Tímarit lögfræðinga - 01.11.1988, Blaðsíða 46

III
Löng dómvenja er fyrir því, að slysatryggingarbætur frá Trygginga-
stofnun ríkisins séu dregnar frá heildartjóni í samræmi við aðferð II.
Þessari aðferð er beitt í dóminum, sem hér er til umræðu.3
Hins vegar hefur verið nokkuð á reiki, hvernig frádrætti er háttað
varðandi samnings- eða lögbundið kaup í slysaforföllum (slysalaun).
I H 1959, 684, H 1972, 798, 1977, 646, 1983, 1826 og 1984, 917 eru
slysalaun dregin frá skaðabótum með sama hætti og tíðkast um slysa-
tryggingarbætur frá Tryggingastofnun ríkisins, þ.e. áður en frádrátt-
ur vegna sakarskiptingar kemur til (aðferð II). I H 1957, 577, H 1957,
667, H 1965, 23, H 1965, 296 og H 1969, 728 er aftur á móti beitt aðferð
I og slysalaun dregin frá hluta tjónþola af skaðabótum, eftir að tekið
hefur verið tillit til sakarskiptingar. Úrslit dómanna að því er varðar
þetta atriði réðust ekki af því, hvort tjónþoli beindi skaðabótakröfu
sinni að þeim, sem slysalaun greiddi (þ.e. vinnuveitanda sínum) eða
þriðja manni. T.d. var aðferð I beitt um bótakröfu á hendur þriðja
manni í H 1965, 296 (múraranema í þjónustu múrarameistara eins
voru dæmdar bætur vegna vinnuslyss úr hendi trésmíðameistara og
tveggja trésmiða), en aðferð II í H 1984, 917 (afgreiðslumanni í skó-
verslun voru dæmdar bætur vegna bifreiðarslyss úr hendi eiganda
bifreiðar). Af greindum dómum verður ekki séð, hvernig á þessu mis-
ræmi stendur, t.d. er ekkert sem bendir til þess, að það verði rakið til
mismunandi kröfugerðar. Hins vegar kann að vera, að í einhverjum
tilvikum greini menn ekki á milli annars vegar eiginlegs forfalla-
kaups (slysalauna), þ.e. kaups, sem launþegi á kröfu á samkvæmt
samningi eða lögum, án tillits til skaðabótaréttar utan samninga, og
hins vegar greiðslu, sem bótaskyldur aðili (eða ábyrgðartryggjandi
hans) hefur innt af hendi upp í væntanlegar skaðabætur vegna slyss,
sem bótamál rís af.4 Enginn vafi leikur á um afstöðu dómstóla til þess,
hvernig draga skal frá, ef um er að ræða hið síðarnefnda. Hæstiréttur
hefur alltaf dregið slíkar fyrirframgreiðslur hins skaðabótaskylda eða
ábyrgðartryggingarfélags hans frá nettótjónbótum, þ.e. eftir að bóta-
kröfur hafa verið færðar niður vegna sakar slasaða, sjá t.d. H 1953,
217, H 1958, 324, H 1970, 10, H 1976, 863, H 1977, 779 og H 1984, 917.
3 Um þetta eru tugir dóma frá og með H 1955, 437. Ekki verður séð, að Hæstiréttur hafi
vikið uema einu sinni frá venjunni, sjá H 1982, 1440. I>ar staðfestir Hæstiréttur héraðs-
dóm, sem telja verður rangan, að því er þetta atriði varðar.
4 T.d. cr frádráttarfjárhæð nefnd „bætur, sem stefndi hefur greitt . .. upp í tjón“ í
héraðsdómi í H 1957, 577, (585), þótt telja verði nokkuð víst, að um forfallakaup sé að
ræða.
176