Eimreiðin - 01.05.1969, Blaðsíða 38

108
EIMREIÐJN
ur viður. En aldurinn hefur gætt byggingarnar virðuleik, sem næstum
er sýnilegur og tvímælalaust áþreifanlegur. Hefðbundin umgengni,
búningar og samsömun námsmanna við hina sígildu manngerð þessa
staða fellir kímið af nýgræðingnum og hann gefur sig heilshugar að
náminu. Þrotlaus ástundun löngu horfinna fróðleiksmanna hefur gætt
þessa staði klaustursfriði.
Skólastofa í Eton, sem ég eitt sinn skoðaði, var svo forn að við
snöggt augnakast kom í hugann, að þessi staður væri frá því fyrir tíma
allra húsa; þetta væri forsögulegur hellir, dimmur og veggirnir hlut-
laus náttúrufyrirbæri óskyld þeirri innréttingu, sem ókunnir aðilar
höfðu sett upp í dulkenndum tilgangi. Bekkirnir voru af sama tagi og
í skólanum hér, en þó þrengri. Borðin voru slitin upp að hálfu. En
nemendur og lærimeistarar voru jafningjar gangvart þessum stað.
Ópersónuleiki og svipleysi tækis hefur ekki í för með sér að hugur
notandans beinist óhindrað af Jjví að tilgangi þess, heldur setur það að
honum annarleik og óhugnað. Það er ógerlegt að gera hlut engan veg-
inn, þess konar viðleitni byggist á oftrú á sameiginlegum þekkingarforða
manna, vanmati á persónulegri reynsluhæfni einstaklingsins. Myrkur
er bara svört birta, sem fyllir menn óhugnaði af Jdví að þeim er ljós
hugleikið. í annarlegu umhverfi verður hrifmáttur orða að vera því
meiri til að yfirvinna ósjálfráða tregðu áheyrandans. Og útfrá því sjón-
armiði er gerð háskólabygginga nú miðuð. Hið endanlega markmið er
jafnvel að gera hverja byggingu fyrir sig að sjálfstæðu listaverki, en ella
að hafa þær bjartar og rúmgóðar, innréttaðar af léttleik, næstum loft-
kenndar. Beitt er Jninnum listum, ljósum og hlýjum litum, flikrum,
stefnt að samræðukjörnum og skilrúmum fækkað að hlutfalli. Hafðar
eru uppi myndir og listrænar veggskreytingar. Mönnum er orðið ljóst
hagnýti slíkrar brúar milli áheyranda og fyrirlesara.
Með því að láta umhverfið transendera hug nemandans nýtist vinna
kennarans miklu betur. Þótt kennaranum sé árangur vinnu sinnar
minna atriði en þau laun, sem hann þyggur fyrir verkið, eða jafnvel sú
virðing samborgaranna, sem hlutverkið færir honum, þá liggur dæmið
Ijóst fyrir af hálfu þjóðfélagsins: árangur starfsins er tilgangurinn, sem
stefnt er að með fjárútlátunum; fé til að auka á hrifnæmi vinnustað-
arins mun vinnast upp aftur með verulegum arði í þessu tilviki, þar sem
það mun arika til muna afköst starfsmannanna. Ef einhver fyrirhyggja
er á annað borð til meðal viðtakenda þess fjár, sem veitt er til háskól-
ans og hinna, er veita af almannafé, liggur beint við að auka fjárútlát
til umhverfisfágunar í Háskóla íslands. Og prófessorarnir eru hluti af
sínu umhverfi.
Þökk fyrir samveruna.
Þorsteinn Antonsson stud. juris.