Eimreiðin - 01.01.1957, Page 92

76
EIMREIÐIN
skiptaleysi samborgarans. Sígilt
efni, en ekki einhlítt, ef höfundur
nær ekki undirtökunum.
Það virðist nánast ofrausn við tvo
yngstu höfunda bókarinnar, Jó-
hannes Helga og Astu Sigurðardótt-
ur, að láta þeim í té hlutdeild í
þessari bók. Þótt bæði hafi þau sýnt
ótvíræða hæfileika í átt til smá-
sagnagerðar, þá er hvorugt þeirra
okatækt enn sem komið er, enda
tæpast við að búast. Jóhannes Helgi
hefur ekki birt aðra sögu en þessa,
Róa sjómenn ..., svo mér sé kunn-
ugt, en eiga mun hann smásagna-
safn í prentun. Tel ég það nálgast
viðvaningslega hvatvísi hjá veljend-
um að lofa ekki tímanum að leiða
í Ijós efndir þess upphafs, sem feng-
ið er með þessari fyrstu sögu höf-
undar.
Þó að ég hafi orðið langorður
um það, er mér þykir að betur hefði
mátt fara, er það ekki af þeirri
ástæðu, að bókin sé að mínu áliti
fánýt. Því fer fjarri. Fremur er það
hitt, að smásagan hefur verið niér
sérstaklega hugstætt efni í bók-
menntum okkar.
Bókar þessarar var mikil þörfi
en sem sýnisbók hefði hún þó þjón-
að enn betur hlutverki sínu, hefði
hún getað sýnt fyllra yfirlit yfir þáð
tímabil, sem hún umlykur, og hefði
það gjarnan mátt vera styttra eins
og á hefur verið bent.
En þótt á þetta skorti, er bókin
kjörbók, að öllu samanlögðu efnis’
góð, frágangur smekklegur í bezta
lagi og útlit allt. Útgefandi á vissu-
lega skilið þakkir fyrir útgáfuna-
Nefndin er ekki umtalsverð Ufflj
fram það, sem orðið er, en það skai
sagt að lokum og fylgir því full'
vissa, — að sérhver nefndarmanna
hefði einn getað gert jafngott val
og drjúgum afstöðuhæfara fyrir þ:l
mörgu lesendur, er kjósa með visS'
um hætti sálufélag við skapendm
og handfjatlara fagurra lista.
Indriði Indriðasofl'
☆
Mér virðist það að öllu samanlögðu auðsætt hverjum og einum, sen1
hefur „nógu heilbrigða skynsemi", að þær bókmenntir yrðu nauða
breytingarlausar, andlausar, ómerkilegar og lítt þroskandi, þar sen'
— fyrir múgsefjun eða samkvæmt boði og banni — væri haldið frarn 1
hverju einasta riti hinu eina og sama aðalsjónarmiði og efni ávall1
valið og meðhöndlað með tilliti til þess, að mögulegt væri með ein'
hverju móti að láta þetta sjónarmið koma fram.
Guðmundur Gislason Hagalin i „Gróður og sandfok“ 1941■
Þó að liandrit eftir einhvern liöfund sleppi gegnurn ritskoðunin-'1’
þá er ekki þar með sagt, að hann sé þar með sloppinn. Bæði hann °S
ritskoðandinn bera persónulega ábyrgð á ritinu. Þeir, sem fundn»
verða sekir, eru reknir úr Rithöfundafélaginu, ritið er bannað, og l°^s
eru sökudólgarnir dæmdir í fangelsi.
Michail Osorgin i Bonniers litterdra magasin" 193$
í greininni „Rússneskar nútiðarbókmenntir".