Eimreiðin - 01.05.1969, Síða 32

102
EIMREIOIN
kvæmt vali, þar eð ég hef ævinlega sezt aftarlega til að komast hjá að
verða tekinn upp. Lýsir maður tilfinningum sínum, umhverfinu, því,
sem fer fram? Ef hið síðastnefnda er valið.væri ómögulegt að lesa úr
frásögninni uppruna hennar, manninn, umhverfið, sérkennileika þess.
Ef fyrstu tvö atriðin eru valin, verður frásögnin meiningarlaus. Það
verður að segja það allt..
Skjálfandi handahreyfingar mínar og sessunauta minna, þegar hönd-
unum er vikið af skriffæri eða úr kyrrstöðu; hóstabylgjan, sem fer um
hópinn, ef einn hóstar. Stellingin, að sitja svo hokinn í bekknum,
að hnén nemi við borðhliðarnar en rekist ekki í fætur sessunautar-
ins. Næstum ómótstæðileg löngun til að líta á móti augnatilliti. Hjá-
kátleiki þess að horfa upp til flóðljósanna í loftinu, gegn bláu skini
þeirra, firrð þess, að ekkert skuli vera í gagnsæjum kulda þeirra, sem
markast frá öðru. Óhreinindi rúðanna; bílastæðið fyrir utan; báru-
járnsgirðingin, fjölbýlishúsin handan við og hraðskreiðir bílar á Suður-
götunni eins og hornsíli í gruggugu vatni. Hvernig augnaráð skriplar
á rúðunni og fellur aftur inn í stofuna. Birtan á öxl stúlku útvið glugg-
ann, livít á ljósblárri peysunni. Og skyndilega öðlast græn gluggatjöld-
in á bakvið sjálfstæði og dýpt, fellingar þeirra, þunglamalegar, koma
fram hrímgráar, þar sem sér á langveg þeirra og blá peysan, glugga-
tjöldin, svart hár stúlkunnar, öðlast snöggvast loftkennt samræmi, síðan
er þessi morgunskíma farin lijá. Stúlkan situr hreyfingarlaus, starir fram
bláum augum, tómlega; peysan er valin í samræmi við lit augnanna.
Svo þyrstur er hugur minn eftir litum, sem ekki eru tengdir milljón
þrúgandi reynsluatriðum, að ég fer að sjá orð og hugsun fyrirlesar-
ans í litum. Inntaki þess efnis, sem hann er að reyna að tjá bregður
upp innaná ennisbeininu á mér, eins og sýningartjaldi, líkast sem allt
ennið væri eitt auga gætt ófreskigáfu. í þessu tvískini, þar sem heimur
raunveruleikans er stirðnuð mynd, upplifi ég merkingu orða fyrirles-
arans. Þeim skynrænu fyrirbærum, sem hann tjáir, bregður upp af
svörtu misþykku flæði, sem er tónbrigði raddar hans; formið séð með
þriðja auganu, og skiptast niður í því samræmi, sem brengluð framsetn-
ing gefur tilefni til. Hús, bílar, menn og atvikasamfléttur séðar gegn-
um hálfskynræn tákn (gjaldþrotabú t. d.) koma fram mismunandi
„hrein“ eftir því, hve hugsunin er skýr. Ég er sjálfur aðeins hlutlaus
áhorfandi, jafnvel svo að ég horfi álengdar á þær liugrenningar, sem
orð fyrirlesarans vekja með mér. „Dauði" sem atburður að hálfu, sem
sértækt fyrirbæri að hálfu, kallar framrn í hugann sæg hugrenninga, þar
með fróðleik um þetta fyrirbæri, sem ég hef svo oft haft spurnir af, en
ná ekki jafnvægi undir ofurþunga innrætingarorðanna. Yfir sveima al-
hæfingar og hvíslast meðal skynmyndanna eins og risavaxið tauga-
kerfi. Hin vitræna viðleitni — mín? — streitist við að fella „konkret"
þættina að taugakerfinu samkvæmt réttri uppbyggingu, knúin fram