Eimreiðin - 01.09.1971, Síða 26

90
EIMREIÐIN
vera torleysanlegt á svo þröngu málsvæði, sem færeyskan er, en þeir
félagar, Heinesen og Michelsen, sögðu að einmitt þess vegna
teldu þeir mikilvægt fyrir færeyska rithöfunda að taka þátt í sam-
starfi norrænu rithöfundasamtakanna. Þeir sögðu, að ótal verkefni
krefðust úrlausnar. En mest aðkallandi væri að vinna að bættri bóka-
útgáfu í Færeyjum og um leið að efla hag og aðstöðu færeyskra rit-
höfunda. Hvort tveggja sýndist að vísu vonlítið. En fyrir hendi
er ríkur áhugi og viðleitni færeyskra höfunda til þess að skapa líf-
vænlegar bókmenntir, bæði á sviði ljóðlistar, leikritunar og skáld-
sagnagerðar. Spurningin er aðeins, hve lengi menn endast til þess að
stunda ritlistina af hugsjón einni saman.
Árlega eru gefnar út í Færeyjum um 40 bækur. Það er ærið há
tala, þegar tillit er tekið til þess, að rithöfundarnir verða að gefa
sig að margvíslegum öðrum störfum, en að skrifa bækur. Hitt er þó
kannski athyglisverðara að svo margar bæku'r skuli koma út, þegar
athugaðar eru aðstæður og útgáfumöguleikar.
Þegar höfundur hefur skrifað bók— hún liggur fyrir í handriti og
hann langar til að gefa hana út, blasa örðugleikarnir skýrast við
honum. í Færeyjum eru aðeins til örfá smáforlög lítilsmegnug, sem
byggja meira á hugsjónalegum grundvelli en nokkru öðru. í flestum
tilfellum verður rithöfundurinn að vera sinn eiginn útgefandi, ef
hann ekki vill láta handritið eða handritin liggja í skrifborðsskúff-
unni svo árum skiptir. Og það er dýrt að gefa út bækur í Færeyjum.
Hafi höfundurinn takmörkuð fjárráð sjálfur á hann um þann kost
að velja, að sækja um útgáfustyrk til Menningrasjóðs Fögþingsins.
Úr þessum menningarsjóði má verja vöxtum hans, og geta þannig
um 30 þúsund krónur gengið til bókaútgáfu árlega.* Sé höfundurinn
heppinn getur hann vænzt þess, að fá 2000—3000 króna útgáfustyrk
til einnar bókar. Afganginn verður hann að leggja fram sjálfur, —
tíðast með lántöku, áskrifendasöfnun og öðrum slíkum ráðum. í
langflestum tilfellum verður halli á útgáfunni, og verður þá höf-
undurinn sjálfur að standa undir honum.
Að frátöldum útgáfustyrkjum Menningarsjóðs Lögþingsins, sem
áður getur, njóta færeyskir rithöfundar ekki mikillar f járhagsaðstoð-
ar frá hinu opinbera. Þó er þess að geta, að í fjárlögum eru veittar
24 þúsund krónur til rithöfunda og listamanna. Þar af njóta 5 rit-
höfundar 1600 króna árlega og einn 2400 króna. Yfirleitt falla þessir
* Átt er við færeyskar krónur þar sem nefndar eru upphæðir í krónutölu, en
verðgildi þeirra er sarna og danskra króna.