Eimreiðin - 01.04.1933, Blaðsíða 67

eimreiðin ÞJÓÐERNISST. í ÞÝZKUM BÓKM. 179
Síðan Thomas Mann fékk Nobels-verðlaun árið 1929, er
hann álitinn mesta skáld eldri stefnunnar. Hann er sá mikli
skáldsagnahöfundur, sem virðir fyrir sér mannlegt líf og dauða,
hynslóð eftir kynslóð, lýsir því með vísindalegri nákvæmni og
Qlæsilegum stíl, en kemst að raun um, að lífið skorti æðri
tilgang. Lífsspeki hans er bygð á grundvallarreglum hins
borgaralega lífs, sem hann hæðist að, en viðurkennir þó sem
roöguleika, til að eyða ósamræmi mannlegs lífs og koma á
iafnvægi milli ástríðu og lífslögmála. En þetta borgaralega
iafnvægi og þessi listræna hæðni forðast ábyrgðina. Þessi
speki veitir mönnum ekki nógu mikinn kraft til þess að yfir-
vinna mótstöðuna og sundrungina, sem felst í lífi voru.
Fyrir utan hversdagsbaráttuna halda sig einnig listaverk
Gerhart Hauptmanns, sem nýlega varð 70 ára gamall. Þetta
skáld krefst sjálfstæðis gagnvart tímanum fyrir list sína.
Hauptmann leitar að lögmáli náttúrunnar og hinum sígilda
sannleika í sálu mannsins. Skáldskapur hans byggist aðallega
a ástinni til átthaga hans í Schlesíu, en rís á þessum grund-
velli himinhátt upp í skáldlegri þrá eftir undraheimi hugsana
°3 fegurðar. í leikritum og skáldsögum sínum hefur Haupt-
|nann skapað persónur, sem eru rammþýzkar í eðli sínu og
'afaframt skáldlegar verur, sem lengi munu lifa og þola árásir
allra ritdómara.
Auk þessara beggja þektustu höfunda, ber að nefna afar-
^nrga leikrita- og skáldsagnahöfunda, eins og t. d. Heinrich
^ann, Döblin, Feuchtwanger, Georg Kaiser, Emil Ludwig og
^emarque. Flestir þeirra eru meistarar í lýsingu á lífsbaráttu
°9 lífsgleði og sálarástandi einstaklingsins, enda eru margir
a| heim einstaklingshyggju-menn og móta persónur í verkum
s'num úr eigin sálarkvölum og lífsreynslu. Allir hafa þeir til
umráða niðurstöðu nýjustu sálfræðilegra rannsókna og rit-
tæhni þá, sem skapast hefur við margra ára ritmensku og
Samkepni. Það hefur mikið borið á þeim víða um veröldina
°9 gerir það enn, en þó er því ekki að neita, að í Þýzka-
andi er að brjótast fram nýr straumur í bókmentunum, sem
er ' andstöðu við þessa höfunda, er ég tel hér til eldra flokks-
'ns' einmitt af því að þeir eru taldir of miklir einstaklings-
nVggjumenn og fullir mentunarhroka. Andstæðingar þeirra