Blanda - 01.01.1923, Page 305
297
Að öðru leyti var Magnús amtmaður einhver stór-
gjöfulasti höfðingi og stórgerðasti, sem sögur hafa
gengið af hór á landi. Það er eitt, sem mun dæma-
fátt, að árið 1742 eða 3l) í yfirstandandi fiskileysisár-
um og bjargarskorti sendi hann á Akranes til hrepp-
stjóranna 30 sauði gamla og skipaði að iitbýta þeim
meðal hinna fátækustu á sumardaginn fyrsta. Þetta
var mikið verk og meðal hinna stærstu, er eg hef
heyrt um getið. Sanðirnir voru að sönnu nokkuð raagrir,
því þeir voru allir útigengnir, en vel ætir, og var
skaðinn sami fyrir hann og þó verið hefði i haust-
holdum; ullina tók hann til sín. Mörg verk gerði hann
þessum lík, sem voru manndómsleg og gagnleg fyrir
föðurlandið. Hann innfærði hér fyrstur manna danskan
vefstað, setti hann niður á Leirá, byggði þar timbur-
hús, og fékk þýzkan mann, sem hét Adam Ritter til
að kenna. Kom hann hingað inn með konu sína og
dóttur; kenndi hann þeim, og fór einn, er Jóhannes hét,
strax til sinna átthaga. Hann var úr Múlasýslu og
fékk til konu dóttur meistarans; hann setti sig þar
niður; eg trúi hann yrði þar ekki langlifur; hún dó
þegar austur kom. Aðrir, sem urðu hér eptir, og út
höfðu skrifazt, fluttu til Reykjavíkur. Þá var fabrikk-
an stofnuð þar, að ráði amtmanns og Skúla fógeta.
Úr Múlasýslunni voru 3, og fór Jóhannes austur, sem
áður er sagt, en hinir tveir dvöldu hér eptir; það
voru: Pétur Kolbeinsson, giptist og bjó hér2). Meðal
barna hans tel eg Vigfús heitinn halta, sem hér var
i Reykjavík, föður Gfuðrúnar konu Jóns Árnasonar í
1) Þetta ártal er skakkt, og á líklega að vera 1752 eða
1753, því að þá voru byijuð stórharðindi þau hér á landi,
er héldust 5 ár samfleytt (1752—1757). En Magnús kom
ekki að Leirá fyr en vorið 1745, þá er liann fluttist þang-
að austan frá Bræðratungu.
2) Hann bjó í Vogatungu í Leirársveit.