Blanda - 01.01.1923, Side 139
133
þeim árum enn fáfróð. í sambandi við þetta mú geta
þess, er Gruðbjörg Björnsdóttir sagði dóttur sinni Ingi-
björgu, konu Jóns, eptir föður sínum, Birni gamla, er
síðast dó í Litla-Holti. Þegar hann var uugur, tók
séra Björn Halldórsson hann, eptir það séra Björn fór
frá Sauðlauksdal að Setbergi, 1782, en skamma stund
hefir Björn verið þar hjá nafna sinum, því séra Björn
dó 1794. Guðbjörg sagði svo frá, að eptir það faðir
hennar hafði komið að Setbergi, unglings piltur, hefði
séra Björn látið hann á helgum dögum fara á bæina
þar í kring til að lesa kúsle3tur, því þá hefði fátt fólk
kunnað þar að lesa á bók eða átt neinar bækur. Þetta
var þó seint á 18. öld, en eigi allfátt af alþýðu var
eins fram á miðja 19. öld, í sumum plássum, og full-
dimt á stöku stað til 19. aldar loka; það veit sá, er
þetta ritar, af eigin kynningu þar, er hann hefir
verið.
Aldrei gat Jón æft sig í að læra þetta hundasuud
sitt fyrr en hann kom að Kollá, sem fyrr er getið, en
þar var hann optast hjá fé, vetur og sumar; þar fór
hann að æfa það aptur. Jón rak fó sitt optast niður
að sjó úr hjásetunni, áður en hann rak það heirn og
hafði hann þá opt' gott næði, því það sást aldrei frá
bænum og varð aldrei við það vart. Var hann orðinn
svo leikinn i því, að hann gat synt nokkuð langt og
hvflt sig á baksundi, einkum ef logn var. „Þetta var
nú alt önnur sundaðferð, en nú er kend,“ segir Jón
sjálfur, og það segir hanD, að sig hafi vantað á að
tafa eitthvað meðferðis á sundinu, til að synda með,
og máske þar fyrir geta öðrum bjargað. Það var eins
og Jón nefndi það, „að synda eins og skepnurnar.11
Hann brá sér aldrei við kulda, og gat eins farið í
vatnið, þó mjög kalt væri, jafnvel frost. Ekki gat hann
syot, eptir það hann bilaðist í haudlegg af gigt, en þá
var hann kominn á áttunda áratug, en á áttræðisaldri