Eimreiðin - 01.10.1947, Page 35

eimreiðin
Girndarauga á Svalbarða?
Eftir Skúla Skúlason.
1 janúar síðastliðnum (1947) birti „The TimeS“ í London frétt,
sem vakti mikla athygli. RÚ8sar höfðu farið fram á það við Norð-
Jtienn, að þeir felldu úr gildi alþjóðasamþykktina um yfirrað
Norðmanna á SvalbarÖa og annað tveggja hefðu samvinnu við
Rússa að koma upp herstöðvum á Spitzbergen eða leyföu Rússum
að gera það einum. Það fylgdi fréttinni, að samningar hefðu farið
ffam á laun milli Norðmanna og Rússa um þetta mál.
Fréttin reyndist sönn. Og miklar umraeður urðu um hana, ekki
®ízt á Norðurlöndum. Árið áður höfðu Norðurlandablöðin latið
®ér tíðrætt um málaleitanir Bandaríkjamanna um flugstöðvar á
Islandi, en þarna var leikur í sama taflinu — taflinu mikla um
varnarstöðvar á norðurleiðum, — sem Rússar og Bandaríkjamenn
Fafa teflt nú um skeið.
Síðan hefur verið hljótt um malið. En það væri barnaskapur
nð láta sér detta í hug, að það sé úr sögunni. Og kröfur Bandaríkj-
nnna um vígstöðvar í Grænlandi verða skiljanlega til að ýta undir
Samskonar kröfur af hálfu Rússa á Spitzbergen.
hetta fjarlæga eyland verður með öðrum orðum óhjákvæmilega
Fitbein stórveldanna á komandi árum. Ef koma skyldi til styrjald-
nr milli Rússa og Bandaríkjamanna, yrði Spitzbergen eigi þýð-
lngarminni bækistöð á leiðinni yfir íshafið en Island var í síðustu
8tyrjöld á Atlantshafsleiðinni. Rússum væri hún álíka nauðsynleg
°S Bandaríkj imum stöðvamar á Grænlandi.
Það er með tilliti til þessa, að hér verður sagt nokkuð frá þessu
Feimskautalandi, sem hingað til hefur verið „fyrir löngu lítilsvirt
— langt frá öðrum þjóðum“, eins og Mattliías kveður um Island.
SPITZBERGEN — SVALBARÐI.
Áður en lengra er haldið, er ekki úr vegi að gera grein fyrir
Pessum tveimur nöfnum, sem bæði verða notuð í þessari grein.