Eimreiðin


Eimreiðin - 01.01.1961, Side 46

Eimreiðin - 01.01.1961, Side 46
34 EIMREIÐIN menn.“ Virðist svo, sem íslending- um liafi þótt í þessu nokkurt traust og hald, sem og vel rnátti verða. Hinsvegar er ljóst, að konungur bar hér kápuna á báðum öxlum, sem oftar. Mun hann og eftirmenn hans lítt liafa kært sig um, að íslenzkir menn efldust hér til yfirráða og valda, né heldur að innlendur jarl yrði e. t. v. til þess að auka sam- eining og samheldni íslendinga.1) Enda var Jress ekki langt að bíða, að brigð yrðu á þessum skildaga sáttmálans. Þegar Gizur jarl Þor- valdsson andaðist, árið 1268, var ekki, að því sinni, skipað í hið auða sæti jarlsins yfir íslandi. Varð það og Jrannig í reynd, að aldrei Eirikur konungur Magnússon síðan var skipaður jarl yfir land- (Úr B. Þorst.: „ísl. Skattlandið ) jg með búsetu hér.2) Hins vegar bera ofangreindar tilvitnanir með sér, að árið 1286 var norskur maður, Auðunn Hugleiksson, er kallaður var „hestakorn", skipaður jarl yfir íslandi, Jrótt hann að vísu kærni aldrei til landsins, svo vitað sé, enda liafði hann reyndar er frá leið lögleg forföll, því hann var hengdur á Norðnesi við Björgyn árið 1302. Eru þau endalok „þjóðhöfðingja" í sannleika sagt í óhrjálegasta lagi og reyndar nálega með ódæmum. Sagnfræðingar hafa dregið í efa, að Auðunn hestakorn hafi raun- verulega verið skipaður jarl yfir íslandi, heldur hafi Jjað í mesta lagi verið ráðagerðir einar. Ég get Jró ekki séð hvaða ástæða er til þess að rengja hina gagnmerku íslenzku annála, um þetta atriði frekar en önnur, enda má og benda á, að í tveirn annálum öðrurn en Jreim, sem vitnað er í hér að ofan, sbr. ennfremur Lárentsíusarsögu, er getið um jarlsdóm Auðuns hestakorns Jretta ár, en samkvæmt Hirðskrá fylgdu jarlsdæmi jafnan völd yfir ákveðnum löndum og landsvæðum.3) í ann- an stað verður ekki betur séð en að tilvitnunin i Lögmannsannál liér að ofan taki af öll tvímæli, — og gefi reyndar fulla skýringu, — um skipun 1) Sbr. E. A. og J. Þork.: Ríkisréttindi íslands. 2) Þegar talað er í fornum lieimildum um Kolbein „jarl" Bjarnason Auð- kýling mun einungis vera um viðurnefni að ræða. 3) Hirðskrá Magnúsar lagabætis, sjá Bj. Þorst.: Skattlandið bls. 23 o. v.
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120

x

Eimreiðin

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.