Blanda - 01.01.1923, Blaðsíða 278
270
og viðskeyti, þ. e. samsettu bæjanöfnin. Eg hefi ekki
í'öng til þess. JÞó er öngum manni mögulegt að bindast
orða um þá óviðjafnanlega lipurð, sem tungunni er léð,
til nýyrða. Það er eins og bvert hennar orð sé svo
úr garði gert, að það megi binda eptir vild framan á
eða aptan á hvert annað orð, sem vill, til að gegna
snæfurlega hinum minnsta hugsanarmun.
Til sýniskorns þessu og hvernig ósamsett heiti eru
höfð til forskeyta og viðskeyta eru hér tekin að eins
fáein dæmi af handahófi af 3 algengum bæjanöfnum
i fáeinum samsetningum :
Dalur, Dalir: Ár-, Ey-, Eyrar-, Húsa- Dalsdalur.
Dalsá, -eyjar, -eyri, -hús, Hraun: Ár-, -holts-, Kot-,
Staðar-, Setuhraun.
Hraungerði, -holt, -kot, -staðir, -skarð.
Staður, -staðir: Ásmuudarstaðir, Húsa-, Hólastaður,
Mel-, Núp-, Staðarstaður, Staðarbakki, -fell, -hóll, -hús,
-tunga.
Stuudum eru bæjanöfn forskeytt ummerkisorðum, svo
sem Mikli, Litli, Gamli, Nýi, Efri, Neðri, Innri, Ytri
o. s. frv. eða 8 nöfnum. Bæjanöfnin eru, vitaskuld,
jafnauðskilin fýrir forskeyti þessi og áður. Þó má geta
þess, að Blá- á við dimma skóga, víst vanalega horfna
t. d. Bláskógar, Blámýri, Blálaud, gagnstætt Ljósaland
(Múlas.n.), og Rauð- merkir jarðsæld, auða jörð, t. a.
m. Rauðholt, ítauðanes. Roðgúll (þ. e. rauðkjaftur); er
Yatnsdalur kallaður, af því þar er jarðsælt og dalur-
inn gapir opt alauður inn í hjarnbreiðu fjallanna uffl-
hverfis hann. Porskeytið Hvft(a)- táknar aptur snjó,
snjóþyngsli og innigjafir. Græna- i forskeytum á optast
við bleytuland, því grænur eru þar, sem dý eða mosa-
þembur gera staðarauðkenni.
Þótt allur þorri bæjanatha só auðskilinn, þá eru þé
ekki allfá bæjanöfn, bæði samsett og ósamsett, sem
ekki eru með því marki brend. Af þeim koma nokkur