Eimreiðin - 01.07.1944, Síða 30

174
VIÐ ÞJÓÐVEGINN
EIMREIÐIN
fyllsta frelsis lands og þjóðar. Þannig hefur lögmál orsaka
og afleiðinga opinberazt í sögu staðarins á hinn fegursta
hátt, og ætti enginn íslendingur, að rétt athuguðu máli, að
þurfa að vera lengur óánægður með Bessastaði sem æðsta
heimili hins íslenzka lýðveldis. Enda mim nú horfin að mestu
óánægja sú með staðinn, sem nokkuð bar á fyrst eftir að
haim var gerður að ríkisstjórasetri. Hin nýja viðbót við húsa-
kynni staðarins hefur bætt úr brýnni þörf og aukið á virðu-
leik og fornlega, einfalda fegurð hússins. Og að fagurt sé
umhverfi Bessastaða og útsýni þaðan, fengum við að reyna,
sem dvöldum þar hina fögru síðdegisstund 4. júlí í sumar,
skoðuðum staðinn og nutum þar ánægju og fræðslu.
Ytri form íslenzka lýðveldisins eru að verða fullgerð og
föst. Þegar bráðabirgðastjórnarskrá þess hefur verið endur-
skoðuð og lögð í nýju og fullkomnara formi fyrir þing og
þjóð til samþykktar og þegar það stjórnarskrárfrumvarp er
orðið að lögum, má segja, að myndun lýðveldisins hið ytra
sé lokið. En hvernig er imi innri einingu þess og samtaka-
mátt? Sé svipazt um í þjóðfélaginu, virðist hvorugt þetta
sérlega áberandi. Þegar þetta er ritað vofa yfir verkföll í
ýmsum atvinnugreinum. Framleiðsla landsins er að komast
í sjálfheldu vegna sívaxandi framleiðslukostnaðar. Stjórn
landsins, sem liefur gert það, sem í hennar valdi stendur til
að lialda verðbólgunni í skefjum og minnka dýrtíðina, hefur
notið hálfvolgrar aðstoðar þingsins aðeins, en liggur að öðr-
um þræði undir óbilgjarnri gagnrýni þingflokkanna, sem
þó virðast ekki færir um, að minnsta kosti enn sem komið
er, að mynda nýja stjórn, sem njóti óskipts stuðnings þing-
meirihluta. Eftir þrotlausa fimm ára heimsstyrjöld virðist
svo, sem nú sé loks friðiu* í nánd og þá um leið upp tekin
meðal þjóðanna framleiðslustarfsemi í þágu viðreisnar í stað
hernaðar. I samkeppni þess framleiðslustarfs stöndum ver
íslendingar mjög höllum fæti, nema að stór breyting verði
á kröfum vorum og fórnir færðar. Vér megum ekki halda,
að auðæfin, sem svo oft er gumað af nú í ræðu og riti —
líklega af því, að vér höfum aldrei verið bjargálna — verði
Iengi að gufa bxu’t, ef ekki verður tekið í taiunana. Enn er
það alþingi, sem vonað er á. Það er nú til starfa tekið á ný-