.
Menn trúðu því líka í fyrstu að á þess-
um skipum þyrfti aldrei að taka troll-
ið inn vegna veðurs, þau væru svo
stór og fullkomin, en menn áttu nú
eftir að komast að öðru. Menn sóttu
stíft og mest var fiskað á Halanum. Þá
þekktist heldur ekki að menn tækju
sér frí túr og túr eins og núna — nema
það væri eitthvað sérstakt að og það
var lítið um mannaskipti. Margir
skipstjórar reyndu að halda sjó í ill-
viðrum og fiska meðan aðrir fóru inn.
En um síðir urðu menn þó að leita
vars og þá höfðu þeir vinninginn sem
fyrr höfðu leitað vars, því þeir fengu
tíma til að gera allt klárt meðan á ill-
„Uin tíma vorum við fjórir brceðurnir
á skipinu. “ (Ljósm. Sjómdbl.AM)
viðrinu stóð og gátu lagt út þegar
lægði. Ég var með Benedikt á Júlí í
þrjú ár að þessu sinni, en átti svo eftir
að fara um borð í hann síðar, þegar
Þórður Pétursson var orðinn skip-
stjóri.“
Samtímis á línu og netum!
„En ég hætti sem sagt á Júlí 1950
og þá fór ég á vertíð á Arsæl Sigurðs-
son, 35 tonna bát sem gerður var út
frá Grindavík. Eigandi og skipstjóri
var maður héðan úr Hafnarfirði, Sæ-
mundur Sigurðsson, mikill aflamaður.
Með honum var ég á vertíð, síld og
reknetum. En eftir að ég hætti á Ár-
sæli, mig minnir 1952, ræð ég mig um
borð í togarann Röðul og þar er ég á
annað ár. Skipstjórinn var framan af
Sigurjón Einarsson og vorum við um
sumarið á karfaveiðum, en skömmu
síðar tók við skipinu Þorsteinn Eyj-
ólfsson í Hákoti sem kallaður var og
við fórum til Grænlands á salt og
sigldum með aflann til Esbjerg. Þess-
ar ferðir gátu tekið mánuð og allt upp
í tvo mánuði. En þegar Þorsteinn
hætti með skipið lá leið mín á Júlí aft-
ur. Enn lá leiðin á salt við Grænland
og sá var kostur við þessa breytingu
að áður en við sigldum til Esbjerg var
komið við heima og fjarveran ekki
eins löng og þegar siglt var beint til
Esbjerg.
í þetta skipti var ég á Júlí í á annað
ár, en fer þá af honum urn borð í
togarann Ágúst undir stjóm Árna Sig-
urðssonar og var á honum nokkurn
tíma. Ég hafði áður verið með Árna
þegar hann var stýrimaður á Júlí. En
veiðarnar gengu treglega svo ég hætti
og fór á Ársæl Sigurðsson að nýju. Þá
hafði Sæmundur keypt sér stærri bát,
svo þessi nýi Ársæll var 60-70 tonn.
Með honum var ég á vertíð og er það
í eina skiptið sem ég hef lent í því að
vera bæði á netum og línu samtímis!
Róið var frá Reykjavík. Við byrjuðum
í útilegu á línunni skömmu eftir
áramótin en um vorið var farið vestur
að Jökli. Á leiðinni var komið við í
Hafnarfirði að taka netin, en þá sjáum
við að bíll kemur kjaftfullur af línu-
bölum. Við urðum hvumsa við þegar
við fréttum að ætlunin væri að við
yrðum með bæði þessi veiðarfæri
samtímis. Við komum okkur saman
um að við yrðum að ræða þetta við
Sæmund og þegar við heyrðum að
einhver alvara væri í þessu sögðum
við að ekki væri hægt að bjóða upp á
slíkt, enda sæjum við að við fengjum
ekki nokkurn svefn — en lögum sam-
kvæmt áttum við að fá minnst sex
tíma svefn á sólarhring. Sæmundur
brosti við, eins og honum var tamt, og
viðurkenndi þetta, en við sættumst á
að reyna. Þetta gekk þó ekki sem
skyldi og slíkur veiðiskapur veit ég
ekki til að hafi verið reyndur aftur.
Þetta var í lok vertíðar og liðirnir í
netunum voru smærri en vant var,
enda smærri fiskur við Jökulinn. Við
reyndum að draga netin á daginn og
beita og draga síðan línuna á nóttum
og koma því svo fyrir að hver fengi
sex tíma svefn, hvað sem öðru leið.
Það reyndist hægt vegna þess hve við
vorum margir um borð.“
Með Júlíusi á
„Bjarna riddara“
„En nú var komið árið 1955 og ég
réði mig um borð í Bjama riddara. Þá
hafði Júlíus bróðir minn tekið við
skipinu, en við höfðum reyndar verið
saman áður. Það var á Júlí með Bene-
dikt Ögmundssyni, en Júlíus hafði
verið með honum á Maí, einum af
gömlu togurunum. Það var Benedikt
sem hvatti Júlíus til þess að fara í